آیا شیر مادر هم فاسد می شود؟
ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که «آیا شیر مادر فاسد میشود؟» بله، ممکن است مادرانی که شیرشان را می‌دوشند و به نوزادشان می‌دهند، متوجه شوند شیر خراب شده است. در این مقاله نشانه‌های فاسدشدن شیر مادر را می‌گوییم و نکاتی برای پیشگیری از این اتفاق مطرح می‌کنیم.
به گزارش منیبان، ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که «آیا شیر مادر فاسد میشود؟» بله، ممکن است مادرانی که شیرشان را می‌دوشند و به نوزادشان می‌دهند، متوجه شوند شیر خراب شده است. در این مقاله نشانه‌های فاسدشدن شیر مادر را می‌گوییم و نکاتی برای پیشگیری از این اتفاق مطرح می‌کنیم.
۱. ظاهر نامطلوب
پس از دوشیدن شیر مادر و ریختنش در ظرف مخصوص، شیر معمولا به ۲ لایه تقسیم میشود: لایه شیر و خامه. چربی شیر کم‌کم به‌سمت بالا می‌آید و لایه خامه را تشکیل می‌دهد و لایه باقی‌مانده زیرین هم لایه شیر است. اگر شیر سالم باشد، چرخش و تکانی سریع باعث ترکیب‌شدن ۲ لایه با هم میشود و در صورتی که بعد از چندین بار چرخش هنوز لایه‌های شیر از هم جدا باشند، احتمالا شیر خراب شده است.
۲. بوی ترشیدگی
بوی شیر هر مادر ممکن است با بوی شیر مادری دیگر متفاوت باشد. در واقع این تغییر بو ناشی از عوامل متعددی مانند رژیم غذایی مادر و داروهایی است که مصرف می‌کند. برخی مادران می‌گویند شیرشان بوی بد صابون‌مانندی می‌دهد که علتش لیپاز زیاد شیر آنهاست. در چنین حالتی تعیین فاسد یا سالم‌بودن شیر کار راحتی نیست. بااین‌حال می‌توانید با آزمایشی از سالم یا خراب‌بودن شیر مطمئن شوید.
برای آزمودن شیر مقدار کمی از شیر مادر را به‌مدت یک هفته منجمد کنید. بعد از یک هفته، بگذارید یخ شیر باز شود و بوی آن را بررسی کنید. اگر شیر لیپاز زیادی داشته باشد، احتمالا بوی صابون، فلز یا ماهی می‌دهد. بااین‌حال شیر برای مصرف کودک مناسب است. شما می‌توانید فعالیت لیپاز را با جوشاندن شیر مادر غیرفعال کنید. اگر شیر ترش شده است یا بوی گندیدگی می‌دهد، یعنی دچار اکسیداسیون شیمیایی شده است. این شیر فاسد شده است و باید آن را دور بریزید. می‌توانید شیر ذخیره‌شده را با قسمت‌های مساوی شیر تازه دوشیده‌شده مخلوط کنید تا طعم صابون را رقیق و کودک را تشویق به شیرخوردن کنید.
۳. طعم نامطلوب
قبل از ذخیره‌کردن شیر، طعم آن را بچشید. اگر شیر مزه ترشی می‌دهد، یعنی احتمالا فاسد شده است. برای ارزیابی سلامت شیر می‌توانید آزمایشی را انجام دهید که در قسمت قبل گفتیم، یعنی شیر را به‌مدت یک هفته نگهداری کنید و تغییرات طعم را ارزیابی کنید. طعم صابون، فلز یا ماهی شیر به‌احتمال زیاد به‌سبب لیپاز زیاد آن است. در کل شیر دوشیده‌شده نباید بیشتر از ۴ روز در یخچال نگهداری شود. ماندن بیشتر شیر در یخچال باعث فاسدشدن آن خواهد شد.
اگر نوزاد شیر فاسدشده را مصرف کند، چه اتفاقی می‌افتد؟
اکنون می‌دانید که آیا شیر مادر فاسد میشود یا نه و نشانه‌های شیر فاسد را هم می‌شناسید. با این حال ممکن است گاهی ندانید که شیر ذخیره‌شده شما خراب شده است و نوزاد را با شیر فاسد تغذیه کنید. علائم تغذیه نوزاد با شیر فاسد را در این قسمت می‌گوییم.
۱. امتناع از شیرخوردن
کارشناسان معتقدند که امتناع مداوم نوزاد از شیرخوردن نشان‌دهنده این است که نوزاد طعم شیر را دوست ندارد. در صورتی که نوزادتان مدام از خوردن شیر امتناع می‌کند یا در حین شیرخوردن ناآرام است، طعم شیرتان را بررسی کنید.
۲. تف‌کردن مکرر یا استفراغ
نوزادان سیستم گوارشی حساسی دارند و اگر شیر فاسد بخورند، دچار اختلالات گوارشی مانند اسهال و استفراغ می‌شوند. نشانه دیگر خراب‌بودن شیر تغییر در دفعات دفع یا نوع مدفوع آنهاست. اگر متوجه شدید تعداد دفع نوزاد افزایش یافته، مدفوعش آبکی است یا مشکلات گوارشی دیگری دارد، شیر ذخیره‌شده را بررسی و با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
۳. تب‌کردن
گرچه در این حالت تب کودک نشانه‌ای رایج نیست، برخی از کودکان ممکن است پس از خوردن شیر فاسد دچار تب خفیف تا شدید شوند. معمولا زمانی کودک تب می‌کند که به‌خاطر رعایت‌نکردن بهداشت، باکتری‌ها شیر را آلوده کرده باشند. در چنین مواردی، کودکان چند ساعت پس از خوردن شیر ذخیره‌شده فاسد دچار تب می‌شوند که بیشتر اوقات با نشانه‌های دیگری مانند اسهال و استفراغ همراه است.
۴. عفونت شدید
در موارد نادر ممکن است تغذیه نوزاد با شیر فاسد منجر به عفونت‌های خطرناکی مانند کرونوباکتر ساکازاکی شود. این عفونت ممکن است مشکلات جدی برای سلامت نوزاد ایجاد کند. به همین دلیل مهم است که تمام نکات مربوط به شیوه نگهداری صحیح شیر مادر را رعایت کنید.
۵. کم‌آبی بدن
یکی دیگر از علائمی که ممکن است به‌علت مصرف شیر فاسد ایجاد شود، کم‌آبی بدن است که منجر به خواب‌آلودگی، بی‌تحرکی مفرط و ادرار تیره و کمتر از حد معمول میشود.
نکاتی برای پیشگیری از فاسدشدن شیر دوشیده‌شده مادر
در این قسمت نکاتی را می‌گوییم که برای حفظ سلامت شیر دوشیده‌شده باید رعایت کنید:
قبل از دوشیدن شیر، دست‌ها و سینه‌های خود را با آب و صابون بشویید.
شیردوش و لوازم جانبی از جمله ظروف نگهداری شیر را پس از هربار استفاده، تمیز و ضدعفونی کنید.
در بطری یا ظرف نگهداری شیر را محکم ببندید تا شیر از اکسیداسیون شیمیایی و جذب بوی سایر سبزیجات و میوه‌های داخل یخچال در امان بماند.
قبل از دادن شیر دوشیده‌شده به نوزاد، سلامت آن را با بررسی طعم، رنگ و قوام شیر ارزیابی کنید.
شیر را بلافاصله پس از دوشیدن در یخچال بگذارید. شیر نگهداری‌شده در دمای ۴۰ درجه فارنهایت (۴ درجه سانتیگراد) ۴ تا ۶ روز قابل‌استفاده است.
برای افزایش زمان نگهداری شیر آن را منجمد نکنید.
ظرف شیر را در انتهایی‌ترین قسمت یخچال قرار دهید که کمترین و پایدارترین دما را دارد، چون باز و بسته‌شدن در بر آن تأثیری ندارد.
اگر نمی‌توانید بلافاصله شیر را در یخچال قرار دهید، ظرف نگهداری شیر را چند دقیقه لای حوله خنک بگذارید. شیر تازه دوشیده‌شده مادر تا ۴ ساعت در دمای ۱۶ تا ۲۹ درجه سانتیگراد قابل‌استفاده است.
هرچه شیر بیشتر بیرون بماند، احتمال فاسدشدن آن بیشتر میشود.
