با مسخره شدن کودکمان در مدرسه چه کنیم؟

به گزارش منیبان؛ زمانی که کودکی در مدرسه مسخره می شود چه کاری باید کرد؟ یک نظریه روانشناسی شخصیت می‌گوید عزت نفس انسان ها در زمان کودکی خیلی آسیب پذیر است و اگر احساسات او جریحه‌دار شود، در بزرگسالی با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد. چنانچه ناتوانی حرکتی یا لکنت زبان فردی مرتب مسخره شده، در روش تصمیم‌گیری و هدفگذاری و حتی انتخاب شغل او اثر مستقیم خواهد داشت.

اصرار نداشته باشید

اصرار و پافشاری، فقط نتیجه عکس خواهد داشت. چون که او در محیط خانه هم حس ناامنی می‌کند. هنگامی که کودک از جواب دادن به سوالات شما خودداری می‌کند و میلی به جواب دادن ندارد، بیش از حد به او اصرار نکنید. در این زمان‌ها نیاز است بدانید که چطور با کودکان رفتار کنیم و یا می‌توانید با یک مشاور صحبت کنید.

کودک به طور غریزی، نمی‌خواهد به تحقیر شدن خود در داخل مدرسه یا خانه اقرار کند؛ چون تصور می‌کند با گفتن این موضوع از جمع خانواده دور می‌شود و محبت اعضای خانواده را از دست می‌دهد. چنانچه او دوست ندارد با شما صحبت کند، اتاق را ترک کنید و او را با کسی که قابل اعتماد اوست، تنها بگذارید.

این شخص می‌تواند یک دوست، فردی از اعضای خانواده، اقوام، مربی مدرسه یا یک مشاور باشد.

با او همدلی کنید

قبول کنید که مسخره شدن ناراحت‌کننده است. بگذارید کودکتان بداند که شما او را درک می‌کنید. مثلا بگویید: «هنگامی که لیلا بهت می‌گه دست‌وپاچلفتی، تو خیلی عصبانی می‌شی، نه؟» و پیشنهاد دهید که به دوستش که این حرف را زده، بگوید حرف او ناراحتش کرده است. همین طور تشویقش کنید با بچه‌هایی بازی کند که او را دوست دارند و حس خوبی به او می‌دهند.

ارشادش کنید

به کودک خود بگویید که هرچند نمی‌تواند چیزهایی را که بچه‌های دیگر می‌گویند کنترل کند، ولی می‌تواند واکنش متفاوتی نشان دهد. از او سوال که آیا پیشنهاد، فکر یا نظری در مورد شیوه برخورد با مسخره شدن دارد و در پیدا کردن گزینه‌های گوناگون به او کمک کنید. شما می‌توانید نقش بازی کردن را امتحان کنید، یعنی شما در نقش بچه‌ٔ خودتان و او در نقش کودک مسخره‌کننده بازی کنید. به طور مثال چنانچه او بگوید: «سیما، تو خیلی خودشیرینی!»، شما می‌توانید جواب بدهید: «خوشم نمیاد با من این‌طوری حرف بزنی. امروز میرم با یه نفر دیگه بازی می‌کنم».

شما همین طور می‌توانید به او یاد بدهید که کودکان به اصطلاح قلدر را از واکنشی که می‌خواهد در او ایجاد کند محروم کند. چنانچه آزار و تمسخر واکنشی در فرزند شما به وجود نیاورد، پس نمی‌گذارد کودک مسخره‌کننده حس قدرت کند یا باعث ناراحتی فرزند شما شود. بچه شما می‌تواند یا روی هر کاری که موقع شروع آزار درگیر آن بود تمرکز کند یا این‌که به راحتی از آنجا دور شود.

یک راه دیگر این است که می‌توانید به او یاد دهید با تمسخر به شکل رک و مستقیم مواجه شود. به طور مثال می‌تواند بگوید: «نه، من یه دونده‌ٔ خیلی سریع نیستم. اما می‌تونم خیلی بالا بپرم.» یا «بله، من ریاضیم خوبه و این تنها مسئله‌ای بود که تو امتحان اشتباه جواب دادم». همین طور می‌تواند با تعریف از مسخره‌کننده‌، طعنه را به طرف خودش برگرداند، به طور مثال در پاسخ فردی که کفش‌های او را مسخره کرده است بگوید: «من هم از کفش‌های تو بیشتر خوشم میاد!» کودک مسخره‌کننده امکان دارد با این واکنش چنان غافلگیر و خلع سلاح شود که شیوه حمله‌ خود را رها کند.

به کودک آموزش بدهید که کمک بخواهد

این‌که فرزندتان نگذارد مسخره شدن، او را اذیت کند بلوغ بسیاری می‌خواهد، پس از کودک دبستانی خود توقع خویشتن‌داری و خونسردی نداشته باشید. چنانچه واقعاً از مسخره شدن در مدرسه ناراحت است، به خصوص اگر ادامه‌دار باشد، لازم است او و شما با معلم یا معلم‌ها در مورد این موضوع حرف بزنید. یک مربی و معلم آگاه می‌تواند با تشویق مهارت‌های اجتماعی مثبت و کمک به ایجاد طیف دوستی‌های وسیع، بچه شما را در کلاس پشتیبانی کند. چنانچه فرزندتان به علت تمسخرها واقعاً اذیت شده، بهتر است از کمک مشاور و متخصص برای پیدا کردن اطلاعات دقیق‌تر و برطرف کردن کامل مشکل استفاده کنید.

به رفتار خودتان نیز توجه داشته باشید

شاید طعنه و تمسخرهایی که تا این اندازه بچه شما را ناراحت می‌کند، نه از سوی همبازی‌هایش، بلکه از طرف خود شماست و شما حتی امکان دارد متوجه نشده باشید. دست انداختن او به شکل دوستانه و مهرآمیز شیوه خوبی برای پرورش احساس شوخ‌طبعی است، ولی بگذارید خود کودکتان راهنمای شما باشد، یعنی چنانچه واکنش خوبی نشان نداد، شاید به آن مسئله خاص حساس باشد. پس، با او در مورد مسئله ای که با آن مشکل دارد، مثل اضافه وزن یا یک عادت یا ویژگی مثل لکنت زبان شوخی نکنید، چون تنها موجب خجالت او خواهد شد.

از دادن لقب پرهیز کنید

هیچ نوع لقب دادن، حتی اگر به نیت محبت باشد و اسم گذاشتن یا پوزخندزدن درست نیست. شاید مهم‌ترین قانون این است که کودک خود را جلوی دیگران مسخره نکنید. صدا زدن او با عنوان «خر من» یا «کُپُل» در برابر دوستانش حتما سبب حس خواری او خواهد شد. با رعایت یک‌سری حد و مرزها در مورد دست انداختن، می‌توانید به بچه خود نشان می‌دهید چطور و با چه کلمه‌ها و شیوه ای شوخی کند که به احساسات افراد آسیب نرساند.

اعتماد نکردن به دیگران

این اشخاص به راحتی به دیگران اعتماد نمی کنند، همین مسئله آنها را به افرادی گوشه گیر و منزوی تبدیل می کند.

اعتماد به نفس پایین

کسانی که در بچگی مورد تمسخر هم سالان یا افراد خانواده قرار گرفته اند در بزرگسالی از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند. خود را لایق سمت ها و مسؤلیت های بزرگ نمی دانند. به همین علت، غالباً برای مدت طولانی در یک سمت باقی نمی مانند.

مشکل در برقراری رابطه با دیگران

این افراد اغلب روابط عاطفی و احساسی بلند مدت را تجربه نمی کنند، چون که به راحتی به اطرافیان خود اعتماد نمی کنند.

درآمد پایین

مسخره شدن در کودکی روحیه مبارزه را کلا در شخص سرکوب می کند. به همین علت امکان دارد شخص در بزرگسالی سال ها، عمر خود را شغلی بگذراند که درآمد زیادی نصیبش نشود.

از عکس العمل شدید خودداری کنید

هرچند امکان دارد از شنیدن کلمات تمسخرآمیز از لب‌های فرزندتان ناراحت شوید، خونسردی خود را حفظ کنید و در برابر وسوسه‌ی نشاندن او سر جایش صبور باشید. توجه داشته باشید که احتمالاْ به دنبال واکنش گرفتن است. شنک می‌گوید «امکان دارد با واکنش بیش از اندازه به کلماتی که می‌شنوید ناخواسته میل مسخره کردن را تقویت کنید». در جواب، با آرامش به او بگویید که استفاده از کلمات آزاردهنده احساسات دیگران را خدشه دار می‌کند و بگویید که طرد شدن یا مسخره شدن به وسیله دیگران چه حسی دارد.

روی حس همدردی تأکید کنید

علت تمسخرهای فرزندتان هرچه که باشد، صحبت کردن درمورد اثرات رفتارش به او کمک می‌کند خود را جای دیگری بگذارد. پس به او یادآوری کنید که خودش هم ناراحت می‌شد اگر کسی مثلاً به او می‌گفت که صدایش خیلی بلند یا قدش خیلی کوتاه است. بگویید که ایرادی ندارد وقتی کسی ظاهر متفاوتی دارد به آن توجه کند اما درست نیست که در حضور آن شخص به آن اشاره کند. تاکید کنید که چگونگی ظاهر یک فرد نشان نمی‌دهد که او چگونه شخصی است. و مطمئن شوید که خودتان از اظهار نظر منفی در مورد ظاهر دیگران اجتناب می‌کنید.

حس رقابتی را که دلیل مسخره کردن است کم کنید

اگر فرزند دبستانی شما برادر خود را مسخره می‌کند، لزوماً به معنای آن نیست که از برادرش عصبانی یا ناراحت است، شاید فقط مقدار بیشتری از توجه شما را می‌خواهد. برای دلسرد کردن او از مسخره کردن، مطمئن شوید که بچه‌ٔ اولتان زمان اختصاصی زیادی را با شما می‌گذراند.

مثلاً اگر دخترتان برادر کوچکش را اذیت می‌کند، سعی کنید با کمک گرفتن از او در مراقبت از برادرش، این وضعیت را برعکس کنید اما بیش از حد به او تکیه نکنید، زیرا می‌تواند به احساس بیزاری و دلخوری منجر شود. یادآوری کنید که او بچه‌ٔ بزرگی است و بازی‌هایی بلد است که می‌تواند به برادرش یاد بدهد.

 در مورد چیزهایی که در کودکی دوست داشت، مانند بازی دالی‌موشه یا خواندن یک ترانه‌ٔ خنده‌دار حرف بزنید و او را تشویق کنید که برادرش را به همان شکل سرگرم کند. این‌که بتواند او را بخنداند سبب می‌شود حس مفید و مهم بودن کند و حس مهم و مفید نبودن احتمالاً همان چیزی است که در مرحله اول باعث شده او این کار را انجام دهد.