آنچه در دادگاه حمید نوری در سوئد گذشت

به گزارش منیبان، دوازدهمین جلسه دادگاه تجدید نظر حمید نوری در سوئد روز دوشنبه، ۲۹ خرداد (۱۹ ژوئن)، برگزار شد.

اخیرا وکلای مدافع حمید نوری، سوالاتی را به دادگاه ارائه داده بودند که دادستان سوئد این سوالات را پاسخ دهد.

در بخش ابتدایی جلسه دادگاه، دادستان به صورت بسیار کوتاه و در چند دقیقه به برخی از این سوالات که در روز ۱۹ خرداد از سوی وکلای حمید نوری ارائه شده بود، پاسخ داد.

وضعیت بازداشت حمید نوری در انفرادی، خودداری از ارائه خدمات چشم پزشکی و تعویض عینک، قطع ملاقات و تماس با خانواده و همچنین وکیل ایرانی به مدت طولانی و ضبط و از بین بردن یادداشت‌های حمید نوری در بازداشتگاه، از جمله سوالات مطرح شده بود. 

دادستان با گذشتن ساده از کنار برخی از سوالات، تنها به گفتن این جمله بسنده کرد: به برخی از سوالات پاسخ نمی‌دهیم.

در حالی که حمید نوری نزدیک به ۴ سال را در بازداشت به سر می‌برد و در طول این مدت بینایی وی دچار ضعف شده، یکی از درخواست‌های حمید نوری مراجعه به چشم پزشک و تعویض نمره عینک بوده است و با این وجود همواره این درخواست با پاسخ منفی بازداشتگاه مواجه شده است.

دادستان در اظهارات امروز خود ادعایی عجیب را مطرح کرده و مدعی شد که «درخواست برای تعویض عینک به عنوان خدمات پزشکی زندان در نظر گرفته نمی‌شود!»

موضوع فریب حمید نوری و کشاندن او به سوئد از دیگر موضوعاتی است که ماهیت محاکمه وی را به چالش می‌کشد و با این وجود دادستان در این خصوص از عباراتی مبهم مانند «اینگونه نبوده» استفاده می‌کند.

دادستان سوئد، ادعا کرد: در مورد اینکه حمید نوری را فریب داده‎اند، به نظر ما نوری داوطلبانه به سوئد آمده و هیچ شخصی از دولت و سیستم سوئد نخواسته که وی را به اینجا بکشاند.

این ادعای دادستان سوئد در حالی مطرح می‌شود که پیش از این «ایرج مصداقی» از شاکیان اصلی این پرونده پیش از این از یک برنامه‌ریزی برای کشاندن حمید نوری به سوئد و دامی که برای وی پهن شده، سخن گفته است.

اخیرا در یک مستند تلویزیون سوئد مشخص شد که یک افسر پلیس ایرانی‎الاصل سوئد به طور سری در تحقیقات پرونده از ابتدا حضور داشته است.

این اقدام که بدون هیچگونه اطلاع وکلای مدافع حمید نوری صورت گرفته، می‌تواند تاثیر جدی در روند پرونده داشته باشد، اما دادستان بدون کوچکترین اشاره که این نقض گسترده قانون، تنها در چند جمله به این موضوع پاسخ داد: در مورد افسر پلیس که در تحقیقات شرکت داشته، وی یادداشتی را درباره اقدامات خود نوشته و قرار است توضیح دهد که چه اقداماتی انجام داده است؛ همچنین درباره تماس‌هایی که با حمید نوری داشته و اینکه چگونه وی را در زمان بازداشت ملاقات کرده است و دلایلش از انجام این کار چه بوده است و ارتباطی که افسر پلیس شخصا به این پرونده دارد، توضیح دهد.

مسئولان بازداشتگاه در طول سال‌های اخیر همواره اقدام به از بین بردن و ضبط یاداشت‌های حمید نوری کرده‌اند که این اقدام عملا امکان دفاع موثر را از وی سلب کرده است؛ دادستان سوئد در پاسخ به این ایراد، کلیت موضوع را انکار کرده و مدعی شد: تمام بسته‌ها و لوازمی را که حمید نوری به آن‌ها احتیاج داشته در اختیار داشته است و تنها ۲۲ روز در ماه می (اردیبهشت ماه) ‌این دسترسی آزاد را نداشته است.

بخش دوم دادگاه و اظهارات وکلای حمید نوری

در بخش دوم دادگاه «توماس بودستروم»، وکیل حمید نوری ادعاهای مطرح شده از سوی دادستان سوئد را در بخش نخست دادگاه، به چالش کشید.

«بودستروم» بر این نکته تاکید کرد که با وجود صدور مجوز برای ملاقات، اما این امر از سوی بازداشتگاه اجرا نشده است.

این وکیل سوئدی عنوان کرد: در خصوص ملاقات‌ها مجوز داده شده، اما به درستی اجرا نشده است؛ همین طور در مورد وکیل ایرانی نیز اجازه ملاقات داده نشده است؛ صدور مجوز با انجام ملاقات متفاوت است و اجازه ندادند ملاقات انجام شود.

«بودستروم» با رد اظهارات دادستان سوئد که مدعی شده بود تنها در ماه می‌ دسترسی حمید نوری محدود شده، گفت: در مورد دسترسی به مطالب باید گفت که علاوه بر ماه می‌ قبلا هم مطالب را از حمید نوری گرفته‌اند.

وی اظهار کرد: تمامی مطالبی را که حمید نوری به آن‌ها باید دسترسی داشته باشد از بین برده‎اند و این نکته مهمی است.

بازداشت حمید نوری در سلول انفرادی موضوعی است که حتی رسانه‌های سوئد نیز از آن به عنوان یک رکورد در تاریخ سوئد یاد می‌کنند و دادستان این کشور در اظهارات خود به نوعی سعی در انکار این واقعیت داشت.

«بودستروم» در خصوص این موضوع، گفت: موضوع انفرادی مهم است؛ ۴ تابستان حمید نوری را در انفرادی نگه داشته‎اند و این موضوع مهم است.

وکیل حمید نوری بار دیگر تاکید کرد که «ارجاع دادن به چشم‌پزشک جزئی از خدمات درمانی است و در این سن (که نمره چشم تغییر می‌کند) ۳.۵ سال است که به او اجازه ندادند به چشم‌پزشک مراجعه کند.

تناقض در اظهارات شهود

انتخاب شهود در پرونده محاکمه حمید نوری و تناقضاتی که در اظهارات این افراد مشاهده می‌شود، از موضوعاتی است که ایرادات اساسی بر آن وارد شده و با این وجود دادستان تلاشی برای رفع شبهات و تناقضات انجام نداده است.

تناقض در اظهارات شهود از ابعاد مختلفی قابل بررسی است؛ از طرفی در اظهارات این افراد با یکدیگر اختلاف بسیاری وجود دارد و از سویی اظهارات برخی شهود پیش از بازداشت حمید نوری و آنچه که این افراد در دادگاه بدوی مطرح کرده‌اند همخوانی وجود ندارد.

در جلسه امروز نیز این تناقض‎گویی درباره شاهدان و اظهارات آن‌ها ادامه داشت؛ در بخش نخست دادگاه دادستان از تعدادی از شهود نام برد و روایات ادعایی آن‌ها را درباره حمید نوری مطرح کرد.

وکیل سوئدی حمید نوری در بخشی دیگر با اشاره به نام بردن دادستان از این افراد، گفت: از طرف دادستان در مورد ۱۵ شاهد صحبت شد و آنچه اکنون دادگاه استیناف باید بداند این است که این افراد پیش از این در سایر موارد چه گفته‎اند؟ در بسیاری از موارد از «حمید عباسی» یا حمید نوری هیچ اسمی برده نشده است؛ توجه داشته باشید که این افراد در دادگاه بدوی چه چیزی گفته‌اند.

به گفته وی، ۹۱ نفر از «عباسی» اسمی نبرده‎اند و تنها یک نفر از وی نام برده است؛ این فرد هم از ابتدا چیزی در این خصوص نمی‌دانسته و تنها بعد از خواندن کتاب «ایرج مصداقی» از «عباسی» نام برده است. یکی از شاهدان در دادگاه بدوی اقدام به جابجایی اسامی می‎کند و به جای نام فرد دیگری نام «حمید عباسی» را قرار می‌دهد.

در ادامه «هانا لارسون»، دیگر وکیل حمید نوری ایراداتی را در خصوص برخی شاهدان که نام آن‌ها در جریان دادگاه برده شده و همچنین اظهارات آنها، مطرح کرد.

«لارسون»، می‎گوید که برخی از این افراد پیشتر نامی از حمید نوری نبرده‎اند، اما بعد از بازداشت حمید نوری نام وی را می‎برند.

وکیل حمید نوری به این نکته اشاره می‎کند که در اظهارات برخی از شهود پیش از دادگاه و آنچه که آن‌ها در دادگاه بدوی گفته‎اند تناقض وجود دارد.

«هانا لارسون» در ادامه نظر دادگاه را به اختلافات موجود میان توصیفاتی که برخی از شهود درباره حمید نوری ارائه کرده‎اند جلب می‎کند و می‎گوید که در توصیفات این افراد از ظاهر حمید نوری اختلافات بسیار زیاد است؛ به عنوان مثال فردی او را «لباس شخصی پوش» توصیف کرده که هرگز یونیفرم به تن نداشته، اما فرد دیگری او را فردی توصیف میکند که همواره یونیفرم به تن داشته است.

یک ایراد اساسی

وکلای حمید نوری تاکنون بارها این موضوع را مطرح کرده‌اند که در این پرونده امکان اثبات اینکه نوری «فردی را کشته است»، وجود ندارد.

در ادامه بار دیگر «توماس بودستروم»، گفت: موضوعی که اهمیت ویژه‎ای دارد اینکه «هیچکدام از این افراد نمی‎توانند اثبات کنند که حمید نوری، فردی را کشته است.»

«بودستروم» در بخشی دیگر از دادستان سوئد خواست تا پاسخ مکتوبی را به سوالات مطرح شده اخیر ارائه دهد.

بر اساس گفته وکیل حمید نوری، جلسه بعدی دادگاه شرح وقایع اول ماه سپتامبر (۱۰ شهریور) است و ۴ سپتامبر (۱۳ شهریور) هم جلسه دادرسی است.

منبع: میزان