رقابت ناعادلانه در جشنواره فجر و مشکل محتوا و موضوع آثار سینمایی معضل جدید سینمای ایران

به گزارش منیبان، امسال سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر در شرایطی ویژه و بسیار متفاوت نسبت به سال‌های گذشته برگزار می‌شود. حذف هیئت انتخاب و راه‌یابی همه آثار به بخش سودای سیمرغ و در نهایت انتخاب 16 فیلم سینمایی برای نمایش در روزهای برگزاری جشنواره و حذف بخش نگاه نو تجربه‌ای متفاوت برای سینمای ایران به وجود آورده که باعث شده تا بسیاری از فیلمسازان به این روند معترض باشند و این رقابت را ناعادلانه بدانند.

از طرفی نکته مهمی که امسال شاهد هستیم به گفته برخی صاحبان آثار حذف فیلم‌ها به دلیل موضوع و محتوا است که به نظر می‌رسد در سال جاری تعداد این آثار نسبت به گذشته بیشتر شده و این خود می‌تواند انتقادات بسیاری را متوجه مدیریت سینمای کشور در سازمان سینمایی کند.

در گفت‌وگو با دو سینماگر دلیل حذف آثارشان از حضور در بخش رقابتی سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:

علیرضا امینی: «راند چهارم» را به دلیل موضوع و محتوایش از جشنواره فجر کنار گذاشتند / حذف هیأت انتخاب اتفاق مثبتی بود

علیرضا امینی کارگردان سینما که امسال با فیلم سینمایی «راند چهارم» در بین 62 فیلم سودای سیمرغ حضور داشت و فیلمش در هیچ بخشی کاندیدا نشد درباره این اتفاق و دلیل عدم راهیابی فیلم در جمع آثار بخش رقابتی سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: به نظر می‌آید در حق فیلم «راند چهارم» اجحاف شده و این فیلم نه به دلیل مشکلات کیفی که به دلایلی دیگر از جشنواره کنار گذاشته شده است.

امینی تصریح کرد: به نظر می‌رسد دلایل کنار گذاشتن فیلم «راند چهارم» به مسائل محتوایی و موضوعی برمی‌گردد. ما پیش از این، حدس می‌زدیم که چنین مسائلی درباره فیلم مطرح باشد و قصد داشتیم در سکوت همه چیز پیش برود تا حاشیه‌ای برای  فیلم به وجود نیاید اما امروز متوجه شدیم که این فیلم به دلیل مسائل محتوایی کنار گذاشته شده است. معمولاً فیلم‌ها اگر با مشکلی در این زمینه روبه‌رو باشند با اصلاحیه‌هایی که از سوی وزارت فرهنگ مطرح می‌شود، مشکل مرتفع شده و فیلم نمایش داده می‌شود اما فیلم ما را بدون اینکه اصلاحیه‌ای برای آن مطرح کنند به طور کامل کنار گذاشتند.

این کارگردان درباره تغییراتی که در برگزاری سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر ایجاد شده، اظهار داشت: حذف هیأت انتخاب به نظر من اتفاق مثبتی است و من فکر می‌کنم اگر هیأت داوران مستقیماً بدون اینکه هیأت انتخاب فیلم‌ها را بررسی کنند، آثار را مورد قضاوت قرار دهد می‌تواند اتفاق مثبتی باشد چرا که حتی فیلم‌هایی که تنها در یک بخش فنی می‌توانند کاندیدا شوند نیز امکان دیده شدن دارند و زحمت همه عوامل برای قضاوت اثر مدنظر قرار می‌گیرد.

کارگردان فیلم سینمایی «استشهادی برای خدا» در پایان درباره حذف بخش نگاه نو از سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر گفت: حذف بخش نگاه نو از جشنواره فیلم فجر به هیچ‌وجه اتفاق مثبتی نیست. امسال در لیستی که از فیلم‌ها منتشر شد به نظر می‌رسید حدود 5 فیلم با بودجه بالای 8 یا 10 میلیارد تومان ساخته شده‌اند و فیلم اولی‌ها که ساختشان با بودجه بسیار کمتری صورت گرفته نمی‌توانند با این آثار مقایسه شوند و در یک بخش مورد قضاوت قرار بگیرند. رقابت فیلم اولی‌ها با فیلمسازان باتجربه و فیلم‌هایی که با بودجه بالا ساخته شده‌اند منطقی نیست و بهتر بود این بخش امسال هم در جشنواره باقی می‌ماند و این فیلم‌ها با هم در یک بخش رقابت می‌کردند. به طور کل باید صبر کنیم و نتیجه این تغییرات را پس از برگزاری جشنواره ببینیم و مورد ارزیابی قرار دهیم.

علی جبارزاده: رقابت در جشنواره فیلم فجر ناعادلانه است / «زد و بند» روایتگر زندگی ساکنان پایین شهر است

علی جبارزاده کارگردان فیلم سینمایی «لب خط» که امسال با این فیلم در بخش سودای سیمرغ سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت و فیلمش به بخش رقابتی این دوره از جشنواره راه پیدا نکرد در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: پیش از اعلام فیلم‌های کاندیدا شده با دبیرخانه جشنواره گفت‌وگویی داشتم که متأسفانه بخش اصلی این گفت‌وگو را که انتقادی به رقابت در این جشنواره داشتم حذف کردند. به نظر من رقابت در جشنواره فیلم فجر ناعادلانه است و باید در این مورد تجدید نظر شود.

جبارزاده تصریح کرد: رقابت فیلم‌هایی که در بخش خصوصی با بودجه‌های اندک ساخته شده‌اند قطعاً با فیلم‌هایی که ساختار تولید و بودجه‌هایشان بسیار بالا است نمی‌تواند رقابتی عادلانه باشد و به همین دلیل می‌بینیم در جشنواره فیلم فجر فیلم‌هایی که با بودجه‌های بالای دولتی ساخته شده‌اند شانس بیشتری برای موفقیت دارند. فیلم‌هایی در جشنواره حضور دارند که تنها 10 میلیارد تومان بودجه بازیگران این آثار است و این در حالی است که فیلمی چون «لب خط» کل بودجه‌اش به اندازه کمتر از یک سوم این آثار است و از طرفی به دلیل مشکلات مالی در زمانی کوتاه‌تر ساخته شده‌اند. در این شرایط چطور می‌توان رقابت در جشنواره را عادلانه دانست؟ قطعاً چنین ساختاری در جشنواره منجر به نادیده گرفته شدن فیلم‌های بخش خصوصی می‌شود.

او افزود: شرایط به طوری است که هر سال فیلم‌هایی که در جشنواره موفق خواهند بود کاملاً قابل پیش‌بینی است و امسال هم همینطور است و این قطعاً به اعتبار جشنواره لطمه وارد می‌کند. فیلم‌ها بهتر است در بخش‌های مختلف بر اساس بودجه، شرایط ساخت و مسائلی از این دست دسته‌بندی شوند و در این دسته‌بندی‌ها با هم رقابت کنند. بخش نگاه نو در جشنواره فیلم فجر هم با همین سیاست تعریف شده است که کارگردان‌هایی که تجربه اولشان را کسب کرده‌اند در رقابت با دیگر کارگردان‌های حرفه‌ای قرار نگیرند که متأسفانه همین بخش هم امسال از جشنواره حذف شد. به نظر من این دسته‌بندی کمک می‌کرد که فیلمسازان کار اولی در یک رقابت عادلانه قرار بگیرند و بهتر بود این تقسیم‌بندی برای فیلم‌ها در بحث بودجه و سرمایه نیز وجود داشت تا عدالت بیشتر اجرا شود.

کارگردان فیلم سینمایی «آقای سانسور» در ادامه تأکید کرد: چند سال پیش در جشنواره فیلم فجر بخشی به عنوان بخش هنر و تجربه تعریف شد که اتفاق خوبی بود اما معنایی که از هنر و تجربه برگرفته شده بود به نظر من اشتباه بود چرا که منظور از این عنوان به فیلم‌هایی مربوط بود که فرم و ساختار روایی متفاوتی دارند اما به نظر من حتی ممکن است یک فیلم فرم و ساختاری کلاسیک داشته باشد اما با بودجه محدود و کم ساخته شود و در این بخش قرار بگیرد. اگر تعریف درستی برای این بخش در نظر گرفته شود قطعاً وجود آن اتفاقی مثبت و سازنده است.

این کارگردان در پایان اظهار داشت: فیلم سینمایی «زد و بند» اثری است که دنیای خودش را ترسیم می‌کند و با آثار کپی شده و دم دستی فاصله دارد و سعی ما بر این بوده تا نگاه و روایتی متفاوت را در آن دنبال کنیم. «زد و بند» یک فیلم اجتماعی با فضای مفرح است که قصه‌اش در جنوب شهر روایت می‌شود و روایتگر اهالی پایین شهر است. در اکثر آثار معمولاً نگاهی منفی به ساکنان این بخش از شهر می‌شود و ما سعی کردیم نگاهی مثبت در این باره دنبال کنیم.