تفاوت CNG و LPG

به گزارش منیبان، در این مقاله قصد آن را داریم تا ضمن بررسی تفاوت دو گاز CNG و LPG به بررسی مزایا و معایب هر یک نیز بپردازیم.

گاز CNG و LPG چیست؟

گاز CNG  مخفف عبارت (Compressed natural gas) به معنای گاز طبیعی فشرده شده بوده که قسمت عمده آن از متان تشکیل می شود. برای نگهداری این گاز دمای معمولی و فشاری در حدود 200 تا 248 بار لازم است. گاز LPG  مخفف (Liquefied Petroleum Gas) به معنی گاز مایع است و از دو گاز بوتان و پروپان تشکیل شده است. دما و فشار مورد نیاز برای نگهداری به ترتیب در حدود 15 درجه سانتی گراد و 1.7 تا 7.5 بار مایع است. گازهای LPG در برخی از انواع غلظت بالایی از پروپان داشته که به همین نام هم شناخته می شود. در ادامه مقاله به بررسی تفاوت های دو گاز LPG و CNG می پردازیم.

میزان مسافت قابل پیمایش

خودروهایی که از گاز LPG استفاده می کنند در مقایسه با خودروهای CNG سوز قادر به طی کردن مسافت بسیار طولانی تری هستند. به طور میانگین یک خودرو با یک باک پر از گاز LPG می تواند مسافتی بیش از 400 کیلومتر را طی کند. در حالی که یک خودرو با باک پر از CNG تنها قادر است در حدود 150 کیلومتر مسیر را حرکت کند.

شتاب و قدرت خودرو

خودروهایی که از گاز LPG استفاده می کنند در مقایسه با خودروهای CNG سوز شتاب و قدرت بیشتری دارند. به همین دلیل است که به هنگام حرکت در مسیرهای سربالایی و شیب دار خودروهای CNG سوز قادر به شتابگیری و حرکت با سرعت بالا نیستند و در این وضعیت به موتور فشار زیادی را وارد شده و عملکرد آن هم بسیار ضعیف می شود. در مواقعی خودروی CNG سوز نیاز پیدا می کند تا از بنزین هم برای حرکت خودرو استفاده کند. اما خودروهایی که از گاز LPG استفاده می کنند در بسیاری از مواقع و در مسیرهای مختلف بی نیاز از سوخت بنزین بوده و موتور با همان گاز LPG قادر به کار کردن می شود.

البته نکته ای که باید بدان توجه شود آن است که به طور کلی هر دو گاز CNG و LPG باعث وارد شدن فشار و آسیب دیدن قسمت های مختلف موتور می شود. اما فشار و آسیبی که به موتور خودرو CNG سوز وارد می شود در مقایسه با خودرویی که از LPG استفاده می کند بیشتر است.

فشار درون مخزن سوخت

مخازن گاز CNG در خودروها در مقایسه با مخازن LPG احتمال بسیار بیشتری دارد که دچار انفجار شود. دلیل آن هم این است که مخزن گاز CNG فشار بیشتری در حدود 150 اتمسفر را تحمل می کند در حالی که میزان فشار مخازن LPG چیزی در حدود 10 اتمسفر است. البته این نکته را باید گفت که مخازن هر دو گاز LPG و CNG از آلیاژهای بسیار مقاوم و استاندارد ساخته می شود و به قدری استحکام دارند که انفجار به راحتی اتفاق نمی افتد.

میزان امنیت و معاینه فنی

میزان اشتعال پذیری گاز LPG در مقایسه با گاز CNG بیشتر است. در صورتی که نشتی در مخزن سوخت LPG وجود داشته باشد خطر و امکان بروز حادثه بسیار بیشتر می شود. به دلیل اندک بودن تعداد جایگاه های سوخت LPG در کشور خودروهایی که از گاز LPG استفاده می کنند سوخت گیری آن ها به روش استاندارد انجام نمی شود. از این رو با توجه به این که گاز LPG اشتعال پذیری بالاتری دارد، میزان امنیت در فرایند سوخت گیری هم بسیار کاهش می یابد. از طرف دیگر مراکز معاینه فنی خودروهایی که مخزن LPG دارند را مورد معاینه فنی قرار نمی دهند به این معنی که برای معاینه فنی باید مخزن گاز LPG را از روی خودرو باز کرده و پس از معاینه فنی مجددا روی آن نصب کنید. همین باز و بسته کردن مخزن گاز LPG کار بسیار خطرناکی بوده و باعث بروز حوادث جبران ناپذیر می شود.

هزینه نصب و راه اندازی

از دیگر تفاوت های مهم سوخت CNG و LPG مربوط به هزینه نصب سیستم و راه اندازی آن است. به طور میانگین هزینه دوگانه سوز کردن و راه اندازی سیستم سوخت CNG در خودروها در حدود سه برابر خودروهای LPG است. زیرا وسایل و تجهیزاتی که برای دوگانه سوز کردن خودروهای CNG سوز لازم است گران قیمت تر هستند.

روشن کردن و راه اندازی خودرو

روشن کردن خودروهای CNG سوز به این صورت است که باید ابتدا خودرو را در حالت بنزین قرار دهید و پس از این که استارت زده و خودرو روشن شد می توان حالت بنزین را به گاز تغییر داد. در حالی که خودروهای LPG سوز به غیر از ایام سرد سال نیازی به روشن کردن با بنزین ندارند و قادر هستند در همان ابتدای کار با گاز روشن شده و حرکت کنند.

مزایا و معایب گاز CNG و LPG

در ادامه مقاله به بررسی مزایا و معایب هر دو گاز CNG و LPG پرداخته ایم.

مزایای گاز CNG

• قیمت گاز CNG در مقایسه با بنزین و گازوئیل ارزان تر است. در نتیجه برای راننده به لحاظ اقتصادی به صرفه تر است.
• مصرف سوخت CNG باعث کاهش هزینه های سرویس و نگهداری خودرو برای راننده می شود.
• مزیت دیگر گاز CNG آن است که عمر مفید روغن موتور را افزایش می دهد. زیرا مصرف گاز CNG باعث رقیق یا آلوده شدن روغن موتور نمی شود. نتیجه آن هم افزایش عمر روغن موتور است.
• از دیگر مزایای گاز CNG آن است که استفاده از این گاز برای محیط زیست هم مفید بوده و آلودگی هوا را بسیار کاهش می دهد.
• به عنوان مزیت پنجم گاز CNG باید بگوییم که این گاز به آسانی در هوا منتشر می شود از این رو خاصیت اشتعال پذیری کم تری داشته و خودروهایی که از این گاز استفاده می کنند در مقایسه به خودروهای بنزین سوز امنیت بیشتری دارند.

معایب گاز CNG

• یکی از معایب اصلی گاز CNG آن است که در مقایسه با بنزین به مخزن بزرگ تر و فضای بیشتری نیاز دارد. همچنین مخزن و گاز درون آن باعث می شود خودرو سنگین تر شود.
• عیب دیگر گاز CNG آن است که میزان توان و قدرت موتور در حالتی که با گاز CNG تغذیه می شود در مقایسه با بنزین به میزان 10 تا 15 درصد کاهش یابد.
• به عنوان سومین عیب سوخت CNG باید بگوییم که دفعاتی که خودروی CNG سوز نیاز به سوخت گیری دارد در مقایسه با بنزین بیشتر است.

مزایای گاز LPG

• گاز LPG همانند CNG از نظر قیمت ارزان از سوخت بنزین و گازوئیل است. در نتیجه مصرف آن مقرون به صرفه تر است.
• همانند گاز CNG، خودروهایی که از گاز LPG استفاده می کنند در مقایسه با خودروهای بنزینی هزینه سرویس و نگه داری به مراتب پایین تری دارند.
• به عنوان مزیت سوم گاز LPG باید بگوییم که مخزن ذخیره سازی این گاز در مقایسه با سوخت CNG کوچک تر بوده و فضای کم تری را اشغال می کند.

معایب سوخت LPG

• چگالی انرژی LPG در مقایسه با بنزین و گازوئیل کم تر است. در نتیجه میزان مصرف سوخت بالاتر می رود.
• از آن جایی که گاز LPG قابلیت انتشار کم تری در هوا دارد در نتیجه اشعال پذیری آن هم بسیار بالا می رود.
• چنانچه قسمت های فلزی موتور و سیستم پیشرانه با توجه به خاصیت گاز LPG ساخته و یا اصلاح نشده باشد، این گاز به مرور باعث فرسودگی و خوردگی دریچه سیلندر خواهد شد.

کلام آخر

در این مقاله کوشش کردیم تا دو گاز CNG و LPG که به عنوان دو گاز مصرفی خودروها هست را مورد بررسی قرار داده و تفاوت های آن هم با یکدیگر و هم چنین مزایا و معایب خاص هر کدام را بیان کنیم. به طور مجموع می توان این گونه جمع بندی کرد که استفاده از گاز LPG باعث طی کردن مسافت بسیار بیشتر، بالا رفتن شتاب و قدرت موتور و هم چنین موتور کم تر دچار فشار و آسیب می شود. با این حال تعداد جایگاه های سوخت CNG در کشور بیشتر است و در نتیجه راحت تر می توان به این سوخت دسترسی پیدا کرد. هم چنین ایمنی گاز CNG در موقع سوخت گیری به مراتب بسیار بیشتر از هنگام سوخت گیری با گاز LPG است.