واقعا رود ارس آلودگی هستهای دارد؟
معاون سازمان انرژی اتمی ایران گفت از سال ۱۳۷۷ تاکنون ۱۰ نوبت کار نمونهبرداری از رسوب و آب رودخانه ارس انجام گرفته و هیچ آلودگی پرتوی غیرعادی در آن مشاهده نشده است.
به گزارش منیبان، مرکز نظام ایمنی هستهای کشور یک مرجع نظارتی دولتی است که برای توسعه ایمنی در تاسیسات و فعالیتهای هستهای و پرتوی و نظاممند کردن استفاده امن و ایمن از انرژی هستهای و منابع پرتو بهمنظور حصول اطمینان از حفاظت کارکنان، مردم، نسلهای آینده و محیط زیست در برابر اثرات پرتوها در سطح کشور تشکیل شده است. این مرکز از طریق تهیه و تدوین ضوابط، مقررات و دستورالعملهای ایمنی هستهای و پرتوی، ارزیابی ایمنی، صدور پروانه ساخت، بهرهبرداری و مجوزهای مرتبط و بازرسی، نظارت و اعمال قانون، اقدامات خود را در چارچوب وظایف قانونی و نظارتی در سطح بینالمللی ازجمله آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام میدهد.
«محمدرضا کاردان» رئیس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور با تبریک فرارسیدن سال ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ماه مبارک رمضان اظهار کرد: در سال ۱۴۰۲ مرکز نظام ایمنی هستهای کشور فعالیتهای مهم و متعددی داشت که مهمترین اتفاق رخ داده تصویب بند «پ» ماده ۴۳ قانون برنامه هفتم بود که این مرکز را به یک موسسه دولتی با شخصیت مستقل حقوقی تبدیل کرد.
وی با اشاره به اینکه این مساله یکی از موارد لازم برای پیشرفت فناوری و صنعت هستهای در کشور بود، گفت: در این ماده واحده، تهیه اساسنامه برای مرکز نظام ایمنی هستهای دیده شده که باید به تصویب هیات وزیران برسد بنابراین امسال یکی از کارهای اصلی ما تهیه و تصویب اساسنامه مرکز نظام ایمنی هستهای کشور خواهد بود.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه تصویب طرح ملی مقابله با شرایط اضطراری هستهای و پرتوی در شورای عالی امنیت ملی و ابلاغ آن در سال ۱۴۰۲ از دیگر اقدامات این مرکز بود که به سرانجام رسید، تاکید کرد: ادامه این کار در سال ۱۴۰۳ دنبال خواهد شد تا اقدامات لازم برای اجرا و تمرین بابت داشتن آمادگی براساس این طرح ملی انجام گیرد.
وی افزود: همچنین در مسیر اقدامات انجام گرفته در سال گذشته میتوان به تدوین و تصویب سند تحول نظام ایمنی هستهای کشور اشاره کرد که به شدت و از همان روزهای نخست مورد تاکید ریاست محترم سازمان قرار داشت.
کاردان با بیان اینکه این سند قسمتهای مختلف دارد و میتواند به عنوان یک نقشه راه در نظام ایمنی یک تحول ایجاد کند، گفت: یکی از مواردی که در سطح قوانین و مقررات در سال ۱۴۰۲ انجام گرفت، تصویب ضوابط حریم ایمنی تاسیسات هستهای در هیات دولت بود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از کارهایی که مرکز نظام ایمنی هستهای کشور به عنوان سازمان تنظیم کننده مقررات انجام میدهد، تدوین و تصویب ضوابط و مقررات در حوزه حفاظت در برابر اشعه، ایمنی، امنیت و پادمان است که برای همه بهرهبرداران لازم الاجراست.
رئیس مرکز نظام ایمنی هستهای کشور، تصریح کرد: یکی از موارد بسیار مهم که در یکی، دو سال گذشته در دستور کار قرار گرفت، بازنگری این ضوابط و مقررات بوده است. در سالی که گذشت ۱۴ مدرک را به تصویب رساندیم و اکنون ۳۸ مورد در دستور کار قرار دارد که روند اجرایی آنها در حال انجام است و امیدواریم در سال ۱۴۰۳ بتوانیم این موارد را به تصویب برسانیم.
وی با بیان اینکه این اقدام یک فرایند پیچیده است و در تنظیم و تدوین ضوابط و مقررات نظر تمامی ذینفعان داخل و خارج سازمان مدنظر قرار میگیرند، گفت: تدوین مقررات بسیار زمانبر و پیچیده است و برای هرکدام از آنها حداقل هزار نفر- ساعت کار کارشناسی با بهرهگیری از کارشناسان خبره و مسلط انجام میگیرد.
بحث صدور پروانه و مجوز توسط مرکز نظام ایمنی هستهای کشور براساس قانون به عنوان مرجع انجام این کار، موضوع بعدی بود که معاون سازمان انرژی اتمی ایران به آن اشاره داشت و گفت: براساس قانون، صدور پروانه و مجوز برای همه تاسیسات و فعالیتهایی که در کشور در حوزه پرتوها کار میکنند، برعهده مرکز نظام ایمنی هستهای کشور است و این مساله تنها مربوط به سازمان انرژی اتمی ایران نیست و سایر مراکز خارج از آن را نیز در بر میگیرد.
وی افزود: در سال ۱۴۰۲ و در این زمینه کار بسیار پرحجمی انجام گرفت که بیش از ۲۱ هزار درخواست برای صدور پروانه به این مرکز رسید و در نهایت نزدیک به ۱۳ هزار پرونده منجر به صدور پروانه یا مجوز شد. این تعداد نشان میدهد که بهطور میانگین ما شاهد دریافت روزانه بیش از ۱۰۰ درخواست برای صدور پروانه و مجوز در سال ۱۴۰۲ بودهایم.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه گزارش عملکرد مرکز نظام ایمنی هستهای کشور به موضوع آلودگی پرتوی رودخانه ارس و مسایل مطرح شده در این زمینه در سطح جامعه اشاره داشت و گفت: باید بگویم که از سال ۱۳۷۷ تاکنون ۱۰ نوبت و به شکل غیربرخط کار نمونهبرداری از رسوب و آب رودخانه ارس انجام گرفته است. بعد از بررسیهای دقیق در آزمایشگاههای معتبر مرکز نظام ایمنی و اندازهگیریهایی که انجام شد، باید قاطعانه اعلام داشت که تاکنون هیچ آلودگی پرتوی غیرعادی در رود ارس مشاهده نشده است.
وی افزود: همچنین بهمنظور اطمینان خاطر هموطنان و برای نخستینبار یک دستگاه اندازهگیری آلودگی پرتوی برخط در زیر آب را در ایستگاه پلدشت نصب کردیم. این ایستگاه که در سال گذشته نصب شد و به شکل برخط اطلاعات مربوط به مواد پرتوزا در رودخانه ارس را در صورت مشاهده به مرکز نظام ارسال میکند و این سامانه بهصورت ۲۴ ساعته در حال اندازهگیری است.
کاردان ادامه داد: مسایلی که در مورد رودخانه ارس بیشتر مطرح میشود، مربوط به آلودگی در مورد فلزات سنگین است. این موضوع همان چیزی است که توسط مسوولان سازمان محیط زیست مطرح میشود و در مورد آلودگی پرتوی نه منبعی وجود دارد که ارس را آلوده کند و نه اینکه چیزی مشاهده شده است. نتایج مشخص بوده و همانطور که گفته شده به شکل ۲۴ ساعته کار پایش و اندازهگیری پرتوی در این رودخانه در حال انجام است.