به یاد خالق «نخبه‌کشی» زنده‌یاد علی رضاقلی

در میان اخبار از دست‌رفتن‌ها که این چند سال اخیر، بیش از هرزمان دیگر می‌شنویم، امروز صبح خبر درگذشت اندیشمند و پژوهشگر دوست‌داشتنی "علی رضاقلی" را شنیدیم.

 

مولف "جامعه‌شناسی نخبه‌کشی" و "جامعه‌شناسی خودکامگی" و پژوهشگر ریشه‌های تاریخی استبداد و عقب‌ماندگی ایران، محقق اجتماعی که هم مراحل آکادمیک و دانشگاهی و هم زیست در لابه‌های پایین اجتماعی را تجربه کرده بود و دلمشغولی‌اش تا پایان زندگی، دلایل "توسعه‌نیافتگی ایران" بود امروز صبح جان به جان‌آفرین تسلیم کرد.

 

علاوه بر دانش عمیق اجتماعی وی، خصوصیات انسانی و اخلاقی او که به اعتقاد من ناشی از سبک و تجربه‌های زندگی او بوده است قابل تحسین است.

 

رضاقلی برای مخارج تحصیل، در مشاغلی  سخت با طبقات پایین جامعه به کار و تلاش مشغول شد. وقتی پای صحبت و خاطراتش می‌نشستی مشخص بود که چگونه این زیست در ادارک او از مسائل ایران موًثر بوده است.

زنده‌یاد رضاقلی را می‌توان از جمله جامعه‌شناسانی دانست که بیش از آنکه به تبیین  نظریه‌های موجود و یا کاربرد آنها بیندیشد به نحوی خلاقانه از درون جامعه، با و نوآوری نظریه خلق می‌کرد. 

 

دینداری، انسان‌دوستی و عشق به ایران، مطالعات وی را به سمت دغدغه‌های بیش از یک قرن روشنفکران و دلسوزان  ایران زمین کشانده بود و به دنبال نگرانی از توسعه نیافتگی  "جامعه‌شناسی اقتصادی ایران" و بسبار نوآورانه "تاریخ اقتصاد سیاسی ایران به روایت شاهنامه فردوسی" را به رشته تحریر در آورد. 

 

فقدان این پژوهشگر ارزشمند را به خانواده وی و همه اعضای جامعه علمی تسلیت می‌گویم.

 

بنا بر سنت غلط ایرانی که نخبگان در قید حیات کمتر پاس داشته می‌شوند و این نیز جلوه دیگری از نخبه‌کشی است،  از تمامی اهل قلم و دغدغه‌مندان ایران به مشارکت در یادبود و بزرگداشت آن زنده‌یاد دعوت می‌شود.