سودای پوپولیست‌ها برای تشکیل استان‌های جدید!

به گزارش منیبان، سید ابراهیم رئیسی در سفر مرداد ماه خود به استان کرمان، در جیرفت به مردم وعده داد استان جنوبی کرمان حتما تشکیل خواهد شد. جنوب کرمان متشکل از هفت شهرستان جیرفت، عنبرآباد، کهنوج، رودبار جنوب، منوجان، فاریاب و قلعه گنج، یک سوم پهناورترین استان کشور را با جمعیت یک میلیون نفر تحت پوشش قرار می‌دهد. وسعت منطقه جنوب کرمان ۳۸ هزارکیلومتر مربع است و در این منطقه ۲۵ اداره کل مستقل از مرکز استان سالهاست که به مردم هفت شهرستان با جمعیت یک میلیون نفر خدمات ارایه می‌دهند.

با این حال تبدیل شدن جنوب کرمان به استان با انتقادات زیادی مواجه شد و بلافاصله بعد از سفر رئیسی به کرمان، حجت‌الاسلام دانشی امام جمعه بم در انتقاد از رئیس جمهور گفت: « طبق قانون برای استان شدن یک منطقه باید طرح را به مجلس ارائه کرد نه اینکه بدون مصوبه مجلس، آن را علنی کنیم ... توجه داشته باشید محرومیت فقط در یک منطقه خاص نیست... صبوری مردم این خطه به این معنا نیست که همواره باید مورد کم لطفی قرار گیرند، صبر مردم بم هم حدی دارد. ما دولت رئیسی و شخص ایشان را ولایتمدار، انقلابی و جهادی می‌دانیم اما توقع و انتظار داریم به خواسته‌های بحق مردم بم توجه شود...»

هفته بعد امام جمعه جیرفت از تصمیم رئیسی دفاع کرد و گفت: سالهای سال موضوع استقلال جنوب مطرح بوده و کار کارشناسی انجام شده است و شرایط آن بررسی شده است لذا برخی این مسئله را نباید به یک بعد نگاه کنند. هیچکس این مسئله را به نفع خودش مصادره نکند  این کار کار دولت حضرت آیت الله رئیسی بود و بس و هیچ فرد دیگری در این تصمیم هیچ دخالتی نداشته است. دولت های قبل هم می توانستند این کار را انجام دهند اما انجام ندادند بنابراین از نمایندگان فعلی و نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی، فرمانداران و کلیه مسئولین از این مسئله بهره برداری سیاسی را نداشته باشند.

بر اساس گزارش دیده‌بان ایران این صحبت ها در حالی مطرح شد که ده‌ها رسانه محلی در کرمان نیز به انتقاد از صحبت های رئیسی پرداختند. به جز جیرفت، اهالی شهرهایی مثل بم، رفسنجان و سیرجان در سالهای گذشته به دنبال آن بودند که با تغییر نقشه تقسیمات کشوری، تبدیل به استانی جدید شوند.

وحیدی وزیر کشور روزی که در مسئولیت قرار گرفته بود، گفته بود «ساماندهی تقسیمات کشوری با توجه به آمایش سرزمینی و توزیع مناسب امکانات» یکی از برنامه های او است. اما با این حال در بسیاری از کلان شهرها، این تصور وجود دارد که با تبدیل شدن به مرکز استان، انبوهی از منابع مالی وارد آن شهر می‌شود. همچنین این تصور وجود دارد که جدا شدن یک منطقه از یک استان یا شهرستان، باعث تنزل جایگاه یک شهرستان می‌شود و بودجه و امکانات دولتی آن را کاهش می‌دهد. همین مسئله،  باعث شده تا تشکیل استان‌های جدید همیشه یکی از شعارهای پوپولیستی به خصوص در انتخابات مجلس باشد.

در این چند سال، پیشنهاد تشکیل حداقل 36 استان جدید از طرف نمایندگان مجلس مطرح شده است ! در سامانه هایی مثل کارزار و فارس من که برای جمع آوری امضا، پویش ها و کمپین هایی راه اندازی می شود، درخواست های متعددی در این زمینه مطرح می شود. مثل درخواست تبدیل شدن نیشابور به استان بینالود در سایت فارس من. افرادی که اوایل دهه هشتاد اخبار را دنبال می کردند، شاید به یاد داشته باشند که در آن زمان بحث تبدیل استان خراسان به چند استان مطرح بود و این بحث در نهایت در بعضی شهرها منتهی به راهپیمایی هایی شد که گاه به خشونت هم کشیده می شد.

در همین رابطه یکی از نمایندگان نیشابور به تسنیم گفته پیشنهاد ما این است که  مشهد مانند قم تبدیل به استان-شهر شود که شامل مشهد، طرقبه و شاندیز و چند شهر نزدیک مشهد می‌شود .بقیه شهرستانهای خراسان رضوی می‌توانند به 2 استان تبدیل شوند که هر استان بیش از یک میلیون نفر جمعیت خواهند داشت. که این اتفاق هم خدمت رسانی به این شهرستان‌ها را تسهیل می‌کند و هم باعث توسعه و پیش رفت بیشتر شهرستان‌های خراسان رضوی می‌شود. مشخص نیست چند درصد مردم سایر شهرستان های اطراف نیشابور و سبزوار موافق باشند که از استان خراسان رضوی به مرکزیت مشهد، جدا شوند. در سایت کارزار هم درخواستی برای تشکیل استان مازندران غربی مطرح شده است. 

جالب اینجاست که مرکز پژوهش های مجلس، از اساس با این تقسیم بندی ها مخالف است. «ایجاد استان جدید به معنای بار مالی فزاینده بر دوش دولت است  که به‌ ویژه در شرایط کنونی اقتصادی کشور که دولت با تهدیدهای ناشی از مسائلی همچون تحریم ها، کاهش ارزش پول ملی، تورم، پیامدهای اقتصادی بحران کووید ـ ۱۹ و... مواجه است، به‌ لحاظ کارشناسی قابل توجیه نیست.» این مرکز دلایلی دیگر هم برای مخالفت خود می‌شمارد و همین مخالفت ها نشان می‌دهد تصمیم دولت رئیسی برای تشکیل استان کرمان جنوبی، آنچنان هم بر اساس اصول آمایش سرزمینی نبوده است.

منبع: دیده بان