شورای امنیت فروپاشید؟/ تاثیر عجیب جنگ اوکراین بر سازمان ملل

به گزارش مُنیبان از خبرگزاری رویترز، اخیرا ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در یک صحبت جنجالی از سازمان ملل خواست برای کنار گذاشتن روسیه از شورای امنیت اقدام کند و به صراحت پرسید: آیا حاضر هستید سازمان ملل را ببندید و قوانین بین‌المللی را کنار بگذارید. اگر پاسخ شما منفی است، پس باید فورا اقدام کنید.

پس از شکست شورای امنیت در جلوگیری از حمله روسیه، زلنسکی در سخنرانی جداگانه‌ای خطاب به قانونگذاران ژاپنی گفت: "ما باید ابزار جدیدی را ایجاد کنیم که قادر به انجام این کار باشد."

سازمان ملل که در سال ۱۹۴۵ با بینش تضمین صلح جهانی و جلوگیری از جنگ جهانی سوم ایجاد شد به وضعیتی منجر شد که قدرت نامتناسبی را به پنج عضو دائمی و دارای حق وتوی شورای امنیت یعنی آمریکا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه اعطا کرده به گونه‌ای که آنها این امکان را پیدا کرده‌اند از منافع خود محافظت کنند و در عین حال دستی با نفوذ در امور جهانی داشته باشند.

آمریکا و انگلیس در سال ۲۰۰۳ بدون کسب تأیید از سوی سازمان ملل به عراق حمله کردند بدون اینکه هیچ عواقبی متوجه کرسی‌های دائم آنها در شورای امنیت شود. فراتر از مساله وتو و عدم وجود یک توازن بین‌المللی در میان اعضای شورای امنیت - هیچ کشوری از حوزه آفریقا یا آمریکای لاتین دارای کرسی دائمی در این شورا نیست و این شورا تقریباً انحصار برخی موضوعات را به واشنگتن، لندن و پاریس اعطا می‌کند.

سفیر یکی از ۱۰ عضو غیردائم فعلی شورای امنیت می‌گوید، تقسیم نقش‌ها در میان ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل نابرابر است و به گروه غیردائم‌ها که برای دوره‌های دو ساله انتخاب می‌شوند، "کارهای بوروکراتیک داده می‌شود."

این سفیر که نامش را فاش نکرد، گفت: فکر نمی‌کنیم که تقسیم کار در این شورا منصفانه باشد.

شورای امنیت به طور گسترده از بابت وضعیت فلج‌گونه فعلی که مکررا اتفاق افتاده، محکوم شده است و حتی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل از قصورهای آن ابراز تاسف کرد.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، یک روز پس از درخواست بیهوده زلنسکی برای اخراج روسیه از شورای امنیت گفت: یک مشکل اساسی در آنجا وجود دارد.

برتراند بادی، یک متخصص روابط بین‌الملل مستقر در پاریس گفت، سازمان ملل متحد "مثل کلسترول است خوبی‌هایی در آن به‌ویژه در ارتباط با کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل که جان انسان‌ها را در سراسر جهان نجات می‌دهد، وجود دارد اما بدی‌های آن مربوط به شورای امنیت است."

اما این سفیر در ضمن اذعان به وجود "انتقادهای شدید" از این نهاد جهانی اضافه کرد: اگر هیچ یک از آنها را نداشتیم به کجا می‌رسیدیم؟ هیچ یک از خوبی‌های اجرا شده در سازمان ملل را نداشتیم.

عمده پیشنهادها در زمینه اصلاح شورای امنیت، خواستار گسترش شورای امنیت و بیشتر کردن اعضای دائم و غیردائم به آن شده‌اند. اما سفیر مذکور درباره اینکه کدام کشورها ممکن است اضافه شوند و کدام یک از حق وتو برخوردار باشند، گفت: مواضع در این زمینه بسیار دو قطبی شده است.