- آرشیو اخبار 1
- اقتصادی 2
افزایش قیمت بنزین به کجا رسید؟/ با گرانی بنزین مبلغ یارانه چقدر خواهد شد؟
جواد اوجی وزیر نفت گفت: طرح تخصیص بنزین برای همه مردم در مرحله کارشناسی قرار دارد. هنوز زمان اجرای آزمایشی این طرح مشخص نشده است
به گزارش منیبان؛ قیمت بنزین هر سال و در آستانه تصویب قانون بودجه، بحث افزایش قیمت بنزین و حاملهای انرژی و گازوییل مطرح میشود. امسال هم از این قائده هم مستثنا نبود؛ به خصوص که رییس کمیسیون انرژی، تابستان امسال از واقعی کردن قیمت بنزین و قیمت حاملهای انرژی صحبت کرده بود و بعد از اختلال در سامانه سوخت‌گیری هم زمزمه‌های افزایش قیمت حاملهای انرژی و به خصوص قیمت بنزین و گازوییل در ایران مطرح شد. به همین دلایل هم با وجود این دولت و مجلس هر دو افزایش قیمت حاملهای سوخت را رد کرده بودند اما همچنان، عده‌ای از احتمال افزایش قیمت بنزین و گازوئیل اظهار نگرانی می‌کنند.
جواد اوجی وزیر نفت گفت: طرح تخصیص بنزین برای همه مردم در مرحله کارشناسی قرار دارد. هنوز زمان اجرای آزمایشی این طرح مشخص نشده است.بر اساس نظام سهمیه‌بندی فعلی در خصوص بنزین، تنها ۲۷ میلیون نفر دارنده خودرو و موتورسیکلت در کشور از یارانه بنزین بهرهمند میشوند و کسانی که دو یا چند وسیله نقلیه دارند بیشتر از کسانی که یک وسیله نقلیه دارند از یارانه بنزین بهرهمند هستند؛ اما در طرح تخصیص یارانه به افراد به جای خودروها، قرار است یارانه بنزین به هر کد ملی تعلق گیرد و تمام افراد جامعه بدون درنظر گرفتن اینکه وسیله نقلیه دارند یا ندارند، به مساوات از یارانه بنزین بهرهمند شوند.
مبنای این طرح بر این اساس بوده که مردمی که وسیله نقلیه ندارند و یا نمی خواهند از یارانه بنزین خود برای مصرف بنزین یارانه‌ای استفاده کنند، بتوانند بنزین یارانه‌ای خود را در سامانه‌ای به‌فروش برسانند.
جزئیات آزمایش «بنزین شهروندی»
در طرح جدید بنزینی دولت که قرار است در کیش برای دوره نامعینی بهصورت آزمایشی اجرا شود، قیمت تغییر نخواهد کرد. با این حال، همه حتی آنها که صاحب خودرو نیستند سهمیه بنزین دریافت خواهند کرد. این افراد در صورت عدم استفاده بنزین می‌توانند در یک اپلیکیشن آن را به دولت یا دیگر شهروندان به‌فروش برسانند که قیمت هر لیتر حداکثر ۳۰۰۰ تومان خواهد بود.
هفته گذشته نامه‌‌‌ای از معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، محسن رضایی منتشر شد که به موجب آن طرح جدیدی برای توزیع بنزین در مناطق آزاد جزایر کیش و قشم بهصورت آزمایشی اجرا خواهد شد تا در صورت موفقیت به کل کشور تسری یابد. این طرح که به جای اختصاص بنزین به پلاک خودروها، کد ملی افراد را در نظر می‌گیرد، یادآور (و شاید مشابه) طرحی است که در سال ۱۳۸۵ دکتر مهدی نصرتی در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» پیشنهاد داد و تا مرز تصویب در مجلس پیش رفت اما به دلایلی این اتفاق نیفتاد. تاکنون اختصاص ۲۰ لیتر بنزین برای هر شهروند ایرانی به نرخ ۱۵۰۰ تومان از سوی سرپرست منطقه آزاد کیش به عنوان طرح دولت مطرح شده است.
علاوه بر این، مجری این طرح در کیش میگوید که خرید و فروش بنزین توسط شهروندان در اپلیکیشنی که مختص این امر است با قیمت بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان (و نه بیشتر) انجام خواهد شد. حسین شمسیان تاکید می‌کند که این طرح ابتدا در کیش آغاز میشود و در آن افزایشی در قیمت بنزین وجود ندارد. علاوه بر این، به دلیل نگرانی از کمبود داخلی عرضه، فعلا صادرات بنزین توسط شهروندان و شرکت‌های خصوصی در طرح دیده نشده است. با این حال، قرار است برای افرادی که به تلفن‌های هوشمند دسترسی ندارند، سازوکارهایی طراحی شود تا همه بتوانند از منافع آن بهرهمند شوند. در ادامه گزارش، به جزئیات این طرح از قول مسوولان پرداخته میشود.
برخی جزئیات طرح جدید بنزینی
محمدرضا لواسانی، سرپرست منطقه آزاد کیش درباره طرح جدید بنزین موسوم به «بنزین شهروندی» توضیحاتی ارائه کرد که اندکی از ابهامات این طرح را می‌‌‌زداید. به گزارش خبرگزاری تسنیم، لواسانی خبر افزایش قیمت بنزین را کذب دانست و با تاکید بر اینکه تغییر قیمت حاملهای انرژی نیازمند مصوبه مجلس شورای اسلامی است ابراز کرد: در بودجه ۱۴۰۱ اشاره‌‌‌ای به افزایش قیمت بنزین و سهمیه سوخت نشده است. وی تفاوت این طرح با طرح پیشین را تخصیص سهمیه بنزین به هر کد ملی عنوان کرد که پیش از این به هر خودرو تعلق می‌‌‌گرفت. سرپرست سازمان منطقه آزاد کیش تصریح کرد: از این پس سهمیه بنزین به دارندگان هر کد ملی دارای خودرو یا فاقد خودرو تعلق می‌گیرد، میزان یارانه تخصیصی به‌‌‌ازای هر نفر معادل ۲۰ لیتر بنزین به‌‌‌نرخ ۱۵۰۰ تومان است.
به‌‌‌گفته لواسانی یارانه سهمیه بنزین از هر کارت بانکی قابل برداشت است و افراد در صورت نداشتن خودرو می‌توانند این یارانه را با اپلیکیشنی که به همین منظور طراحی شده است به فروش برسانند. طبق این طرح، افرادی که به‌‌‌هردلیلی امکان فروش سهمیه خود یا انتقال به دیگری را نداشته باشند، بعد از مدت مشخصی مبلغ آن را بهصورت فروش خودکار، در حساب خود دریافت خواهند کرد. لواسانی با تاکید بر اینکه تمام دارندگان کدملی مشمول طرح هستند اظهار کرد: با اجرایی شدن طرح جدید سهمیه بنزین، رانندگان وسائط نقلیه عمومی همچنان از سهمیه خود برخوردارند و هیچ‌گونه تغییری در سهمیه تاکسی‌‌‌ها، خودروهای عمومی و گازوئیلی ایجاد نمی‌شود و اعضای خانواده‌‌‌‌‌‌هایشان نیز مشمول دریافت یارانه سهمیه ۲۰ لیتر بنزین میشوند.
به گفته حسین شمسیان به عنوان مجری این طرح در کیش، سهمیه بنزین به افرادی که حداکثر زمان خروج‌‌‌شان از کشور یک سال باشد، اختصاص داده میشود. علاوه بر این، نیازی به ثبت‌نام و اعلام شماره حساب نیست و سهمیه بر اساس کد ملی به حساب سرپرست خانوار واریز میشود. البته این سهمیه به صورت پولی نبوده و در واقع، بنزین در کارت‌‌‌های بانکی سرپرست خانوار شارژ میشود و فرقی نمیکند از کدام کارت استفاده شود. این روش مانند سال ۸۶ بوده که بدون نیاز به کارت سوخت، زمان کشیدن کارت در پمپ بنزین، یارانه لحاظ میشود.
شمسیان همچنین گفت که برای شهروندانی که صاحب خودرو نیستند، این سهمیه‌‌‌ها قابلیت فروش با نرخ بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان (و نه بیشتر) را خواهد داشت که از طریق یک اپلیکیشن انجام خواهد شد. افرادی که نیازمند مصرف بیشتر بنزین هستند نیز می‌توانند به این سامانه مراجعه و در آنجا بنزین خود را خریداری کنند.
علاوه بر این، افراد بی‌‌‌سواد یا کسانی که فاقد گوشی هوشمند هستند می‌توانند به دولت اعلام کنند که با توجه به شرایطشان، در صورت عدم‌استفاده از سهمیه بنزین تا تاریخی مشخص به طور خودکار به دولت این اجازه را می‌دهند تا سهمیه را به فروش برساند و مبلغ آن را به حساب این افراد واریز کند. شرکت ملی نفت نیز در این طرح اقدام به خرید تضمینی بنزین از مردم خواهد کرد.
با این حال، در این طرح بحث فروش صادراتی بنزین توسط افراد و همین‌طور شرکت‌های بازرگانی خصوصی دیده نشده است چراکه این نگرانی وجود دارد که به دلیل تعداد بالای احتمالی چنین شرکت‌هایی و با توجه به جذابیت قیمت‌های جهانی، عرضه داخلی بنزین با مشکل مواجه شود و کشور دچار کمبود بنزین شود. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، این طرح فعلا فقط در جزیره کیش اجرا میشود و سپس به قشم و پس از رفع نواقص به بقیه کشور تعمیم داده میشود.
نامه بنزینی محسن رضایی
پیش از اعلام عمومی این طرح و ارائه توضیحاتی از سوی سخنگوی دولت و همین‌طور نمایندگان مجلس و سرپرست منطقه آزاد کیش، نامه‌‌‌ای که مهر «محرمانه» بر آن دیده می‌شد و مربوط به تاریخ سوم آذر امسال بود منتشر شد که محسن رضایی، معاون اقتصادی ریاست جمهوری خطاب به وزرای نفت و اقتصاد و همین‌طور سعید محمد به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور مناطق آزاد گفته شده بود که در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۴۰۰ که به تایید رئیس‌جمهور هم رسیده، ابلاغ شد: «مقرر گردید طرح «بازتوزیع یارانه بنزین از طریق ارائه سهمیه بنزین به افراد به جای خودروها» به شرح پیوست به صورت آزمایشی در جزیره قشم/ کیش اجرا و هیات وزیران بر اساس نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح در خصوص تعمیم آن به کل کشور تصمیم‌گیری نماید. همچنین لازم است دستگاه‌های ذیربط، زیرساختهای لازم سخت‌افزاری و نرم‌‌‌افزاری برای تعمیم طرح به کل کشور را در مدت اجرای آزمایشی آن ایجاد کنند.»پ
تکذیب افزایش قیمت بنزین
ماهیت طرح جدید بنزینی به طور طبیعی افزایش قیمت آن را به ذهن متبادر می‌کند که موجب گمانه‌‌‌زنی‌هایی دراین‌باره شده بود. با این حال، مسوولان مختلف افزایش قیمت را دست‌کم فعلا رد کرده‌‌‌اند. سخنگوی دولت، در این باره روز سه‌‌‌شنبه گفت: آنچه در رسانهها با عنوان گرانی بنزین منتشر شده، صحیح نیست و سوءبرداشت از نامه معاون اقتصادی دولت است. به گزارش شانا، علی بهادری‌‌‌جهرمی اظهار کرد: قرار نیست بنزین گران شود و دولت به دنبال تصمیم‌‌‌های یک‌‌‌شبه نیست، به‌‌‌طور حتم اگر قرار باشد تصمیمی گرفته شود که در زندگی جاری و عمومی مردم اثر بگذارد، جوانب مختلف آن‌سنجیده میشود.
وی ادامه داد: درباره این طرح نیز مقرر شده بهصورت آزمایشی در دو جزیره قشم و کیش، سهمیه بنزین به‌‌‌جای خودروها به افراد اختصاص یابد و قیمت عرضه همان نرخ عادی ۱۵۰۰ تومان برای بنزین سهمیه‌‌‌ای و ۳۰۰۰ تومان برای بنزین آزاد است که هیچ تفاوتی با نرخ موجود نخواهد داشت.
علاوه بر این، فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس نیز با اشاره به مباحث مطرح شده در رسانهها درباره افزایش قیمت بنزین در سال آینده، بیان کرد: تاکنون در دولت و مجلس بحثی درباره افزایش قیمت بنزین برای سال آینده مطرح نشده است و موضوعات مطرح شده در رسانهها گمانه‌‌‌زنی است.
طرح بنزینی اثر تورمی ندارد؟
همچنین عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دیروز (چهارشنبه) اظهار کرد: این طرح نمی‌تواند اثر تورمی داشته باشد چراکه قیمت بنزین تغییری نکرده اما از نظر توزیع می‌تواند به نفع خانوار باشد؛ حتی خانواری که صاحب خودرو نیست و به هر کد ملی این یارانه بنزینی تعلق خواهد گرفت. البته در اینجا معتقدیم باید برای تعداد افراد مشمول در یک خانوار سقفی (برای مثال ۵ نفر در هر خانوار) در نظر گرفته شود. از سوی دیگر سهمیه بخش حمل‌ونقل عمومی قطع نخواهد شد و جابه‌‌‌جایی بار و مسافر با همان نرخ‌های سهمیه‌‌‌ای انجام خواهد شد.
جعفر قادری در گفت‌وگو با «ایلنا» درباره جزئیات طرح بنزینی که به صورت پایلوت در مناطق آزاد کیش و قشم به اجرا میرسد، اظهار کرد: این پیشنهاد سال گذشته در بودجه سال ۱۴۰۰ مطرح شد اما در مجلس رای نیاورد و دولت سیزدهم امسال به دنبال اجرای آزمایشی آن در دو منطقه آزاد کیش و قشم است.
وی ادامه داد: نتایج اجرای این طرح بنزینی در این دو منطقه ارزیابی میشود که اگر قابل دفاع و مناسب باشد به کل کشور تعمیم داده میشود و در غیر‌این صورت به طور قطع اجرای آن متوقف خواهد شد. قادری با بیان اینکه در این طرح تمام افراد می‌توانند بنزین سهمیه‌‌‌ای خود را در بازار آزاد بفروشند، گفت: افراد می‌توانند بنزین سهمیه‌‌‌ای خود را با هر قیمتی بفروشند اما از آنجا که سقف قیمتی در بازار آزاد ۳۰۰۰هزار تومان است کسی بالاتر از این عدد و قیمت، بنزین نمی‌‌‌خرد.
قادری درباره کاهش حجم بنزین از ۶۰ لیتر به ۲۰ لیتر ادامه داد: باید به این نکته توجه داشته باشیم که هر خانوار حداقل ۳ یا ۴ نفره هستند و به تمام اعضای این خانوار بنزین سهمیه‌‌‌ای تعلق می‌گیرد و از این محل جبران میشود و به سقف ۶۰ لیتر می‌‌‌رسند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس درباره مدت زمان اجرای آزمایشی این طرح در کیش و قشم گفت: هنوز دراین‌باره تصمیم قطعی گرفته نشده و می‌توان این فرصت را تا بازه زمانی پایان سال در نظر گرفت. اگر نتایج آن در این دو منطقه قابل دفاع بود در سراسر کشور به اجرا میرسد. وی با اشاره به دلایل انتخاب مناطق کیش و قشم گفت: کیش و قشم از مناطق آزاد و مجزا از سرزمین اصلی هستند و در این مناطق امکان قاچاق سوخت به داخل کشور هم وجود ندارد، بنابراین به عنوان مناطق مناسب برای اجرای آزمایشی انتخاب شدند.
احتیاط دولت در موضوع قیمت بنزین
افزایش مصرف بنزین در کشور سال‌هاست به معضلی تبدیل شده؛ به این صورت که طرحی مانند سهمیه‌بندی بنزین فقط مدتی بر مصرف شهروندان تاثیری معنادار داشت و سپس استفاده از بنزین آزاد رو به افزایش گذاشت. این رویه به حدی ادامه پیدا کرد که دولت روحانی کاملا کارت‌‌‌های سوخت را کنار گذاشت و بنزین را تکنرخی کرد اما مجددا رشد بی‌‌‌رویه مصرف موجب تصمیمی خلق‌‌‌الساعه در آبان ۹۸ شد که با اعتراضات گسترده مردمی رو‌‌‌به‌‌‌رو شد. منتقدان چنین تصمیمی را ناشی از کسری بودجه دولت می‌‌‌دانستند اما دولت اصرار داشت که به دنبال درآمدزایی نیست و افزایش ۳۰۰درصدی قیمت بنزین فقط برای مهار مصرف و اعطای یارانه معیشتی به اقشار کم‌‌‌درآمد انجام شده است. وقایع آبان ۹۸ باعث شد پس از آن دولت قبلی و فعلی نسبت به تغییر قیمت و سیاست‌های توزیعی بنزین کاملا محافظه‌‌‌کار شوند. اکنون که دولت ابراهیم رئیسی به دنبال اجرای طرح «یارانه بنزین برای همه» است، به درستی ابتدا اقدام به اجرای آزمایشی آن در جزیره کیش کرده تا در صورت بروز نواقص، آنها را ابتدا رفع و سپس در کل کشور اجرا کند. دوره آزمایشی اجرای این طرح در کیش همچنین فرصت مناسبی برای به نقد کشیدن و بحث در مورد جزئیات این طرح از سوی کارشناسان است تا به موفقیت همه‌‌‌جانبه آن کمک شود.
برخی از رسانهها پیش‌بینی می‌کنند که احتمالا دولت قصد داشته باشد طرح جایگزینی سهمیه بنزین به هر فرد را جایگزین سهمیه‌های فعلی سوخت کند.
فریدون عباسی دوانی، رییس کمیسیون انرژی مجلس در همین باره میگوید: بودجه را بررسی می‌کنیم و احتمالا برخی از موارد را در بودجه بگنجانیم. به هرحال باید از حاملهای انرژی درست مصرف کرد. حاملهای انرژِی ثروت ملی ما هستند که باید ارزش افزوده برای جامعه داشته باشند و در عین حال هم، شرایط مردم را در نظر بگیریم.
بنا بر بودجه سال جاری که همین مجلس تصویب کرده هم قیمت بنزین و حاملهای انرژی در سال جاری باید بدون تغییر بماند. البته مقامات درباره بودجه سال جدید هم پیش‌بینی افزایش قیمت نداشتند و تنها پیشنهاد داده‌اند که قیمت آب برخی از مشترکان پرمصرف ۴۰ درصد گران‌تر شود.
پیش از این هم، مجلس و دولت، با رد شایعه احتمال افزایش قیمت حاملهای انرژی اعلام کرده بودند به دنبال تکنرخی کردن بنزین یا دیگر حاملهای انرژی نیستند.
عباسی دوانی بیان می‌کند: طرح وان از دستور کار خارج نشده اما طرح‌های دیگری هم ارائه شده که باید کاملا بررسی شوند.
او درباره طرح وان یادآوری می‌کند: در طرح وان، بنا بود به هر فرد مقدار مشخصی انرژی اختصاص دهند تا آن فرد بر حسب نیاز خود آن را مصرف کند. ممکن است فردی نیاز به برق بیشتری داشته باشد و دیگری احتیاج بیشتری به گاز داشته باشد.
آبان ماه سال ۹۸، اعضای کمیسیون انرژی اعلام کردند یارانه بنزین تنها به افرادی که خودروی شخصی دارند تعلق می‌گیرد و بقیه مردم از آن بی‌نصیب هستند بنابراین این طرح عادلانه نیست. پس از آن اتفاقات زیادی برای این طرح در مجلس افتاد. برخی نمایندگان گفتند سهمیه انرژی هر کس باید روی کارت ملی آن فرد شارژ شود و برخی دیگر می‌گفتند طرح وان از پاییز سال ۱۴۰۰ اجرایی میشود!
این نماینده مجلس می‌افزاید: دولت می‌خواهد این اختیار را به افراد دهد تا هر کس خودش انتخاب کند تمایل به مصرف بیشتر کدام حامل انرژی دارد. البته، بعد از مصرف یک حد معین از حاملهای انرژی، مصرف‌کننده باید قیمت تمام‌شده تولید آن حامل انرژی را بپردازد. یعنی قیمت‌گذاری جدید میشود اما این مساله هنوز نیاز به بررسی بیشتر دارد.
پیش از این، غلام‌رضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس از بسته انرژی دولت صحبت کرده بود. عباسی درباره بسته انرژی دولت توضیح می‌دهد: بخش علمی و فنی باید طرح‌ها را بررسی کند و تبعات هر طرح را متوجه شود. مجلس و دولت باهم تعامل دارند.
نماینده مجلس یازدهم: مطرح کردن گرانی بنزین مستلزم زمان است . یعنی این فرآیند در طول چند سال باید انجام شود اما باید اول از هرچیز حقوق و دستمزد مردم درست شود. ما باید کاری کنیم که بیخود به همه یارانه ندهیم، یارانه را باید به کسی داد که درآمد پایینی دارند و الکی زیر خط فقر افتاده‌اند.
موضوع یارانه و سرو سامان دادن به آن از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور است. دولت هر ساله مجبور است چندین برابر یارانه آشکار، به شیوه‌های مختلف یارانه پنهان به مردم پرداخت کند. علاوه بر هزینه زیاد و فشار سنگینی که بر بودجه وارد میشود مسئله مهم‌تر، عدم توزیع عادلانه یارانه پنهان در جامعه است. این بخش از یارانه همیشه به‌دست اقشار ضعیف نمی‌رسد و ثروتمندان بیشتر از آن بهره می‌برند. این درحالی است که هدف از اعطای یارانه باید کمک به دهک‌های درآمدی پایین جامعه و عادلانه‌تر شدن توزیع ثروت باشد.
حذف یارانه انرژی در برنامه سوم توسعه به اجرا درآمد و بر اساس آن قرار بود نرخ حاملهای انرژی متناسب با نرخ تورم به صورت تدریجی افزایش یابد اما در مجلس هفتم و پس از آنکه سیاست ثبات قیمتی مورد تصویب نمایندگان قرار گرفت اجرای این برنامه نیز به تعلیق درآمد که اجرای آن می‌توانست بسیاری از مشکلات کنونی دولت را در بخش انرژی مرتفع سازد. این در حالی‌است که هم اکنون بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی ایران با پرداخت سالانه ۸۶ میلیارد دلار رتبه نخست را در پرداخت یارانه به خود اختصاص داده و پس از آن کشور چین با جمعیت یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفری با ۳۲ میلیارد دلار رتبه دوم را دارد.
در همین راستا فریدون عباسی دوانی در مصاحبه‌ای گفت:
گرانی بنزین را هیچگاه نباید مطرح کرد
فریدون عباسی دوانی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی گسترش نیوز در مورد موضوع یاد شده اظهار کرد: بحث گرانی بنزین را هیچگاه نباید مطرح کرد. اول باید بدانیم که درآمد و مصرف بنزین مردم چقدر است و براساس درآمد آنها بنزین را قیمت‌گذاری کنیم. نمی‌شود که درآمد مردم را پایین نگه داریم و همه‌چیز را گران کنیم. منطقی این است که این طرح‌ها و نظرات اول کارشناسی شود و کارشناسان اقتصاد و حتی تغذیه برنامه‌ریزی کنند که مردم با این حقوق دستمزد چکار کنند و چی بخورند تا سالم بمانند.
نمیانده مردم کازرون و کوه‌چنار در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به همین علت بایداجازه دهیم که وزیر نفت با توجه به استفاده از نظرات کارشناسی و همچنین هماهنگی با مجلس چندین طرح را در دولت مطرح کنند تا مردم در موضوع گرانی آسیب نبینند. پیش‌بینی میشود در صورت اجرای این طرح اول پر مصرف‌ها شامل قانون شوند تا به استاندارد مصرف داخلی برسند و اگر قصد استفاده بیش از آن استاندارد را داشته باشند، موظف به پرداخت هزینه آن شوند.
تصمیم جدید درباره سهمیه بنزین ها
دولت سیزدهم به دنبال افزایش سهم CNG در سبد سوخت مصرفی کشور است. بر اساس قراردادی که به تازگی امضا شده قرار است که ۴۵ هزار خودروی پایه گاز سوز تنها توسط یکی از جاده مخصوص نشین ها تولید شود. این قرارداد اما در شرایطی بین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و یکی از خودروسازها امضا شده که این روزها خودروهای عمومی از طرح تبدیل رایگان استقبال نکرده اند. طبق آماری که محمد حسین باقری مدیر طرح CNG شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی اعلام کرده از اوایل سال ۱۳۹۹ تاکنون حدود ۱۸۳ هزار خودروی عمومی برای دوگانه سوز کردن خودروی خود به سامانه اعلامی مراجعه و درخواست داده اند. از این تعداد فرآیند تبدیل ۱۵۸ هزار و ۵۰۰ خودرو انجام و ۶ هزار و ۲۰۰ خودرو هم به زودی انجام می شود و ۱۸ هزارو ۵۰۰ خودرو نیز درحال انتخاب کارگاه مورد نظر در نزدیکی محل کار یا سکونت خود هستند. او دلیل عدم استقبال از این طرح را اختلاف قیمت کم بین قیمت بنزین و CNG و همچنین وجود سهمیه سوخت مازاد برای خودروهای عمومی می داند.
در حال حاضر هر لیتر بنزین یارانه ای در کشور به قیمت ۱۵۰۰ تومان فروخته می شود. برای درک بهتری از ارزانی این سوخت ارزشمند بد نیست که بدانید یک بطری آب معدنی کوچک این روزها به قیمت ۴ هزار تومان فروخته می شود. جالب است که بدانید که قیمت فوب خلیج فارس بنزین حدود ۵۶ سنت است که با در نظر گرفتن دلار ۳۰ هزار تومانی تقریبا ۱۷ هزار تومان می شود.
باقری مدیر طرح CNG شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران گفت: از ابتدای اجرای طرح دو گانه سوز کردن خودروهای عمومی (اوایل سال ۱۳۹۹ )تا حالا ۱۵۸ هزار و ۵۰۰ تاکسی و وانت بار سی ان جی سوز شده اند. جدای از این حدود ۱۸ هزار خودروی دیگر فرآیند ثبت نام خود را انجام داده اند و ۶ هزارو ۲۰۰ خودرو نیز در حال تبدیل هستند.
آنگونه که این مقام مسئول می گوید: تبدیل خودروهای عمومی تک سوز به دوگانه سوز تا کنون منجر به صرفه جویی ۱۸۰ میلیون لیتری در مصرف سوخت شده و این صرفه جویی با توجه به اینکه این خودرو ها از سوخت CNG استفاده خواهند کردد ادامه دار است.
تا پایان سال ۱۴۰۴ فرصت هست
او با بیان اینکه بیشتر خودروهایی که برای دوگانه سوز کردن مراجعه کردند، وانت بارها هستند، ادامه داد : با توجه به اینکه هزینه این طرح از محل صرفه جویی حاصل از جایگزینی فرآورده مایع با CNG تامین میشود سهمیه سوخت خودروهای تبدیلی برابر خودروهای دوگانه سوز مصوب شده در نظر گرفته میشود.
این مقام مسئول در شرکت پخش فرآورده های نفتی همچنین در پاسخ به این سوال که اجرای این طرح تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، گفت: بر اساس مصوبه شورای اقتصاد تا پایان سال ۱۴۰۴ می توان از ا ظرفیت این طرح استفاده کرد البته با رعایت تعداد خودروها و سقف بودجه مصوب در نظر گرفته شده در این طرح.
مجری طرح دوگانه سوز کردن خودروهای عمومی همچنین گفت: هم اکنون ۶ پیمانکار و بیش از ۳۰۰ کارگاه در حال تبدیل خودروهای تک سوز به دوگانه سوز در سرار کشور هستند و مقرر است تعداد ۴۰ هزار تاکسی و ۵ هزار وانت نیز با حمایت این طرح توسط خودروساز تولید و تحویل مشتریان گردد.
باقری با بیان اینکه بهتر است خودروهای عمومی هرچه سریع تر از فرصت پیش آمده استفاده کنند، گفت: بر اساس برآوردهای صورت گرفته حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودروی عمومی تک سوز در کشور وجود دارد.
به گفته او، هم اکنون قیمت هر مترمکعب گاز سی ان جی ۴۵۳۲ ریال است. اختلاف قیمت یک نرمال متر مکعب CNG با یک لیتر بنزین یارانه‌ای برابر ۱۰۴۶۸ ریال و با یک لیتر بنزین آزاد برابر ۲۵۴۶۸ ریال است که این اختلاف برای خودروهای عمومی پر مصرف دارای جذابیت است. اما هرچه این اختلاف بیشتر شود، جذابیت خودروهای دوگانه سوز و استفاده از گاز به‌عنوان سوخت افزایش می‌یابد.
مجری طرح دوگانه سوز کردن خودروهای عمومی همچنین با اشاره به افزایش نرخ تورم در کشور و رشد قیمت اجناس و خدمات مختلف، گفت: با ادامه این شرایط و عدم تغییر قیمت حامل های انرژی در بخش حمل و نقل سبب خواهد شد که رشد مصرف CNG مطابق برنامه های پیش بینی شده محقق نشود.
آنگونه که این مقام مسئول می گوید: حداکثر زمان انتظار برای دوگانه سوز کردن خودروها بعد از انجام کامل فرآینده ثبت نام حدود یک هفته است.
خودروهای شخصی فعلا منتظر بمانند
باقری همچنین درباره اینکه آیا برنامه ای برای دوگانه سوز کردن خودروهای شخصی هم وجود دارد، گفت: شرکت پخش فرآورده های نفتی مجری این طرح بوده و تصمیم گیری درباره آن بر عهده مسئولین ذیربط و سیاست های ابلاغی از سوی نهادهای تصمیم گیری است که در صورت ابلاغ شرکت ملی پخش فرآوردهای نفتی ملزم به اجرای آن خواهد بود.
مجری طرح دوگانه سوزکردن خودروهای عمومی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ۲۵۰۰ جایگاه فعال سی ان جی در کشور وجود دارد، گفت: در حال حاضر روزانه ۲۳ میلیون مترمکعب از این سوخت مصرف می شود در حالیکه که ظرفیت ایجاد شده در کشور پاسخ گوی نیاز تا حدود ۳۵ میلیون مترمکعب است.
بنزین سال آینده گران میشود؟
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در خصوص احتمال گرانی سوخت در سال آینده با توجه به مطرح شدن بحث اصلاح یارانه‌های پنهان، خاطرنشان کرد: قیمت سوخت هیچ افزایشی پیدا نمیکند، این‌ها (دولت) می‌خواهند یارانه پنهان و این‌ها را مدیریت کنند، اما قیمت سوخت حتما افزایش پیدا نمیکند.
رحیم زارع عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در رابطه با اینکه «بودجه ۱۴۰۱ با در نظر گرفتن ادامه شرایط تحریمی بسته شده و این برای مردم نگرانی‌هایی را در خصوص ادامه فشار اقتصادی و مشکلات و سختی‌های ناشی از آن به دنبال دارد.»، گفت: این یک حسن است که دولت بودجه را بر مبنای محدودترین وضعیت و شرایط مضیقه ببیند که در این حالت واقعی‌تر است. در این حالت اگر این روال ادامه پیدا کرد، دولت می‌تواند یک مدیریت بهتری در همه حوزه‌ها اعم از مدیریت کردن هزینه‌های جاری، معیشت، واردات کالاهای اساسی و... داشته باشد.
زارع در همچنین خصوص احتمال گرانی سوخت در سال آینده با توجه به مطرح شدن بحث اصلاح یارانه‌های پنهان، خاطرنشان کرد: قیمت سوخت هیچ افزایشی پیدا نمیکند، این‌ها (دولت) می‌خواهند یارانه پنهان را مدیریت کنند، اما قیمت سوخت حتما افزایش پیدا نمیکند.
وی ادامه داد: همچنین دولت با در نظر گرفتن شرایط واقعی و حتی بدترین حالت ممکن یک برنامه‌ریزی مناسب‌تر انجام داده تا بهتر تصمیم بگیرد. بالاخره این یک فرضیه این است که دولت میگوید من در بدترین شرایط بودجه را می‌بینم و براساس آن برنامه کاری خود را تنظیم می‌کنم و این این یک ابتکار عمل به دولت می‌دهد. اگر هم فضای بهتری ایجاد شد و وضعیت درآمدی دولت بهبود پیدا کرد، طبیعتا می‌تواند برنامه‌های جدیدی را به اولویت‌های کاری خود اضافه کند. مساله مهم این است که ما نباید برای مردم بزرگنمایی و غلو کنیم و باید بودجه را براساس واقعیت ببینیم.
سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ در رابطه با این پرسش که «نهادهای فرهنگی مختلفی با عنوان بودجه فرهنگی از دولت بودجه دریافت می‌کنند، به نظر شما آیا لازم نیست در این شرایط سخت آن بودجه‌ها محدود شده یا قطع شود و به بخش فرهنگی اختصاص یابد؟»، اظهار داشت: بودجه نهادهای فرهنگی چندسال که کلا قطع شد، خیلی محدود و کم شد و پرداختی زیادی هم نداشت؛ همین امسال هم که ما در بحث آسیب‌های اجتماعی و فرهنگ و ... در تبصره ۱۴ آوردیم هم هنوز به آن صورت جدی پرداخت نشده است، بیشتر هدفمندی به سمت پرداخت نقدی به مردم رفته است.
وی افزود: اما خب باید به این توجه داشت که در مجموع کشور ما یک کشور فرهنگی است، زیربنای اقتصاد و سیاست فرهنگ است ما با این بهانه‌ها نباید به فرهنگ کم‌توجهی کنیم. همه این‌ها به اندازه یک پروژه بزرگ ملی نمی‌شود، در یک پروژه بزرگ ملی که مثلا ۴-۵ هزار میلیارد است، مگر چقدر بودجه فرهنگی است؟نماینده مردم آباده در مجلس اضافه کرد: مثلا بودجه عمرانی وزارت فرهنگ از یک پروژه فاضلاب ما در آباده کمتر است، حالا در فضای مجازی این حوزه فرهنگ را می‌کوبند.وی بیان داشت: اقتصاد ما دو عامل اثرگذار دارد یکی دلار است و یکی بنزین، این دو مستقیم روی زندگی عادی مردم اثرگذار هستند، به همین خاطر افزایش قیمت سوخت نخواهیم داشت
ادعای نماینده مجلس:خبری از گرانی قیمت بنزین نیست
سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران خبر افزایش قیمت بنزین به ۱۴ هزار تومان را تکذیب کرده و گفته است: خبری از گرانی قیمت بنزین نیست و هیچ تصمیمی در این باره گرفته نشده است.
به گزارش ایسنا به نقل از شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، فاطمه کاهی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال حذف یارانه بنزین در بودجه ۱۴۰۱ و واقعی‌سازی قیمت‌ها وجود دارد، اظهار کرد: هرگونه تصمیم‌گیری در این زمینه برعهده دولت بوده و مجلس هم تصویب آن را بر عهده دارد. شرکت پخش تنها مجری مصوبه‌های دولت است.
در روزهای گذشته اخباری مبنی بر احتمال افزایش قیمت بنزین به لیتری ۱۴ هزار تومان شنیده شده و در فضای مجازی این طور بیان می‌کنند که قرار است قیمت بنزین سال آینده به ۱۴ هزار تومان رسیده و درآمد حاصله از آن صرف افزایش یارانه نقدی مردم شود. احتمالا این همان طرح پیشنهادی است که قبل از انتخابات و به شکل بسته‌های مختلف در محل اتاق بازرگانی تهران رونمایی شده بود.
بیست و نهم شهریورماه امسال، یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفته بود که بنایی برای افزایش قیمت حاملهای انرژی یعنی بنزین و گازوئیل در بودجه سال آینده وجود ندارد.
به گفته رحیم زارع در مورد افزایش قیمت بنزین در سال آینده صحبتی نشده است بنزین و حاملهای انرژی وزن بالایی در سبد مصرفی خانوار دارند چون اساسا اقتصاد ما به دلار و بنزین ربط داشته و افزایش قیمت بنزین اثر تورمی بالایی خواهد داشت.
بر این اساس در مورد تعیین تکلیف یارانه‌های پنهان و آشکار از سوی مسوولان و نمایندگان مجلس گفته شده که این موضوع به مولفه‌ها و عوامل زیادی مربوط است که باید زیرساختهای آن فراهم شود همچنین موضوع یارانه نقدی هم مطرح بوده که باید از راه‌هایی چون نظرخواهی از مردم وضعیت آن را مشخص کرد. ظاهرا بنایی برای گران شدن حاملهای انرژی یعنی بنزین و گازوئیل در سال آینده وجود ندارد و احتمال زیاد افزایش قیمت در سال ۱۴۰۱ منتفی است مگر اینکه یارانه‌های پنهان یعنی مبلغی بالغ بر ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان تعیین تکلیف شود، موضوعی که تعیین تکلیف آن هم منوط به بهبود وضعیت معیشت مردم و سپس نظرخواهی و اقناع سازی مردم است و مولفه‌ها و فاکتورهای زیادی برای اجرای آن وجود دارد.
قیمت بنزین به بالای 14 هزار تومان می رسد؟
براساس گزارش خبرنگار سی ان ان، قیمت هر گالن بنزین در نیویورک به حدود چهار دلار رسید. بر این اساس برخی از رسانهها اعلام کردند که با توجه به افزایش قیمت جهانی نفت و بنزین، قیمت پایین بنزین در ایران، می‌تواند تمایل برای افزایش قاچاق را افزایش دهد. به همین دلیل بود که گفته شد قیمت بنزین باید به حدود ۱۴ هزار تومان برسد تا میزان قاچاق را کاهش دهد.
اما پیش از این بارها تاکید شده بود که دولت در سال جاری قصد افزایش قیمت بنزین را ندارد و در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ هم مساله افزایش قیمت بنزین مطرح نشده است.
آخرین باری که قیمت بنزین افزایش پیدا کرد، آبان سال ۹۸ بود که قیمت بنزین آزاد به لیتری سه هزار تومان رسید. پس از اعتراضات شکل گرفته درباره افزایش قیمت بنزین، به نظر میرسد دولت فعلا قصد افزایش قیمت بنزین را ندارد.
جزئیات جدید از افزایش قیمت حاملهای انرژی از سال ۱۴۰۱
اما از طرف دیگر، مساله آزادسازی قیمت حاملهای انرژی در دولت مطرح شده است. دولت جدید در چند ماه گذشته بارها درباره پرداخت یارانه پنهان انرژی هشدار داده و گفته یارانه پنهان انرژی به افزادی تعلق می‌گیرد که بیشترین میزان مصرف بنزین را دارند.
مجلس هم پیش از این مطرح کرد که دولت قصد حذف یارانه‌ها را دارد و به خصوص باید یارانه پنهان انرژی حذف شود. همان زمان بود که مجددا مساله افزایش قیمت بنزین مطرح شد. اما حالا به نظر میرسد دولت در نظر دارد که افزایش قیمت حاملهای انرژی را کلید بزند. اما نه از بخش بنزین. بلکه از بخش صنعت.
اظهارات دولت نشان می‌دهد که احتمالا دولت سیزدهم اصلاحات خود برای واقعی‌سازی قیمت حاملهای انرژی را می‌خواهد از بخش صنعت آغاز کند. گفته میشود که احتمالا دولت اصلاح قیمت‌ها را از بخش صنایع آغاز کند. اما بعید است که در شش ماهه دوم سال جاری، قیمت بنزین تغییر کند.
دلخوش گفت: اگر دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ بخواهد افزایش قیمت بنزین را مطرح کند حتماً محکم می‌ایستیم و بحث کارشناسی می‌کنیم و اجازه نخواهیم داد در این شرایط نابسامان اقتصادی که وضع مردم خوب نیست، افزایش قیمت بنزین هم داشته باشیم.
قیمت بنزین امسال چقدر بالا می رود؟
هک شدن چندروزه سیستم پمپ بنزین‌ها از یک طرف، و دائماً صحبت از کسری بودجه دولت از سوی دیگر، این شایعه را در جامعه قوت بخشیده که دولت خواهان افزایش قیمت بنزین است.
اینکه چقدر این موضوع می‌تواند در هفته‌های آتی رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد، سوالی بود که از دو تن از نمایندگان مجلس یازدهم جویا شدیم.
بهروز محبی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این رابطه گفت: تاکنون موضوعی تحت عنوان افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۱ در مجلس مطرح نشده است.
وی افزود: به هر حال طرح ساماندهی بخش انرژی و یارانه یکی از مسائل جدی مجلس است که امیدوارم هر تصمیمی گرفته خواهد شد با درنظرگرفتن محاسبه نتایج و تبعات آن در بحث ساماندهی و هدفمندکردن یارانه‌ها باشد.
نماینده سبزوار تصریح کرد: تا امروز بحث افزایش قیمت بنزین نبوده است، ولی ممکن است این تصمیم هم در آینده اتفاق بیفتد. برخی کمیسیون‌های مجلس طرح‌هایی مثل هر نفر در روز یک لیتر بنزین و از این‌دست مطالب را مطرح کردند که طبیعتاً هر موضوعی که از طرف دولت و مجلس در این رابطه باشد ان‌شاالله با تبادل نظر و خردجمعی به نتیجه‌ای که صلاح کشور در آن مستتر است، می‌رسانیم.
محبی با اشاره به اینکه شرایط کشور تورمی است، یادآور شد: قطعاً ورود به این مسائل مهم همراه با تبعاتی هم هست، اما باید دانست که حدود یک میلیون و ششصد هزار میلیارد در سال یارانه پنهان داریم که این مبلغ، فقط در حوزه گاز حدود نهصد هزار میلیارد است.
وی اظهار داشت: این مباحث قطعاً می‌طلبد در حوزه انرژی در پنج فرآورده نفتی تجدیدنظر جدی داشته باشیم که تجدیدنظرها، بحث‌های زیادی مثل بهینه‌سازی و صرفه‌جویی و... را هم شامل میشود.