پیشنهاد لغو روادید رانندگان بین ایران و روسیه
با وجود گذشت بیش از دو دهه از عمر موافقت‌نامه سه‌جانبه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب، این کریدور در عمل هم به لحاظ زیرساختی و هم به لحاظ عملیاتی، با دشواری‌‌‌‌‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو بوده . در این رابطه دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران پیشنهاداتی برای رفع برخی موانع و تسریع استفاده از این کریدور ارائه کرده است؛ از جمله لغو روادید رانندگان بین ایران و روسیه.
محمد عیقرلو دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران در حالی پیشنهاد لغو روادید رانندگان بین ایران و روسیه را مطرح کرده است که در سال ۲۰۰۰ سه کشور ایران، روسیه و هند، موافقت‌نامه سه‌جانبه‌ای را برای تاسیس یک مسیر ترانزیتی از سواحل غربی هند در وهله نخست به روسیه و سپس اروپای‌شرقی امضا کردند. این طرح تحت عنوان پروژه بین‌المللی یا کریدور شمال-جنوب شناخته می‌شود. پس از طرح این ایده که مسیر موجود را برای انتقال محموله هندی به روسیه به نصف کاهش می‌داد، تعداد زیادی از کشورهای مسیر از این ابتکار استقبال کردند و جمهوری‌آذربایجان، قزاقستان و ارمنستان به این موافقت‌نامه پیوستند. در حال‌حاضر، پروژه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب شامل ۱۳ کشور می‌شود که عبارتند از: جمهوری آذربایجان، جمهوری بلاروس، بلغارستان، ارمنستان، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، عمان، روسیه، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین.
با این حال با وجود گذشت بیش از دو دهه از عمر موافقت‌نامه سه‌جانبه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب، هرچند این موضوع هنوز به‌عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی روی میز کشورهای عضو قرار دارد، در عمل هم به لحاظ زیرساختی و هم به لحاظ عملیاتی با دشواری‌‌‌‌‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو بوده‌است. محدودیت زیرساخت‌های ایران، بوروکراسی کند هند، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و اخیرا روسیه، مشکلات امنیتی در قفقاز و حجم محدود تجارت کالا میان اعضا، از مهم‌ترین مشکلات موجود هستند.
در این رابطه محمد عیقرلو دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با بیان اینکه دو نوع موانع سخت‌افزاری مثل ساخت و ساز و اعتبارات که مربوط به دولت است و موانع نرم‌افزاری بر سر راه کریدور شمال –جنوب وجود دارد، گفت: رفع موانع سخت‌افزاری زمان‌بر است اما گروه دوم از چالش‌ها را می‌توان با اجرای طرح‌هایی برطرف کرد. اولین پیشنهاد موثر برای برای تسریع ساخت کریدور شمال-جنوب لغو روادید بین ایران و روسیه، به‌ویژه برای راننده‌ها است. در حال حاضر یک از موانع عمده تجارت دو کشور اخذ روادید برای رانندگان ترانزیت است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حداقل ۱۵ روز طول می‌کشد که مشخص شود آیا به هر راننده روادید می‌دهند یا خیر، افزود: لغو روادید رانندگان بین ایران با ترکیه و آذربایجان نیز انجام شده است.
به گفته دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران، جذب دانشجو از روسیه در دانشگاه‌های ایران در حوزه حمل و نقل و بازرگانی و برعکس و برگزاری دوره‌های زبان روسی برای ایرانی‌ها و زبان فارسی در روسیه از دیگر مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد.
عیقرلو بیان کرد: همچنین باید تاسیس شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی مشترک بین ایران و روسیه در دستور کار باشد. قبلا هم کشتیرانی مشترک ایران و روسیه فعال بود، اما منحل شد. در اصل نیاز داریم منافع شرکت‌های دو کشور مشترک باشد.
لزوم استفاده از ال‌سی برای تجارت با روسیه
وی همچنین پیشنهاد تشکیل شرکت‌های بازرسی معتبر و مشترک بین ایران و روسیه برای رفع مشکل کمیت و کیفیت و همچنین شرکت بیمه مشترک را ارائه کرد و گفت: بیمه هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است و بیمه مشترک برای توسعه رواط تجاری اهمیت زیادی دارد.
همچنین به گفته دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران، تجار باید بتوانند از ارتباطات اسنادی (ال‌سی) استفاده کنند. در اصل شرایط تجارت با روسیه متفاوت با عراق است و حتما باید از ال‌سی بین بانک‌های معتبر استفاده شود، چراکه موانع تحریم نیز با روسیه وجود ندارد و می‌توان ارتباط بین بانکی دو کشور را فراهم کرد.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات مهم ایران این است که هواپیمای کارگو در کشور به اندازه کافی وجود ندارد و موارد موجود به تعداد محدود و در اندازه کوچک هستند، تصریح کرد: یکی از راه‌های انتقال کالا، به ویژه برای کالاهای ارزشمند و فسادپذیر، هواپیما است. در بحث کریدور شمال-جنوب باید ابعاد مختلف حمل و نقل را ببینیم، نه فقط جاده و زمین.
عیقرلو با بیان اینکه در حوزه ریلی سرخس در حال فعالیت است، اما رشت-آستارا، پروژه بسیار بزرگی است و به نظر نمی‌رسد که تا چهار سال آینده راه‌اندازی شود، گفت: بنابراین نباید فقط منتظر راه‌اندازی رشت-آستارا باشیم.
دبیر فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران با بیان اینکه روسیه باید با آذربایجان توافق کند تا کالا به راحتی از ایران به روسیه منتقل شود، اما اکنون شاهد معطلی راننده‌ها هستیم، گفت: همچنین همه عوارض و اسنادی که دو دولت ایران و روسیه دریافت می‌کنند باید لغو شود تا شاهد رشد کمی و کیفی تجارت دو کشور باشیم. از طرف دیگر فروشگاه‌های بزرگ ایران و روسیه باید شراکت کنند.
وی گفت: یک پیشنهاد مهم این است که باید بین دو کشور تهاتر صورت گیرد و همچنین برای کامیون‌ها و کشتی‌هایی که به سمت روسیه می‌روند، باید بار برگشت فراهم شود تا با این روش کرایه حمل و نقل حداقل ۵۰ درصد کاهش یابد.
