دولت در یک قدمی انفجار قیمت بنزین

به گزارش منیبان، همت قلی زاده و سیدعلی مدنی زاده در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) درخصوص موضوع دلازدایی و مهارتورم به مناظره پرداخت.

همت قلی زاده در ابتدای سخنان خود  با بیان اینکه تاکنون رسانه ها آنطور که باید به اتفاقاتی که در سال ۱۳۸۶ درمورد مسئله یارانه پنهان رخ داده نپرداخته اند، گفت: مردم ما همواره به قاچاقچی گری سوخت، بیش مصرفی و ... متهم شده اند که به دنبال آن جهش های بی سابقه ای در قیمت ها رخ داده است.

وی با اشاره به برخی گزاره های مصطلح بین طیف فکری مقابل خود، گفت: می گویند چون کسری بودجه عامل تورم است پس باید قیمت انرژی و سوخت جهش پیدا کند. مرتب می گویند مصرف انرژی در جامعه ما بی رویه است در حالی که اینگونه نیست سپس می گویند ما انرژی را گران می کنیم و پولش را به مردم می دهیم. اگر پول آن را می خواهید به مردم بدهید، پس کسری بودجه را چگونه می خواهید جبران کنید؟

می گویند می خواهیم از قاچاق گسترده بنزین جلوگیری کنیم و اعدادی مثل قاچاق روزانه 50 میلیون لیتر بنزین مطرح می کنند که اساسا امکان پذیر نیست. به زعم ما روزانه 400 هزار لیتر بنزین قاچاق می شود. در همین خصوص من از نمایندگان استان سیستان و بلوچستان می خواهم به این فرض که استان شان دروازه قاچاق است پایان دهند. وقتی ادعا می شود از 250 میلیون لیتر فرآورده های اصلی، 50 میلیون لیتر قاچاق می شود یعنی می خواهند بگویند کشور بی در و پیکر است. در ادعای دیگری می گویند بنزین در ایران از آب ارزان تر است در صورتیکه بازار آب با بازار بنزین فرق دارد و علاوه بر آن 60 تا 70 درصد قیمت آب معدنی به ظرف پلاستیکی آن بر می گردد که ماده اولیه اش از پتروشیمی هایی که با نرخ دلاری محصول خود را می فروشند، تامین می شود. همچنین ادعا می کنند که بخش انرژی ما دولتی است در صورتی که ما هیچ پتروشیمی دولتی نداریم و جز یکی دو پالایشگاه، هیچ پالایشگاه دولتی نداریم.

قلی زاده با بیان اینکه محاسبه نرخ فرآورده های پالایشگاه ها بر اساس ارقام جهانی، اثرات مخربی دارد، گفت: برخی از حامیان این سیاست می گویند این نرخ ها بی اثر است چون دولت نفت را به نرخ جهانی به پالایشگاه ها می دهد و با نرخ جهانی می خرد لذا واحدها با هم برابرند پس اثری نخواهند داشت. ما می گوییم اگر اینها با هم برابر و بی اثر هستند، چرا به ریال محاسبه نمی کنید؟ مگر برابر نیستند؟ اگر این رابطه مالی، خنثی است چرا هفت، هشت ماده قانونی برای آن نوشته شده است؟ بیشترین جهش قیمتی در طول تاریخ کره زمین به بهانه حذف یارانه پنهان انرژی در سال 1389 به مردم ما تحمیل شد اما دقیقا در سال بعد از آن یارانه پنهان ادعایی شان 2.5 برابر شد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: یارانه پنهان علیه اقتصاد ایران کار می کند تا جایی که نفت ملی را به ایران صادر می کنند. در گزارش های رسمی دولتی آمده که در سالی که بنزین به ایرانی ها 3 هزار تومان فروخته شده، ادعا شده که به ازای هر لیتر بنزین 9900 تومان یارانه توسط دولت پرداخت می شود درصورتیکه در همان سال بنزین را به خارجی ها به قیمت هر لیتر 3600 تومان فروخته اند. اگر به مردم یارانه پنهان می دهید، پس به خارجی ها چه می دهید؟ همین الان که شما برای بنزین 3 هزار تومان پرداخت می کنید، از پالایشگاه به این قیمت نمی خرید بلکه آنها با قیمت دیگر به دولت می دهند و دولت بنزین را با این قیمت به ما می فروشد. صورت مالی پالایشگاه ها را ببینید که چطور در 8 ماهه اول سال 1401 بنزین را به دولت 80 سنت فروخته اما به خارجی ها 27 سنت فروخته اند. چرا این اتفاق رخ می دهد؟ چرا هیچ کدام از فرآورده های 41 گانه پالایشگاه ها به هیچ کشوری صادر نمی شود؟ چون اگر صادر کنند، مجبور می شوند با قیمتی پایین تر از قیمتی که به ایرانی ها می فروشد، محصول خود را به خارجی بفروشد. نفتی که تا سال 1385 ملی بوده در سال 1393 با قیمت 206 هزار تومان به داخلی ها و با قیمت 157 هزار تومان به خارجی ها فروخته اند. در سال 1398 نفت به داخلی ها 619 هزار تومان و به خارجی ها 321 هزار تومان فروخته شده است.

قلی زاده در پاسخ به انتقاد مدنی زاده از برخی معافیت ها، گفت: انواع معافیت ها در جهان رایج است. بیشترین یارانه توسط دولت های غربی به صنایع داده می شود که جزو بدیهیات اقتصاد است. عربستان توصیه های IMF را به هواداری مردم خود رد کرد. شما دولت را به اندازه یک بنگاه تنزل داده اید که باید سود خود را حداکثرسازی کند. قانون تصویب کرده اند که باید نرخ بنزین به اندازه 90 درصد فوب خلیج فارس تعیین شود. این 90 درصد می شود حدود 60 سنت که با نرخ دلار 30 هزار تومانی می شود 16 هزار تومان می شود. از طرفی نرخ بنزین در پاکستان 1.5 دلار و بالاتر از نرخ فوب است پس اگر شما با فرض وجود قاچاق گسترده، بنزین را 16 هزار تومان هم کنید، باز نمی توانید جلوی قاچاق را بگیرید مگر اینکه هر لیتر بنزین را 35 هزار تومان کنید. واقعا فکر می کنید اگر بنزین 35 هزار تومان شود در جامعه اتفاقی رخ نمی دهد؟ ما به زبان ساده می گوییم نفت ملی ما را به خارجی ها 312 هزار تومان و به داخلی بیش از 600 هزار تومان می فروشند. شما بیایید ثابت کنید این حرف ما غلط است که غلط نیست چون خیلی ها تلاش کردند خلاف آن را ثابت کنند اما نتوانستند. همین اتفاق را با سه قانون میخکوب کردند بعد شما می گویید وام ندهید. مثلا سازنده فلان ماده اولیه پلاستیکی میگوید قیمت انرژی از فلان قیمت به فلان قیمت رسیده و برای سرپا ماندن به وام نیاز دارم اما بانک مرکزی بگوید من باید مستقل باشم لذا وام نمی دهم./ برترین‌ها