دیه سقط جنین چقدر است و به چه کسی تعلق می گیرد؟

به گزارش منیبان، جرم سقط جنین یکی از جرائم مخصوص زنان است که امروزه گریبانگیر تمامی کشورهای دنیا به خصوص کشورهای پرجمعیت شده است. علاوه بر دیه یکسری مجازات‌های تعزیری نیز برای سقط جنین پیش بینی شده است.

سقط جنین چیست؟

اخراج عمدی و غیرطبیعی و قبل از موعد طبیعی جنین به نحوی که حمل خارج شده از بطن مادرزنده نباشد یا قابل زیست نباشد سقط جنین می گویند.

انواع سقط جنین عمدی

سقط جنین قبل از دمیده شدن روح: در این صورت فقها متفق القول، مطلقا خواه عمل مرتکب عمدی باشد خواه غیر عمدی، حکم به دیه داده اند.

سقط جنین پس از دمیده شدن روح و مرگ در رحم: در این مورد برخی فقها تفاوتی بین عمد و غیرعمد قائل نشده و حکم به دیه داده اند.

سقط جنین عمدی و مرگ در خارج از رحم قبل از استقرار حیات یا دمیده شدن روح: که در این صورت نیز حکم به دیه داده شده است.

سقط عمدی جنین و مرگ در خارج از رحم و بعد از دمیده شدن روح: مورد اخیر مشمول عمومات ادله قصاص می گردد. مانند آن که به واسطه ایراد ضرب حمل زنده متولد شده و به واسطه اصابت به زمین یا شی سختی فوت نماید.

دیه جنین چقدر است؟

دیه جنینى که روح در آن دمیده شده در پسر، دیه کامل و در دختر نصف آن است.

همه مراجع: دیه براى نطفه ۲۰ مثقال شرعى طلاى سکه دار؛ براى علقه (خون بسته شده) ۴۰ مثقال و براى مضغه (پاره گوشت) ۶۰ مثقال است. اگر استخوان داشته و بدون گوشت باشد، ۸۰ مثقال و اگر گوشت آن را پوشانده و خلقت کامل شده باشد، ۱۰۰ مثقال است. اگر روح در آن دمیده شده؛ چنانچه پسر باشد، ۱۰۰۰ مثقال اگر دختر باشد، ۵۰۰ مثقال شرعى طلاى سکه دار دیه دارد. گفتنى است روح در حدود چهار ماهگى، در جنین دمیده مى شود.

دیه سقط جنین به چه کسی می رسد؟

سقط کردن جنین موجب ثبوت دیه بر مباشر (کسی که به صورت مستقیم عامل اصلی) سقط است؛ مادر باشد یا غیر مادر. وارث جنین مستحق دیه خواهد بود؛ لیکن اگر مادر مباشر سقط باشد، در فرض عمدی بودن از دیه ارث نمى‌برد.

دیه سقط جنین چه زمانی پرداخت نمی شود؟

هرگاه زنی جنین خود را در هر مرحله‌ای که باشد، به عمد، شبه‌ عمد یا خطا از بین ببرد، دیه جنین حسب مورد توسط مرتکب یا عاقله او پرداخت می شود و هرگاه جنینی که بقای آن برای مادر خطر جانی دارد، به‌ منظور حفظ نفس مادر سقط شود، دیه ثابت نمی شود.

دیه سقط جنین در اثر تخلفات رانندگی

در مواردی چون وضع حمل بر اثر صدمه وارده ناشی از تخلفات رانندگی مرتکب، به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه، در صورت مطالبه دیه از طرف مصدوم محکوم می‌شود.

در عین حال هر گاه صدمه بدنی غیرعمدی ناشی از تخلفات رانندگی منتهی به سقط جنین شود یعنی جنین زنده‌ای ساقط و تلف شود جرم سقط جنین تحقق می یابد. مرتکب در این حالت به حبس از دو ماه تا یکسال و نیز پرداخت دیه، در صورت مطالبه دیه از ناحیه مصدوم محکوم می شود.

دیه سقط جنین در اثر خوردن ادویه

اگر عالما و عامدا زن حامله ای را دلالت به استعمال ادویه یا وسایل دیگری کند که جنین وی سقط گردد به حبس از سه ماه تا شش ماه محکوم خواهد شد مگر اینکه ثابت شود این اقدام برای حفظ حیات مادر می باشد و در هر مورد حکم به پرداخت دیه مطابق مقررات مربوط داده خواهد شد.

دیه سقط جنین در اثر اذیت زن حامله

هر کس عالما و عامدا به واسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله، موجب سقط جنین وی شود علاوه بر پرداخت دیه یا قصاص حسب مورد به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.

دیه سقط جنین در هفته سوم بارداری

مطابق ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی جدید نطفه‌ای که در رحم مستقر شده است، دو صدم دیه کامل دارد.

دیه سقط جنین به صورت مضغه

مضغه که در آن جنین به‌ صورت توده گوشتی در می آید، شش‌ صدم دیه کامل می باشد.

دیه سقط جنین به صورت استخوان

اگر جنین به‌ صورت استخوان درآمده، لکن هنوز گوشت روییده نشده است، هشت‌ صدم دیه کامل می باشد.

سقط جنین با رضایت کامل والدین توسط پزشک

همه مراجع: دیه سقط جنین بر عهده قاتل مباشر است و چون این عمل به وسیله پزشک انجام شده، بر پدر و مادر تکلیفى نیست؛ بلکه او ضامن است و این دیه به پدر و مادر پرداخت مى شود. البته مى توانند از حق خود بگذرند و از او چیزى دریافت نکنند. در هر حال باید از کار خود توبه کنند.

کفاره سقط جنین

سقط کردن جنین قبل از دمیده شده روح، کفاره ندارد، لیکن در سقط کردن آن بعد از دمیده شدن روح بنابر قول مشهور، کفاره (آزاد کردن برده و در صورت عدم امکان آن، دو ماه روزه گرفتن و در صورت عدم امکان آن، اطعام شصت فقیر) ثابت است، به شرط آن که جانى مباشر در سقط باشد نه مسبب.

سقط جنین در روایات

به نقل از اسحاق بن عمار: به امام کاظم (ع) عرض کردم: زنى از ترس حاملگى، براى سقط جنین خود دارو مى خورد. حضرت فرمود: جایز نیست. عرض کردم: هنوز در مرحله نطفه است. فرمود: نخستین چیزى که آفریده مى شود نطفه است.