روابط عربستان و آمریکا در دوره بایدن به چه شکل خواهد بود؟

به گزارش منیبان، تحلیلگران و ناظران بین المللی اکنون نگران آینده روابط بین واشنگتن و ریاض هستند که به کجا خواهد انجامید و هرگونه چرخش و فراز و نشیبی دراین روابط بر مسائل منطقه ای تاثیرگذار خوهد بود.

 جنایت جنگ یمن

 بایدن پس از مراسم تحلیف و در نخستین روز ورود به کاخ سفید، در راستای اجرایی‌سازی شعارهای انتخاباتی خود، سیاست فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان را دچار تغییراتی کرد و گروه مردمی انصارالله یمن که از سوی ترامپ در فهرست تروریسم قرار گرفته بود، به دستور وی از لیست سازمان های تروریستی خارج شد، این اقدامات دولت آمریکا عربستانی‌ها را در شرایطی تازه قرار داد.

«حامد ابوالعز» نویسنده فلسطینی در تارنمای نشریه «رای الیوم» نوشت: پس از حمایت های بی چون و چرای ترامپ از «محمدبن سلمان» ولیعهد عربستان اکنون به نظر می رسد با آغاز به کار بایدن در کاخ سفید شرایط به طور اساسی تغییر کرده است؛ درحقیقت بسیاری از شاخص ها نشان می دهد که رویکرد آمریکا درباره عربستان به طور کلی تغییر یافته است؛ بایدن  جنگ  یمن را به عنوان یک جنگ بیهوده نگاه می کند که بن سلمان شعله های آن را بر افروخته است.

مرکز پژوهشی و بررسی های سیاسی «العربی» قطر در بخشی از گزارش خود درباره جنایت جنگ سعودی در یمن  و رویکرد جدید واشنگتن به آن، نوشت: اعلام پایان دادن به حمایت تسلیحاتی در جنگ یمن از سوی بایدن در راستای بازنگری فراگیر در سیاست خاورمیانه ای آمریکا قرار می‌گیرد.

اظهارات «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید درباره اینکه بایدن قصد ندارد با ولیعهد عربستان ارتباط برقرار کند، بیانگر رویکرد آمریکا درباره عربستان و بازتعریف روابط با این کشور است.

شرایطی که در ۷۰ سال گذشته ریاض هرگز آن را تجربه نکرده است

انتشار گزارش آمریکا در مورد قتل جمال قاشخچی، سخنگوی کاخ سفید دراین باره گفته بود: آمریکا  قصد ارزیابی مجدد روابط با عربستان را دارد و دولت بایدن روش های موثرتری را در مسئول دانستن بن سلمان ولیعهد عربستان مد نظر دارد.

درهمین حال  آنتونی بلینکن  وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفته بود کشور متبوع وی تنظیم مجدد روابط با عربستان را مد نظر دارد تا با منافع و ارزشهای آمریکا مطابقت بیشتری داشته باشد.

دولت جدید آمریکا که قصد دارد آشکارا از دولت قبلی ترامپ در موضوع حقوق بشر و سایر موضوعات مهم بین المللی در ارتباط با ریاض فاصله بگیرد.

«عریب الرنتاوی» مدیر مرکز مطالعات سیاسی قدس در اردن در بخشی از گزارش خود در اندیشکده اردنی «الناطور» درباره روابط دو طرف  نوشت: روابط ریاض و واشنگتن در شرایط بسیار سخت و پیچیده ای قرار گرفته که شاید عربستان طی ۷۰ سال گذشته این شرایط را تجربه نکرده چراکه  رابطه با بزرگترین قدرت جهانی همواره یکی از عناصر قدرت و ثبات ریاض به شمار می رفت.

آمریکا دیگر به عربستان چک سفید نمی دهد

درهمین حال «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا  در نشست خبری  در پاسخ به سوالی درباره تغییر رویکرد دولت بایدن نسبت به عربستان سعودی افزود: رئیس جمهوری گفت که قصد داشت روابط با سعودی را تغییر دهد و همچنان دارد؛ نه تنها حمایت عربستان از عملیات‌های تهاجمی سعودی به یمن را برداشت بلکه تحریم‌هایی را علیه افراد وضع و همچنین گزارشی را منتشر کرد که دولت قبلی آماده انجام آن نبود. او گزارش قتل جمال خاشقچی  را از طبقه بندی خارج کرد.

سالیوان گفته بود: بایدن به سعودی نشان داد که در مسیر پیش رو، نسبت به آنچه که درباره شهروندان خود یا منطقه انجام می‌دهند، همچون دولت سابق به آنها چک سفید نخواهد داد.

نگرانی از چرخش به چین

درحالی که دولت جدید بایدن قصد دارد تا ریاض را در قبال مسائل حقوق بشر بخصوص در قضیه قتل خاشقچی تحت فشار و تحریم قرار دهد اما از سویی دیگر ناظران و تحلیلگران منطقه و بین الملل شاهد نوعی برخورد احتیاطی آمریکا دراین زمینه با عربستان هستند.

برخی از تحلیلگران معتقدند فشار بیشتر آمریکا بر عربستان ممکن است این کشور را به سمت چین سوق دهد که به ضرر موازنه استراتژیک آمریکا در رابطه با چین خواهد بود.

احتیاط آمریکا در برخورد با عربستان، نگرانی در باره اقدامات متقابل ریاض علیه واشنگتن است  که از دید مقامات آمریکایی ممکن است منافع حیاتی اقتصادی و امنیتی آمریکا در منطقه حساس خلیج فارس و خاورمیانه را به خطر اندازد.

اظهارات اولیه بایدن نشان می دهد که آمریکا رقابت اصلی و واقعی خود را در بسیاری از زمینه ها از جمله در زمینه تجارت بین المللی و مسائل امنیتی و سیاسی در شرق آسیا با چین می داند. گسترش روابط چین با کشورهای غنی از نظر انرژی می تواند امتیاز بسیار مهمی برای آن کشور و در عین حال به ضرر آمریکا باشد.

عربستان: برای تسلیحات آمریکا جایگزین وجود دارد

درحالی که تحلیلگران بر این باورند که در صورت اعمال فشارهای بیشتر واشنگتن این موضوع  امکان چرخش ریاض به سوی پکن را می تواند به دنبال داشته باشد درباره توقف فروش سلاح از سوی آمریکا، برای آن هم گزینه ای دارند.

«عبد الرحمن بن مساعد بن عبد العزیز آل سعود»  در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی دولتی سعودی گفته بود: آمریکا یک ابر قدرت است اما عربستان برای تامین نیاز خود از گزینه‌های جایگزین برخوردار است. وی در این مصاحبه  تلویحا به فرانسه و انگلیس به عنوان گزینه‌های جایگزین برای خرید جنگ افزارهای نظامی اشاره کرد.

درنهایت منافع مشترک سیاسی، اقتصادی و امنیتی  واشنگتن و ریاض  در سیاست جهانی و منطقه ای باعث نخواهد شد تا این دو را در موضع تخاصم، دشمنی و تخریب روابط قرار دهد.