کسب‌وکارهای اینترنتی نابود شدند!
تغییر کیفیت اینترنت تأثیر مستقیمی بر عملکرد کسب‌وکارهای اینترنتی دارد. آنگونه که وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: دولت بسته‌هایی برای حمایت از فعالان اقتصادی آسیب‌دیده در دوره قطعی و کندی اینترنت تهیه کرده است که به‌زودی نهایی خواهد شد و این می‌تواند خبر خوبی برای فعالان اقتصادی باشد.
به گزارش منیبان، آمارهای تخمینی از کسب‌وکارهای اینترنتی و میزان اثرپذیری آنها از تحولات یک ماه گذشته حاکی از این است که در ایران حدود ۹تا ۱۱میلیون نفر در پلتفرم‌های خارجی صاحب کسب‌وکار هستند و با قطع دسترسی به اینترنت بین‌الملل متحمل زیان می‌شوند. فعالان بخش خصوصی این زیان را حدود ۱.۵میلیون دلار در ساعت برآورد می‌کنند.
فعالان حوزه ICT و کسب‌وکارهای اینترنتی آمارهای مختلفی در مورد تعداد کسب‌وکارهای اینترنتی و میزان اثرپذیری آنها از کندی اینترنت ارائه می‌دهند و با اشاره به اهمیت پایداری شبکه برای محیط کسب کار آنلاین، خواستار توجه دولت و متولیان فضای مجازی به این موضوع هستند.
در گزارش شاخص مدیران خرید اقتصاد شهریورماه، فعالان اقتصادی به‌واسطه تبعات قطعی اینترنت بر کسب‌وکارهای حوزه خدمات، انتظارات و امیدواری خود در مورد وضعیت تولید و ارائه خدمات در مهرماه را کاهش داده بودند.
در نشست اخیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی نیز، فعالان اقتصادی نگرانی خود در مورد وضعیت اینترنت را به وزیر اقتصاد اعلام کردند.
حسین سلاح‌ورزی، قائم‌مقام دبیر شورای گفت‌وگو با اشاره به نشست اخیر دبیرخانه شورا با تعدادی از نمایندگان وزارت کشور، مشاور وزیر ارتباطات و جمعی از فعالان حوزه ICT با موضوع اثرات قطعی اینترنت و فیلترینگ پلتفرم‌های خارجی گفت: ضرر کسب‌وکارهای اینترنتی از یک ساعت قطعی اینترنت در کشور حدود ۵/۱میلیون دلار است و همزمان به‌واسطه ۳۰برابر شدن استفاده از انواع فیلترشکن‌ها در کشور، با افزایش احتمال هک شدن سامانه‌ها و صنایع کشور نیز هستیم که این مسئله نیز به‌معنای افزایش هزینه‌هاست.
علاوه بر این، سلاح ورزی هشدار داد که افزایش اختلال‌های اینترنتی موجب تشدید بی‌انگیزگی، مهاجرت و خروج سرمایه‌ها از کشور خواهد شد.
در این نشست، احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در واکنش به موضوع قطعی اینترنت، بر اهمیت حفظ امنیت سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذار و همچنین معیشت خانوار و فعالان اقتصادی تأکید و ابراز امیدواری کرد که هرچه زودتر فضای ناامنی‌ها به آرامش تبدیل شود.
خاندوزی با بیان این مطلب که تلاش دولت برای برگشت آرامش به محیط اقتصادی کشور است، گفت: دولت بسته‌های حمایتی از فعالان اقتصادی آسیب‌دیده در دوره قطعی اینترنت و غیره را تهیه کرده است که به‌زودی نهایی خواهد شد و این می‌تواند خبر خوبی برای فعالان اقتصادی باشد.
درآمد اینترنتی‌ها آب رفت
در نشست اخیر دبیرخانه شورای گفت‌وگو با حضور نمایندگان وزارت کشور و مشاور وزیر ارتباطات، پیامدها و آسیب‌های وارد شده بر کسب‌وکارها ناشی از قطعی ۳هفته‌ای اینترنت بررسی شد.
در این نشست به کاهش یک سومی درآمدهای جابه‌جایی مرسولات فروشگاه‌های اینترنتی، توقف فعالیت کسب‌وکارهای اینستاگرامی و اختلال در زیرساخت انواع صنایع ازجمله سیستم حمل‌ونقل اشاره شد.
همچنین بی‌ثباتی فضای اقتصادی به‌عنوان یکی از تبعات محدودیت اینترنت مورد بحث قرار گرفت؛ چراکه طبق قانون، شورای گفت‌وگو باید روی اثرات تصمیمات و سیاست‌های دولت و حاکمیت بر کسب‌وکارها متمرکز باشد و مشکلات ناشی از اجرای این برنامه‌ها را شناسایی و ضمن اعلام آنها، راهکارهای پیشنهادی خود را نیز مطرح کند.
در این نشست همچنین مطرح شد که اینستاگرام در دنیا ۵/۱میلیارد و در ایران ۴۸ میلیون کاربر دارد و آمارها، تعداد کسب‌وکارهای فعال در فضای اینستاگرام را بین ۹ تا ۱۱میلیون مورد برآورد می‌کند که با توجه به وضعیت اقتصادی کشور هرگونه نبود ثبات و تغییر می‌تواند شرایط را برای فعالان اقتصادی دشوارتر کند. نکته دیگر عادی‌سازی قطعی اینترنت به‌خصوص در سال تولید دانش‌بنیان بود که از سوی حاضران در این نشست به‌عنوان یک دغدغه جدی موردبحث قرار گرفت.
فشار اینترنتی به GDP
براساس آمارهای موجود، سهم صنعت ICT در تولید ناخالص داخلی ایران (GDP) برابر با ۳.۳درصد برآورد می‌شود که به‌نظر فعالان اقتصادی، با توجه به شرایط به‌وجود آمده، افت جدی در فرایند تولید کسب‌وکارهای اینترنتی و کاهش سهم این حوزه در تولید ناخالص داخلی دور از انتظار نخواهد بود. به‌خصوص که بی‌انگیزگی‌ها و عوامل غیرمستقیم نیز روی این موضوع اثر دارد.
در این نشست با اشاره به اینکه قطع شدن اینترنت، صادرات کشور را نیز دچار خدشه کرده است، اعلام شد: صنعت ICT یک صنعت فانتزی نیست بلکه صنعت زیرساختی است که نمی‌توان به همین راحتی کنار گذاشته شود. هرچند در این وضعیت سرمایه‌گذاران دیگر انگیزه‌ای برای ورود به این حوزه ندارند.
نکته دیگری که از سوی اعضای این نشست مطرح شد این بود که فرایند توسعه بنگاه‌ها به‌دلیل شرایط اینترنتی موجود دچار خدشه شده است و بنگاه‌ها به تعطیلی واحدها و انتقال سرمایه به خارج از کشور می‌اندیشند؛ چراکه از طرفی سرمایه‌گذاری داخلی تحت‌تأثیر این شرایط کاهش پیدا کرده است و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی رغبتی به حضور در این بازار ندارند. در این میان امکان ادامه فعالیت کسب‌وکارهای خانگی و اجابت تعهدات قبلی آنها، امکان فعالیت کسب‌وکارهای حوزه گردشگری و... نیز همگی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و بدون هیچ آینده‌نگری دچار گرفتاری جدی هستند.
بومی‌سازی پلتفرم‌ها بدون انحصار
حسین میرزاپور، عضو کمیسیون تنظیم مقررات و مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به آنچه در نشست دبیرخانه شورای گفت‌وگو درباره تبعات قطعی اینترنت مطرح شده، گفت: اعضای کمیسیون تنظیم مقررات معتقدند اگر بخش خصوصی خوشحال و امیدوار در صحنه نباشد، تنظیم‌گری و مقررات‌گذاری معنا ندارد و توسعه محقق نمی‌شود. پس تلاش می‌کند در مسیر حرکت خود با انحصارگری در دولت مقابله کند و راه را برای حضور پررنگ‌تر بخش خصوصی بگشاید.
میرزاپور ادامه داد: از طرفی وزارتخانه بارها به‌طور شفاف اعلام کرده که پلتفرم‌های داخلی با سختگیری‌های بسیار زیادی مواجه هستند و به‌راحتی نمی‌توانند در فضای داخلی باوجود انواع قوانین و مجوزهای محدودکننده، فعالیت کنند. در این رابطه پیشنهاد این است که تعامل و گفت‌وگو بین دولت و بخش خصوصی همیشگی باشد و تنها به همین روزها معطوف نشود چراکه متأسفانه پشت میزهای تصمیم‌گیری به‌اندازه کافی با هم صحبت نمی‌کنیم.
عضو کمیسیون تنظیم مقررات تأکید کرد: بحث اینترنت و استفاده از پلتفرم‌های خارجی ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و امنیتی دارد؛ اما باید باور داشت که امنیت بدون توسعه اقتصادی، پایدار نیست. امروز اقتصاد جنبه بسیار مهم است و باید برای آن فکری کرد.
او همچنین موضع‌گیری بخش خصوصی نسبت به بومی‌سازی پلتفرم‌ها را مبهم ارزیابی کرد و افزود: نگاه وزارتخانه نسبت به این موضوع این است که نباید به بهانه حمایت از بومی‌سازی، انحصار ایجاد کرد؛ اما باید بدانیم که نسبت به سرمایه‌گذاری داخلی در این حوزه چه رویکردی وجود دارد و بعد در این‌باره تصمیم گرفت.
در ادامه، عضو کمیسیون تنظیم مقررات نیز از پیگیری تعریف فرمول‌هایی برای کمک به کسب‌وکارهای خرد آسیب‌دیده از قطعی اینترنت خبر داد و گفت: حمایت از این کسب‌وکارها برای وزارت ارتباطات مهم است و این بخش اعتقاد دارد که با اقتصاد دستوری و انحصارطلبی، روبه‌جلو حرکت نخواهیم کرد.
