دست خون‌آلود بن‌سلمان به سمت رئیس جمهور آمریکا

منتقدان بن سلمان از لحظه‌ دست دادن این دو مقام واهمه دارند. آن‌ها و حتی صادقانه بگویم خود من نیز معتقدم دست بن سلمان به دلیل پرونده قتل جمال خاشقجی، خبرنگار عربستانی در استانبول در اکتبر ۲۰۱۸، به خون آلوده است.

ماه‌هاست که این استقبال رهبر سعودی از ما (آمریکا) می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ بن سلمان احتمالا دهه‌ها در عربستان سعودی حکومت خواهد کرد، ایالات متحده منافع اقتصادی و امنیتی خود را در حفظ این شراکت دنبال می‌کند و همچنین عربستان سعودی متحدی است که تلاش‌های مشترکی را با آمریکا جهت بی‌ثبات‌کردن اقدامات ایران در منطقه انجام می‌دهد.

دو عامل جدید برای کاخ سفید تعیین‌کننده و تاثیرگذار بود؛ اولی جنگ در اوکراین و نیاز بایدن به کمک عربستان برای مهار بازار نفت، دومی تمایل شدید اسرائیل به عادی‌سازی روابط با بن سلمان به عنوان بخشی از توافق ابراهیم.

یک مقام ارشد اسرائیلی روز سه‌شنبه به من گفت: ما معتقدیم که عربستان سعودی یک بازیگر مهم در منطقه و فرای آن است. ما به دلیل ثبات منطقه، عادی‌سازی روابط با اسرائیل و ثبات مسئله انرژی از روابط نزدیک بین ایالات متحده و عربستان سعودی حمایت می‌کنیم.

سفر بایدن به خاورمیانه امیدهایی را برای یک فرصت سه‌جانبه افزایش داده؛ بایدن، بنت و بن سلمان. اما هنوز زمان آن فرا نرسیده است.

فشار قوی اسرائیل برای نزدیکی ایالات متحده و عربستان سعودی از نظر سیاسی بسیار مهم است؛ به این دلیل که عربستان سعودی در حال حاضر حامی سیاسی کمی در واشنگتن دارد. علی‌رغم دهه‌ها لابی‌گری، پادشاهی عربستان به تدریج پل‌های پشت سر خود را خراب کرد. به نظر می‌رسید که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا می‌تواند این دوستی را احیا کند اما این اتفاق میسر نشد.

به نظر می‌رسد سایر متحدان اصلی آمریکا مایلند تا واشنگتن روابط خود را با ریاض تجدید کند. بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه هر دو دیداری با بن سلمان در عربستان سعودی داشته‌اند. آن‌ها بایدن را تشویق می‌کنند تا چنین کاری را انجام دهد.

جو بایدن ماه‌ها بود که درخواست بن سلمان را حتی برای یک تماس دوستانه رد می‌کرد. حدس می‌زنم یک دلیل شخصی وجود داشت. این دو مرد همچون روز و شب از یکدیگر متفاوت هستند. بایدن آماده بود تا در نشست گروه ۲۰ که اکتبر سال گذشته در رم برگزار شد، با بن سلمان دست بدهد اما بن سلمان به موقع در صحنه حاضر نشد و باعث شد بایدن لحظه ناخوشایندی را تجربه کند.  

همانطور که تام دونیلون، مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا توصیف کرده است، دیدار بایدن – بن سلمان بخشی از ارتباط و توسعه گسترده با "قدرت‌های متوسط" خواهد بود. این توصیف شامل سفر اخیر بایدن به آسیا، "اجلاس سران قاره آمریکا" که هفته آینده در لس آنجلس برگزار می‌شود، سفر برنامه‌ریزی شده او به اسرائیل و عربستان سعودی و نشست سران ناتو در ۲۹ و ۳۰ ژوئن است. هدف همه این دیدارها تقویت مشارکت ایالات متحده در پی حمله روسیه به اوکراین است.

سوال اساسی برای طرفدران سیاست خارجه عملگرا این است که دولت بایدن از هم‌نشینی با بن سلمان چه چیزی عایدش خواهد شد؟ به طور ایده‌آل، از دیدگاه واشنگتن، پادشاهی عربستان از روسیه، تولیدکنندگان اوپک پلاس جدا خواهد شد و توافق خواهد کرد که نفت بیشتری تولید کند و حمایت مشابهی توسط امارات متحده عربی انجام خواهد شد تا بدین ترتیب قیمت نفت کاهش پیدا کند و باری دیگر روسیه تضعیف شود.

اما درخصوص پاسخگویی بن سلمان در رابطه با قتل خاشقجی و سایر مسائل مربوط به حقوق بشر، بایدن احتمالا دست خالی بازخواهد گشت. ایالات متحده مقامات ارشد مختلفی را تحریم کرده است و از طرفی بن سلمان صرفا یک سری اظهارات ساده‌ای را ارائه کرده و مسئولیت شخصی خود را در قتل خاشقجی رد کرده است.

سیاست واقع‌گرا جای خود را در سیاست خارجه دارد اما عدم پاسخگویی یک تراژدی ماندگار است. به بیان ساده‌تر، بن سلمان قسر در رفته است.»