آنچه که مبتلایان به بیماری قلبی‌عروقی باید درباره سلامت جنسی خود بدانند
بیماری قلبی عروقی (CVD) همچنان علت مرگ و میر شماره یک جهان است و به مرگ ۶/۱۸ میلیون نفر در سال می‌انجامد. ۵۲۰ میلیون نفر در جهان به بیماری قلبی عروقی مبتلاین و با پاندمی بیماری کووید-۱۹ توجه به بیماری قلبی عروقی اهمیت بیشتری یافته است زیرا در صورت ابتلاء این افراد به این بیماری، عوارض جدی و شدیدی ایجاد می‌شود. یکی از مسائلی که در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و عروقی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، سلامت جنسی این افراد است.
به گزارش منیبان؛ سعید آراسته، جراح و متخصص اورولوژی و عضو تیم تخصصی کلینیک سلامت جنسی این مرکز، در این خصوص گفت: شعار روز جهانی قلب در سال ۲۰۲۱ به همه گیری کووید-۱۹ توجه داشته و بر ارتقاء آگاهی‌بخشی، پیشگیری و مدیریت بیماری‌های قلبی عروقی در سطح جهان تأکید کرده است و از همه افراد می‌خواهد که از دانش و همدلی خود برای اطمینان از سلامت قلب خود، عزیزانشان و جامعه استفاده کنند. شعار روز جهانی قلب در سال ۲۰۲۱ این است: «از قلب (همدلی) برای حمایت از همه قلب‌ها، قلب خود و مبتلایان به بیماری قلبی عروقی استفاده کنید.»
دکتر آراسته با اشاره به محورهای این شعار توضیح داد: شعار و برنامه‌های امسال روز جهانی قلب دربردارنده نکات مهمی است. نخست، به عدالت در دسترسی به دانش و خدمات مربوط به بیماری قلبی عروقی اشاره دارد که اطلاع‌رسانی گسترده به‌خصوص با به‌کارگیری رسانه‌های ارتباط جمعی و فضای مجازی، رسیدن به این هدف را آسان‌تر می‌کند.
دوم، به پیشگیری از بیماری قلبی عروقی اشاره دارد و بدین منظور راهکارهایی ارائه شده است؛ قطع مصرف دخانیات، تغذیه مناسب، ورزش و فعالیت بدنی، انجام معاینات منظم، استفاده از نرم گ‌افزارهای سلامت که قابل نصب بر روی گوشی تلفن همراه است، و تماس با اورژانس در صورت نیاز. سوم، توجه به مبتلایان به بیماری قلبی عروقی را در دوران پاندمی کووید-۱۹ ضروری دانسته است.
این افراد از ترس ابتلا به ویروس کرونا با خانواده و دوستان معاشرت نمی‌کنند، معاینات پزشکی را به تعویق می‌اندازند و دچار کاهش فعالیت بدنی می‌شوند که این وضعیت می‌تواند به پیشرفت بیماری منجر شود. در دنیای امروز به مدد فناوری دیجیتال، می‌توان بر احساس انزوای این افراد فائق آمد و شرایط زندگی مبتلایان به بیماری قلبی عروقی را بهبود بخشید.
این اورولوژیست در ادامه با اشاره به عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بیان کرد: نداشتن علامت دلیل بر سلامت قلب نیست و شناختن عوامل مؤثر در بروز بیماری‌های قلبی گام نخست در حفظ سلامت قلب است. استعمال دخانیات، دیابت، فشارخون بالا، چاقی، نداشتن فعالیت بدنی، میزان کم HDL (کمتر از 40 میلی گرم در دسی‌لیتر)، سابقه خانوادگی ابتلای زودرس به بیماری‌های قلبی، و افزایش سن (در مردان از ۴۵ سالگی به بعد و در زنان از ۵۵ سالگی به بعد) علت‌های شناخته‌شده در بروز بیماری‌های قلبی‌اند.
دکتر آراسته در ادامه افزود: در بیماران قلبی اختلال در عملکرد جنسی و کاهش فعالیت جنسی شایع است و این موضوع بر کیفیت زندگی زناشویی ایشان اثر سوء می‌گذارد. کاهش یا از دست رفتن میل جنسی در بیماران قلبی به دلایل زیر اتفاق می‌افتد: ترس از وقوع سکته و مرگ ناگهانی طی رابطه جنسی، تفسیر تغییرات جسمی (افزایش ضربان قلب و تنفس) طی رابطه جنسی به‌عنوان علائم قلبی و افسردگی بعد از حمله قلبی.
او برخی از اختلالات عملکرد جنسی را عامل هشداردهنده بیماری‌های قلبی عروقی دانست و یادآور شد: آسیب عروقی در اثر تصلب شرایین و افزایش فشارخون سبب اختلال نعوظ می‌شود. بنابراین به آقایانی که دچار اختلال نعوظ‌اند، باید درباره امکان وقوع بیماری قلبی عروقی در آینده نزدیک (طی ۵ سال بعدی زندگی) هشدار داد و او را از لزوم اصلاح سبک زندگی و مشاوره با متخصص قلب و عروق آگاه کرد.
دکتر آراسته درباره بارداری در خانم‌های مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی گفت: خانم‌های دچار مشکلات قلبی ممکن است ممنوعیت مطلق یا نسبی برای بارداری داشته باشند، بنابراین پیش از اقدام به بارداری باید با پزشک خود مشورت کنند.
عضو تیم تخصصی کلینیک سلامت جنسی ابن‌سینا درباره اثر داروها توضیح داد: داروهای قلبی عروقی بر میل جنسی، سطح انرژی و عملکرد جنسی فرد تأثیر می‌گذارند و در صورت نگرانی درباره این عوارض، بیمار نباید خودسرانه داروهای خود را کم یا قطع کند. همچنین داروهایی که برای درمان اختلال نعوظ تجویز می‌شوند اثرات قلبی عروقی دارند و نباید خودسرانه مصرف شوند. در زنان یائسه‌ای که دچار بیماری قلبی عروقی شده‌اند نیز تجویز استروژن موضعی بر استروژن سیستمیک (جذب خونی) اولویت دارد.
او درباره تأثیر عوامل روانشناختی بر بیماری‌های قلبی عروقی و همچنین سلامت جنسی مبتلایان به این بیماری‌ها گفت: عوامل روانشناختی مانند استرس و سطح بالای اضطراب، بر هر دو موضوع، عملکرد جنسی و بیماری قلبی عروقی، اثر سوء دارند. بنابراین حمایت روانی از مبتلایان به بیماری قلبی عروقی ضروری است.
گاهی بیماران از اینکه درباره زندگی جنسی خودشان با پزشک صحبت کنند معذب می‌شوند و احساس ناراحتی می‌کنند. توصیه می‌شود پرسنل بهداشت و درمان با تمام بیماران قلبی عروقی درباره روابط زناشویی صحبت کنند، حتی اگر بیمار از ایشان سؤالی نپرسد و آگاهی‌های لازم و خدمات مشاوره‌ای در خصوص سلامت جنسی را به تمام بیماران و همسران ایشان ارائه دهند. مبتلایان باید بدانند که ابتلا به بیماری قلبی عروقی به معنای پایان زندگی جنسی نیست اما فرد مبتلا در صورتی می‌تواند فعالیت جنسی را از سر بگیرد که به وضعیت باثباتی از لحاظ قلبی عروقی رسیده باشد.
این متخصص اورولوژی با تأکید بر ضرورت پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی خاطرنشان کرد: با توجه به عوارض شدید ابتلا به کووید-۱۹ در این دسته از بیماران لازم است بر اهمیت پیشگیری تأکید شود و این افراد باید افزون بر واکسیناسیون، دیگر دستورالعمل‌های بهداشتی مانند تماس حداقلی با دیگران، رعایت فاصله ایمن با دیگران، ماسک زدن، شستن دست‌ها و تهویه مناسب را رعایت کنند.
دکتر آراسته اصلاح سبک زندگی را از مهم‌ترین عوامل در پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی عروقی و همچنین مدیریت این بیماری دانست و گفت: کاهش و قطع مصرف سیگار، رعایت رژیم غذایی متناسب با سن، سطح فعالیت بدنی و وضعیت طبی، انجام معاینات دوره‌ای و منظم، ورزش و فعالیت بدنی حتی در حد روزی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده‌روی و کاهش سطح استرس‌های روزمره، به تمام افراد به خصوص مبتلایان به بیماری قلبی عروقی توصیه می‌شود.
عضو تیم تخصصی کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در پایان یادآور شد:
سلامت جنسی و بهبود
روابط زناشویی در مبتلایان به بیماری‌های قلبی عروقی نباید مغفول واقع شود، زیرا در کاهش استرس، بهبود کیفیت زندگی و افزایش امید به زندگی در این افراد و همسرانشان بسیار مؤثر است. کلینیک سلامت جنسی ابن‌سینا با داشتن تیم تخصصی بسیار مجرب آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای به این عزیزان است.
