راهکارهای حقوقی پیگیری ترور سردار سلیمانی به روایت عضو حقوقدان شورای نگهبان

به گزارش منیبان، عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان، و از اساتید برجسته حقوق بین‌الملل در نشست تخصصی مدافعان حقیقی حقوق بشر با موضوع بررسی ابعاد حقوقی، منطقه‌ای و بین المللی ترور شهید قاسم سلیمانی که به دعوت سازمان بسیج حقوقدانان خراسان رضوی در مشهد برگزار شد، شرکت کرد.

کدخدایی در این نشست با اشاره به ویژگی‌‌های شخصیتی حاج قاسم سلیمانی گفت: این شهید هم مخلص بود و هم یکی از مجاهدان راه خدا بود.

وی افزود: شهیدی که از ابتدای انقلاب در جهت حراست و پاسداری از نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران پیشگام بود و در هشت سال دفاع مقدس خوش درخشید و همچنان تا زمان شهادت پاسداری از حریم ولایت و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را ادامه داد.

وی با اشاره به تلاش‌های شبانه روزی شهید سلیمانی در خنثی‌سازی توطئه‌های استکبار جهانی گفت: امنیت امروز کشورمان و همچنین پایان حکومت داعش در عراق و سوریه حاصل مجاهدت‌های این شهید بزرگوار است.

رئیس پژوهشکده شورای نگهبان افزود: دشمنان خیال کرده‌اند با شهادت این عزیز به زعم خودشان نور شهید عزیز را خاموش کرده‌اند، غافل از این که نور الهی خاموش شدنی نیست.

کدخدایی با بیان اینکه شهید حاج قاسم سلیمانی یک حیات پربرکت داشت که تمام مردم اعم از ایران و منطقه از وجود پربرکت آن بهره‌مند شدند، گفت: شهید حاج قاسم سلیمانی با شهادت خود راه جدیدی را پیش رو ملت‌های منطقه باز و مکتب شهید سلیمانی را پی‌ریزی کرد، مکتبی که در تعابیر اسلامی همچنان ادامه‌دار خواهد بود و چراغ آن خاموش نخواهد شد.

وی ادامه داد: انشاالله جوانان ما و مردم چه در ایران و چه در خارج از ایران همچنان ادامه دهنده راه این شهید عزیز خواهند بود.

این استاد برجسته حقوق بین الملل دانشگاه تهران که در جمع مدیران ارشد قضایی و مدیران کل استان و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شورای شهر سخنرانی می‌کرد با اشاره به اینکه عمده حاضرین از حقوقدانان کشور هستند، گفت: بحث ترور شهید حاج قاسم سلیمانی را از چند جهت می‌توان مورد رسیدگی و پیگیری قرار داد، فارغ از اینکه گاهی از اوقات در رسانه‌ها مطالب با دقت لازم مطرح نشود ولی چون دوستان غالباً حقوقدان هستند و در حوزه‌های حقوقی تخصص دارند، نکات حقوقی را در این زمینه عرض می‌کنم.

کدخدایی ادامه داد: اقدام جنایتکارانه استکبار جهانی در شهادت سردار دلها و همراهان عزیز او ابومهدی المهندس و بقیه یاران ایشان قطعاً یک جنایت جنگی و یک ترور دولتی است که هیچ شک و شبهه‌ای در آن نیست.

وی با اشاره به قبول مسئولیت این جنایت توسط سردمداران آمریکا گفت: آنها این جنایت را بنام خودشان ثبت کرده‌اند، بنابراین در بحث انتساب عمل به جرم هیچ تردید و شبهه‌ای نیست.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه با اشاره به اقدامات دستگاه‌های مختلف و رئیس قوه قضائیه و رئیس جمهور در پیگیری پرونده ترور حاج قاسم سلیمانی گفت: این اقدامات جای تشکر دارد و روسای قوا در این موضوع مصمّم هستند.

وی با بیان اینکه معمولاً در اینگونه جرائمی که اتفاق می‌افتد چند حالت وجود دارد که باید با هر کدام از آنها در جای خود بحث شود و ببینیم که چه راهکار حقوقی داریم، تاکید کرد: نباید پاسخ این جنایت به اقدامات حقوقی محدود شود و به فرمایش مقام معظم رهبری باید انتقام سخت گرفته شود و انتقام سخت در جای خودش بعنوان یک حق متقابل برای جمهوری اسلامی ایران و مردم منطقه محفوظ است که هرگاه فرصتش فراهم شود این کار انجام می‌شود.

کدخدایی در خصوص جنبه حقوقی این جنایت هم گفت: در باب حقوقی تشریفاتی وجود دارد که باید ملاحظه شود و یک جنبه حقوقی قضیه یا اصطلاحاً جنبه مدنی مطلب این است است که آیا مرجعی برای رسیدگی وجود دارد و امکان پذیر است؟ که البته این بحث از چند جهت قابل بررسی است.

وی ادامه داد: اول اینکه به هرحال شهید حاج قاسم بعنوان تَبَعه جمهوری اسلامی بوده و خسارت عظیمی که وارد شده است، جمهوری اسلامی ایران برای پیگیری این موضوع مُحِق است و خوشبختانه در این زمینه در یکی دو سال گذشته پیگیری هایی که انجام شده منجر به تنظیم دادخواستهایی در دوبخش دادخواستهای مردمی و پیگیری از سوی خانواده های شهدای عزیز ما شده است.

این استاد حقوق بین الملل تصریح کرد: مبنای این وضعیت قانون 1392 است که قبلاً 1377 بود و بعد اصلاح شد که این قانون به ما حق می‌دهد که در مقابل اقداماتی که دولت جنایتکار آمریکا مرتکب می‌شود مراجع ما هم صلاحیت داشته باشند به آن رسیدگی کنند که در شعبه 55 دادگاه تهران رسیدگی هایی انجام داده و در زمینه‌های مختلف و آرائی هم صادر شده است که بعنوان یک اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران می‌تواند انجام دهد.

کدخدایی افزود: در حقوق کیفری هم به استناد قانون مجازات اسلامی گفته شده است حتی اگر یک غیرایرانی جرمی علیه ایران انجام دهد قابل تعقیب است، لذا دادگاه های داخلی ما هم صلاحیت دارند در حوزه کیفری اقداماتی را داشته باشند و در مساله شهادت حاج قاسم سلیمانی یک نکته وجود دارد، اینکه آیا بحث مصونیت سران آمریکا از جمله رییس جمهور سابق، امکان نقض حقوقی آن وجود دارد و محاکم جمهوری اسلامی صلاحیت نقض آن را دارند.

وی ادامه داد: در این خصوص خوشبختانه راهکارهایی پیش بینی شده و اخیرا هم برخی نهادهای عراقی تصمیماتی گرفته‌اند که گشایش خوبی است و امیدواریم در حوزه کیفری دادگاه‌های جمهوری اسلامی بتوانند این مراحل را به اتمام برسانند.

کدخدایی گفت: یک بحث هم بحث تعقیب بین المللی است در حوزه کیفری که ICC هست که با توجه به صلاحیتهای خاصی که از کنوانسیون 1973 دارد، مصونیت نمایندگان هر کشور را لحاظ کرده است و امکان تعقیب آمریکا وجود دارد، اما بنظر می‌رسد در حوزه کیفری سهل الوصول‌تر است و مطالعاتی در این حوزه انجام شده تا پیگرد بین المللی هم داشه باشیم.

وی با اشاره به «اصل تشکیل دادگاه مشترک» به عنوان راهکار آخر گفت: به دلیل اینکه هم محل وقوع جرم در عراق بوده و هم اتباع عراقی در این جنایت به شهادت رسیدند؛ عراق هم ذی‌صلاح است و می‌توان بین عراق و ایران دادگاه مشترک منطقه‌ای تشکیل دهیم.

عضو حقوقدان شورای نگهبان تاکید کرد: پیشنهاداتی در این خصوص در حال مطالعه است که اگر امکان پذیر بود از این طریق هم اقدامی صورت می‌گیرد، ضمن اینکه دولت عراق و قوه قضائیه عراق هم اقدامات خوبی را انجام داده‌اند، در واقع بعد از کنار رفتن ترامپ جنایتکار قرار بازداشتی برای او صادر و ابلاغ شده است که اقدام خوبی است و امیدواریم که ادامه پیدا کند.

عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به ظرفیت سازمان بسیج حقوقدانان تاکید کرد: باید از این ظرفیت برای کمک به این موضوع استفاده شود و اگر پیشنهادات و نکاتی دارند به دوستان ما اعلام کنند تا در این جهت اگر فکر جدیدی هست بتواند در کمک کردن به تعقیب کیفری حقوقی و کیفری جنایتکاران آمریکایی موثر باشد و راهنمایی برای کارشناسانی که در این زمینه کار میکنند باشد.

کدخدایی در ادامه با تاکید بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران ارزان به دست ما نرسیده است، افزود: آنچه که مهم است این است که بدانیم نظام جمهوری ایران یک نظام بر حقّی است که با هدایتها و راهنمایی‌های انسان بزرگی همچون حضرت امام رضوان الله تعالی علیه و با پشتیبانی و حمایت‌های مردم شکل گرفت که شاهد این حمایت‌ها همین شهدای جنگ تحمیلی هستند که امروز در محضرشان هستیم.

وی با اشاره به اینکه شهید سلیمانی انسانی بود که در خارج از کشور بهتر شناخته شده بود، گفت: او یک فرماندهی بود که هیچ نظیری نداشت و دشمن به خوبی او را می شناخت و فرماندهی بود که تجربه 8 سال دفاع مقدس را با خودش به همراه داشت و در طول این سال‌ها به این تجربه اضافه شده بود و همچنان هدایت‌های نظامی کشور را بر عهده داشت.

عضو حقوقدان شورای نکهبان در پایان گفت: ما حَسَب ظاهر سرمایه‌هایی همچون سردار سلیمانی را از دست دادیم که این موضوع موجب می‌شود که ما در هرجایی که هستیم، چه در یک پست اداری یا قضائی و حقوقی یا در پست اجرایی، متوجه باشیم چه هزینه‌ای برای استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران شده است بنابراین باید همه ما از حقوق نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و منافع ملی حمایت کنیم و هر جا که لازم باشد حضور داشته باشیم که خدای ناکرده شرمنده شهدای عزیز نباشیم.