منتظر ریزش ۵۰درصدی قیمت برنج باشید
برخی از کارشناسان بر این باورند باتوجه به افزایش تولید و رکود چند‌ماه گذشته بازار برنج، پیش‌بینی می‌شود، قیمت برنج با کاهش ۵۰درصدی همراه و به قیمت واقعی خود بازگردد.
به گزارش منیبان، برنج یکی از محصولات پرحاشیه در طول دست‌کم دو سال‌اخیر بوده است. به این دلیل که قیمت آن به شکلی بوده که باعث دورشدن مصرف‌کننده از آن شده و تلاش سازمان‌های مختلف نیز برای مهار آن بارها با شکست مواجه شده است. حالا برخی خبرها حکایت از کاهش قیمت انواع برنج ایرانی دارد.
قیمت برنج ایرانی در سال‌زراعی جاری با آغاز فصل برداشت و به واسطه افزایش ۳۰درصدی تولید، کاهش چشمگیری یافت.
اواخر سال۱۴۰۰ بود که سیر صعودی قیمت انواع برنج ایرانی آغاز و زمینه‌ساز افزایش قابل‌توجه قیمت این محصول پر‌مصرف در بازار شد.
کارشناسان حوزه کشاورزی، کاهش تولید برنج ناشی از خشکسالی در سال‌زراعی گذشته، عرضه محدود آن به بازار، احتکار، وجود واسطه‌‌‌‌‌‌های فراوان در زنجیره ارزش برنج، ممنوعیت‌‌‌‌‌‌های وارداتی برنج خارجی، بحران روسیه و اوکراین و تحریم‌های غرب را ازجمله مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت این محصول عنوان می‌کردند.
البته برخی اقتصاددانان نیز افزایش قیمت برنج در بازار را تابعی از سیاست‌های کلان اقتصادی، تغییرات در سایر بازارهای اقتصادی، انتظارات تورمی، افزایش قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی و اختلال در زنجیره توزیع می‌‌‌‌‌‌دانستند.
در همین راستا، احد آزادیخواه، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای‌اسلامی با بیان اینکه افزایش قیمت برنج به هیچ‌عنوان پذیرفته نیست، معتقد بود: «باید رشد قیمت برنج در بازار را ناشی از دست‌‌‌‌‌‌های پشت‌پرده و دلال‌‌‌‌‌‌بازی دانست، به همین دلیل وزارت جهادکشاورزی و سازمان تعزیرات حکومتی باید این موضوع را مدیریت کنند.»
میزان نیاز برنج در کشور سالانه ۳میلیون‌تن است که از این میزان معمولا ۲میلیون و ۵۰۰هزار‌تن در ۶۰۰هزار هکتار از شالیزارهای کشور تولید و ۵۰۰هزار‌تن از مسیر واردات تامین می‌شود. در سال‌زراعی گذشته به واسطه خشکسالی میزان تولید برنج به یک‌میلیون و ۸۰۰هزار‌تن رسید و این موضوع زمینه‌ساز مشکلات متعددی در بازار شده بود. در سال‌جاری به واسطه افزایش ۳۰درصدی تولید و آغاز فصل برداشت کاهش چشمگیر قیمت آغاز و در هفته‌‌‌‌‌‌های آینده کاهش قیمت تشدید خواهد شد.
موضوعی که مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج در مورد آن گفت: «با آغاز فصل برداشت برنج و افزایش ۳۰درصدی تولید برنج ایرانی در سال‌جاری، قیمت این محصول در بازار با کاهش محسوسی روبه‌رو است.»
وی در ادامه افزود: «نرخ این محصول در استان مازندران به‌‌‌‌‌‌تازگی به کیلویی ۸۰هزار تومان نیز رسیده و قیمت برنج در استان گیلان نیز اکنون نیز در حدود ۱۰۰هزار‌تومان است. اکنون شاهد عرضه برنج ایرانی در فروشگاه‌‌‌‌‌‌های زنجیره‌‌‌‌‌‌ای با قیمت کیلویی ۶۴ تا ۸۶هزار‌تومان و برنج هندی درجه یک با قیمت‌هایی بین ۳۰ تا ۳۷هزار‌تومان هستیم.»
در این میان برخی از کارشناسان بر این باورند باتوجه به افزایش تولید و رکود چند‌ماه گذشته بازار برنج، پیش‌بینی می‌شود، قیمت برنج با کاهش ۵۰درصدی همراه و به قیمت واقعی خود بازگردد.
آنچه در این میان باید تاکید کرد، این است که روند تثبیت قیمت باید، ادامه یابد تا قیمت‌های سرسام‌آور را دوباره شاهد نباشیم. آسیب‌شناسی دلایل افزایش قیمت برنج در سال‌گذشته نشان می‌دهد که بخشی از آن قابل‌کنترل است تا عامل تحریک رشد قیمت‌ها نشود.
اگر بپذیریم که دلالی و واسطه‌‌‌‌‌‌گری یکی از عوامل مهم رشد قیمت برنج در سال‌گذشته بود، متولیان بخش تولید و بازار با کنترل این معضل که در سالیان اخیر آفت و عامل بی‌ثباتی بازار بوده، می‌توانند قیمت برنج را در بازار تعدیل کنند.
گزارش‌ها حاکی است که سال‌گذشته دلالان برنج را کیلویی ۴۰هزار‌تومان از کشاورزان خریداری کرده و به قیمت سه‌برابر به مردم می‌‌‌‌‌‌فروختند.
احتکار از سوی عده‌‌‌‌‌‌ای سودجو عامل دیگری در رشد قیمت برنج بود. نقش نهادهای نظارتی بسیار مهم است، علاوه‌بر آن باید جریمه‌‌‌‌‌‌های سنگین و بازدارنده تعیین شود تا کسی به خود اجازه ندهد با سفره مردم و امنیت غذایی کشور بازی کند.
اعمال سیاست‌های مناسب واردات و صادرات
وزارت جهادکشاورزی با استفاده از ابزار سیاست صادرات و واردات در زمان مناسب می‌تواند قیمت برنج و سایر محصولات کشاورزی را در بازار کنترل کند، ممنوعیت واردات در ۴ماه منتهی به آبان که به یک رسم دیرینه تبدیل شده بود، نقدهایی داشت از جمله برنج در این مدت به کمترین قیمت در بازارهای جهانی عرضه می‌شد و ما با ممنوعیت وارداتی که داشتیم از این امتیاز بی‌بهره بودیم و با خرید گران‌تر در فصل غیر‌برداشت، در داخل هم گران‌تر عرضه می‌شد.
افزایش تولید مهم‌ترین ابزار برای کنترل قیمت است هرچه عرضه بیشتر شود، قیمت نیز نزولی خواهد شد. دولت برنامه کشت قراردادی را برای محصولات اساسی از جمله برنج دنبال می‌کند. وزارت جهادکشاورزی قراردادی با ستاد اجرایی فرمان امام(ره) منعقد کرده تا بخش قابل توجهی از زمین‌‌‌‌‌‌های کشاورزی کشور به این روش تولید محصول اختصاص یابد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این مدل می‌تواند نقش مهمی در تولیدات کشاورزی کشور از جمله کالاهای اساسی نظیر برنج داشته باشد؛ بنابراین دولت علاوه‌بر اینکه با سیاست‌های فعلی و کوتاه‌مدت تلاش می‌کند که قیمت برنج و سایر کالاهای اساسی را در داخل کنترل کند با اعمال برنامه‌‌‌‌‌‌های طولانی‌مدت باید به فکر تثبیت این قیمت‌ها باشد.
