اعلام تصمیم بزرگ برای ترکیه

به گزارش منیبان، میخائیل بوگدانوف، فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به خاورمیانه و شمال آفریقا و معاون وزیر خارجه این کشور در گفت‌وگوی مطبوعاتی درباره اطلاعات منتشر شده درباره نشستی که قرار است ۱۵ و ۱۶ مارس (فردا و پس‌فردا) در مسکو برگزار شود، تاکید کرد: مقدمات نشست معاونان وزرای خارجه روسیه، سوریه، ایران و ترکیه در دست انجام هستند.

این نشست مقدمه‌ای برای نشست وزرای خارجه ترکیه، سوریه، روسیه و ایران خواهد بود.به نقل از سایت العربی الجدید، برخی رسانه‌های ترکیه به تازگی گزارش دادند که نشست معاونان وزرای خارجه کشورهای روسیه، ترکیه، ایران و سوریه در مسکو با هدف فراهم کردن شرایط لازم برای برگزاری نشستی در سطح وزرای خارجه برگزار خواهد شد. چهارشنبه گذشته مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی با حسین امیرعبداللهیان، همتای ایرانی خود اعلام کرد که در مسکو، پایتخت روسیه نشستی با حضور معاونان وزرای خارجه سوریه، ترکیه، ایران و روسیه در چارچوب روند همگرایی میان دمشق و آنکارا برگزار خواهد شد. پیشتر ایران یکی از طرف‌ها در تلاش‌های روسیه برای همگرایی میان آنکارا و دمشق بود تا از هر گونه سازش سیاسی در پرونده سوریه دست خالی خارج نشود.

 آنکارا و دمشق اواخر سال گذشته میلادی پس از توقف روابطشان در سال ۲۰۱۱ به دلیل تحولات سوریه و مخالفت دمشق با هرگونه اقدام منطقه‌ای برای ممانعت از وخامت اوضاع در سوریه، روندی را برای همگرایی آغاز کردند.

در ۲۸ دسامبر گذشته در مسکو نشستی با حضور سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، علی محمود عباس، وزیر دفاع سوریه برگزار شد، این اولین دیدار رسمی در سطح وزرای ترکیه و سوریه از سال ۲۰۱۱ بود.

اما روزنامه الوطن چاپ سوریه در شماره روز دوشنبه خود احتمال برگزاری نشست چهارجانبه در سطح معاونان وزرای خارجه در مسکو در تاریخی که وزیر خارجه ترکیه چند روز قبل تعیین کرد، بعید دانست و دلیلش را این دانست که دمشق هنوز تضمین‌هایی را که پیش از این برای قدم گذاشتن در مسیر عادی‌سازی روابط خود با آنکارا اعلام کرده بود، دریافت نکرده است.

الوطن در ادامه پیش‌بینی کرد که این نشست تا زمانی که دمشق این تضمین‌ها از جمله برنامه خروج نیروهای ترکیه‌ای از سوریه را دریافت نکند، هرگز برگزار نخواهد شد.

این روزنامه به نقل از برخی منابع پیگیر تحولات نوشت، دمشق از تمامی تلاش‌ها برای آغاز گفت‌وگو با آنکارا مطابق اصول و اولویت‌هایش که در راس آنها بازپس‌گیری اراضی اشغالی‌اش قرار دارد، استقبال می‌کند.

حاکمیت سوریه حضور نیروهای ترکیه‌ای در شمال سوریه در غرب و شرق فرات را به منزله اشغالگری می‌داند و از ترکیه می‌خواهد نیروهای خود را از این منطقه خارج کند. ارتش ترکیه پایگاه‌های بزرگ متعددی در شمال سوریه در حومه‌های شمالی ادلب و حلب و در دو منطقه تل ابیض و راس العین  در شرق رودخانه فرات دارد.

اما آکار یکشنبه در اظهاراتی مطبوعاتی تاکید کرد: "ما اراضی سوریه را اشغال نکردیم و حضور ما در این اراضی با هدف مبارزه با تروریسم و حمایت از مرزها و تمامیت ارضی‌مان است".

دمشق علاوه بر مساله نیروهای ترکیه‌ای از آنکارا می‌خواهد حمایت خود را از گروه‌های "ارتش ملی سوریه"، مخالفان سوری در شمال این کشور متوقف کند تا شرایط برای بازگشت نیروهای دمشق به این منطقه فراهم شود، این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود از جمله نتایج نشست‌های مسکو رسیدن به توافقی است که راه عادی‌سازی روابط میان آنکارا و دمشق را باز خواهد کرد.

دمشق در حال حاضر به دنبال بازگرداندن مشروعیت خود از طریق ساماندهی دوباره به خود و حضور در منطقه و جهان عرب است و آنکارا می‌خواهد تا قبل از انتخابات مه پرونده سوریه را از دست مخالفان خارج کند.

در این چارچوب فراس رضوان‌اوغلو، تحلیلگر سیاسی ترکیه در گفت‌وگو با العربی الجدید اظهار کرد: هدف از شروطی که دمشق پیش از نشست مسکو تعیین کرده، دستیابی به برخی منافع است و دمشق از اختلافی که در حال حاضر در ترکیه میان دولت و مخالفان پیش از انتخابات سراسری ایجاد شده، آگاه است و طبیعی است که برای تحمیل شروط خود تلاش کند.

رضوان‌اوغلو در ادامه گفت: میانجیگری میان دو طرف وجود دارد و من از مقدار فشاری که مسکو بر آن دو برای رسیدن به توافق اعمال خواهد کرد، اطلاعی ندارم؛ اما فکر می‌کنم آنکارا به شروط دمشق تن دهد چرا که به دنبال رسیدن به توافقی با آن است.

محمد سالم، مدیر واحد تحلیل سیاست‌ها در مرکز گفت‌وگوی سوریه به العربی الجدید گفت: آنکارا هرگز در حال حاضر و پیش از انتخابات آمادگی برای عمل به خواسته‌های دمشق در مورد جدول زمانی خروج از سوریه را ندارد.

محمد سالم افزود: دولت اسد می‌داند این درخواست غیر واقعی است؛ اما مذاکرات را با سقف بالایی آغاز می‌کند تا امتیازهایی بگیرد، آنکارا پیش از این و نیز در حال حاضر اعلام کرده زمانی که تهدیدهای تروریستی از بین بروند و یک راه‌حلی سیاسی ایجاد شده و ثبات و آرامش محقق شود، عقب‌نشینی خواهد کرد و این یعنی توپ را به زمین دولت اسد انداخت.

آنکارا در حال گسترش نفوذ خود در شمال سوریه، منطقه خارج از کنترل دمشق است، اراضی که به دو منطقه متخاصم تقسیم می‌شود و مرزها و گذرگاه‌هایی در آن وجود دارد، منطقه اول در استان ادلب و در کنترل هیئت تحریر الشام (جبهه النصره سابق) واقع بوده و منطقه دوم شامل حومه‌های شمالی و شمال شرقی حلب و بخش‌هایی از منطقه شرق رودخانه فرات است.

آنکارا از گروه‌های مشخصی در شمال حمایت می‌کند و انتظار نمی‌رود به راحتی آنها را رها کند به ویژه که در هر گونه درگیری احتمالی با نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) که آنها را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌داند پیشگام خواهد بود و نابودی قسد انگیزه مهم ترکیه برای ازسرگیری روابط با دمشق است.

آنکارا به دنبال یک اقدام مشترک با دمشق برای مبارزه با قسد است که کنترل بخش شمال شرقی سوریه را در دست داشته و مورد حمایت آمریکا قرار دارد و تا زمانی که خطر داعش در سوریه وجود دارد، واشنگتن مانع هر گونه تلاش برای نابودی آنها می‌شود./ ایسنا