جولان موش دم‌بلند در هورالعظیم

به گزارش منیبان؛ محمدجواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: موش دم بلند میان رودان با نام علمی Nesokia bunnii و نام انگلیسی Long-tailed Nesokia اولین بار در جهان در سال ۱۹۷۴ در تالاب‌های میان رودان عراق مشاهده شد و در سال ۱۹۸۱ توسط Khajuria توصیف شد.

او افزود: مشاهده موش دم بلند میان رودان در تالاب هور العظیم خوزستان، نخستین ثبت این گونه در ایران است و برای اولین بار به فهرست پستانداران ایران افزوده شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: مشخصات ظاهری این جونده به کلی متمایز از دیگر گونه جنس نزوکیا، یعنی Nesokia indica (short-tailed Nesokia) است؛ جثه این جونده بزرگ‌تر است و حدودا ۵۰۰ گرم وزن دارد. طول دم مساوی یا بلندتر از طول سر و بدن دارد و رنگ سطح پشت بدن آن نیز حنایی و زیر بدن، سفید چرک است. روی صورت آن نیز ماسک دودی رنگ مشخصی وجود دارد.

او بیان کرد: نخستین ثبت موش دم بلند میان رودان توسط تیم تحقیقاتی متشکل از محققان ایرانی و اروپایی و با مشارکت یگان حفاظت تالاب هور العظیم در تیر ماه ۱۴۰۰ ثبت و شناسایی و در یکی از معتبرترین نشریات علمی پستانداران جهان پذیرش شد؛ هم اکنون نیز نمونه تاکسیدرمی شده این گونه در موزه تاریخ طبیعی دانشگاه ارومیه نگهداری می‌شود.

اشرفی ادامه داد: مطالعات بیشتر روی زیستگاه و تاریخ تکاملی این گونه نایاب جهانی در هورالعظیم زیستگاه این گونه توسط پژوهشگران محیط زیست خوزستان در حال انجام است.

 موش دم بلند میان رودان (Nesokia bunnii) به دلیل تخریب گسترده زیستگاه آن یعنی تالاب‌های میان رودان (بین النهرین)، در فهرست سرخ جهانی (IUCN Red list) به عنوان گونه در معرض انقراض (Endangered) معرفی شده است.

موش دم بلند میان رودان گونه بوم‌زاد (Endemic) تالاب‌های میان رودان (Mesopotamian arshes) است و پیش از این تنها از تالاب‌های بین النهرین عراق گزارش شده بود و این مورد، اولین مشاهده این گونه در تالاب هورالعظیم است که بخشی از باقیمانده تالاب‌های بین النهرین در جهان است.

با توجه به این‌که این گونه در جزیره‌های کوچک در تالاب هور العظیم زندگی می‌کند، حفاظت از زیستگاه تالاب هورالعظیم برای بقای این گونه در جهان ضروری است. تخریب زیستگاه یا عدم تامین حق‌آبه، جاده‌سازی، آتش‌سوزی و وجود سگ‌های بلاصاحب از جمله تهدیداتی هستند که این گونه در خطر انقراض جهانی را که بخش اعظم زیستگاه خویش را در اثر فعالیت‌های انسانی و اقلیمی، از دست داده در خطر نابودی قرار می‌دهند.

هورالعظیم بهشت تنوع زیستی پرندگان کمیاب خاورمیانه و گونه‌های بوم‌زاد و در معرض انقراض جهانی مانند موش دم بلند میان رودان و سمور آبی میان رودان است.