مراجع تقلید درباره روزه داری در دوران کرونا چه می‌گویند؟

به گزارش منیبان؛ این روزها که وارد پیک چهارم شیوع ویروس کرونا در کشور شدیم و پزشکان بر تغذیه مناسب و نوشیدن انواع مایعات در زمان شیوع این ویروس و برای مقابله با آن تاکید دارند تا سیستم ایمنی بدن ضعیف نشود، سوالی برای مردم ایجاد شده که روزه در این ایام چه حکمی دارد و مراجع تقلید دراین باره چه احکامی صادر کرده‌اند؟ در این گزارش نظرات مراجع شیعه را در این باره خواهیم خواند.

حکم رهبر انقلاب درباره روزه ماه رمضان

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پاسخ به این استفتا که «در شرایط کنونی که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده است، روزه گرفتن در ماه رمضان چه حکمی دارد؟» تصریح کردند: روزه از ضروریات ارکان شریعت اسلام است و ترک روزه ماه رمضان جایز نیست مگر آنکه فرد، گمان عقلایی پیدا کند که روزه گرفتن یا موجب ایجاد بیماری شود و یا تشدید بیمار و یا افزایش طول بیماری و تأخیر در سلامتی می‌شود در این موارد روزه ساقط ولی قضای آن لازم است. بدیهی است در صورتی که این اطمینان از گفته پزشک متخصص و متدین نیز به دست آید، کفایت می‌کند. بنابراین اگر فردی نسبت به امور یادشده خوف و نگرانی داشته و این خوف منشأ عقلایی داشته باشد، روزه ساقط ولی قضای آن لازم است.

نظر آیت‌الله وحید خراسانی 

آیت‌الله حسین وحید خراسانی از مراجع تقلید درباره حکم روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان گفت: کسی که می‌داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه پزشک بگوید ضرر دارد، باید روزه بگیرد. همچنین کسی که یقین یا گمان به ضرر مورد اعتنا یا ترس آن را که منشاء عقلایی «علت بجایی» داشته باشد اگرچه پزشک بگوید ضرر ندارد نباید روزه بگیرد و اگر هم روزه بگیرد صحیح نیست، مگر اینکه روزه برای او ضرر نداشته و قصد قربت کرده باشد که در این صورت روزه‌اش صحیح است.  اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر قابل‌اعتنا دارد و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود چنانچه احتمال او عقلایی باشد «احتمال بجا» نباید روزه بگیرد و اگر روزه بگیرد باطل است مگر درصورتی‌که ضرر نداشته و قصد قربت کرده باشد.

نظر آیت الله صافی گلپایگانی

آیت‌الله لطف الله صافی گلپایگانی از مراجع تقلید نیز در این خصوص بیان کرد: به‌طور کلی روزه برای هر مسلمانی در ماه مبارک رمضان واجب است و افطار بدون عذر شرعی علاوه بر قضا، کفّاره عمد دارد. اگر کسی خوف عقلائی ضرر ابتلاء به بیماری یا تشدید آن داشته باشد افطار کند و قضاء آن را به‌جا آورد.

حکم آیت‌الله سیستانی  

از سویی دیگر آیت الله العظمی سیستانی، مرجعیت عالی شیعه در عراق حکم روزه ماه مبارک رمضان را در سایه انتشار ویروس کرونا اعلام کرد. ایشان در جواب یک استفتاء که در سایت ایشان منتشر شد مبنی بر اینکه حکم روزه ماه رمضان با وجود انتشار ویروس کرونا چیست اینگونه پاسخ داد: روزه ماه مبارک رمضان از مهم‌ترین فرائض شرعی و دینی است که به جز در مواردی که عذر واقعی وجود داشته باشد یعنی فرد از واقعی بودن عذر اطمینان داشته باشد، ترک آن جائز نیست. کسی که پزشک به او توصیه کرده است که روزه تمام ماه رمضان یا بخشی از آن را از آن حیث که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد، ترک کند و به‌عنوان مثال در او موجب ایجاد ترس و نگرانی شود، وجوب روزه ماه رمضان از او ساقط می‌شود و باید قضای آن را ادا کند؛ این در صورتی است که نگرانی و ترس از بیماری با وجود پایبندی به اقدامات پیشگیرانه مناسب نظیر ماندن در منزل و عدم اختلاط با دیگران از نزدیک و استفاده از ماسک و دستکش پزشکی و اقداماتی این چنینی، زائل نشود که در غیر این‌صورت باید به این اقدامات پایبند بوده و وجوب روزه ماه مبارک رمضان از او ساقط نمی‌شود.  کسی که بیم ابتلا به بیماری در صورت رفتن به سر کاری که مستلزم اختلاط با دیگران است را دارد، باید کار خود را در ماه رمضان برای ادای روزه ترک کند و اگر نتوانست به هر دلیلی کارش را ترک کند روزه بر او واجب نیست، اما روزه‌خواری در ملأ عام نیز برای او جائز نیست و باید قضای آن را ادا کند.

نظر آیت‌الله نوری همدانی  

آیت‌الله حسین نوری همدانی از مراجع تقلید در پاسخ به استفتائی گفت: در روزهای اخیر مکرر عرض شد که روزه یکی از اعمال واجبی است که برای افرادی که شرایط آن را دارند، واجب است؛ مگر این‌که در سفر و یا بیمار باشند و یا این‌که در وضعیتی باشند که اگر روزه بگیرند، خوف آن را داشته باشد که بیمار شوند و یا بیماریشان تشدید شود. به نظر اینجانب ملاک خوف از بیماری یا تشدید بیماری است و خوف باید منشاء عقلایی داشته باشد یا پزشک متعهد و متدین تشخیص دهد که در چنین شرایطی وجوب روزه برداشته خواهد شد و اگر فرد روزه بگیرد، عمل حرام انجام داده است.  همان‌طور که اگر سالم باشد و خوف ضرر و بیماری نداشته باشد، واجب است روزه بگیرد و ترک آن کفاره دارد. اگر کسی هم به هر عنوان نمی‌تواند روزه بگیرد، حق روزه‌خواری را در جامعه ندارد و حفظ حرمت ماه مبارک رمضان ضروری است.

نظر آیت الله سید موسی شبیری زنجانی

 آیت الله سید موسی شبیری زنجانی از مراجع عظام تقلید سال گذشته درباره روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان در دوران شیوع ویروس کرونا گفت: اگر بنا به گفته پزشکان متخصص، روزه گرفتن برای فردی، احتمال ابتلای او به این بیماری و آسیب دیدن وی را افزایش دهد، نباید روزه بگیرد و این مسئله در رساله عملیه هم آمده است. البته نباید مرتکب تظاهر به روزه خواری شده و به ماه مبارک بی احترامی کند همچنین اگر با تغییر شرایط مثلاً با ماندن در منزل، تحرک کمتر، رعایت نکات بهداشتی و مصرف غذاها و نوشیدنی های تقویتی، بتواند احتمال متعارف ضرر را دفع کند و ایجاد چنین شرایطی موجب مشقت شدید نشود، باید چنین کند و روزه بگیرد.

نظر آیت‌الله مکارم شیرازی

همچنین آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید، درباره روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان در دوران شیوع ویروس کرونا بیان کرد: انسان نمی‌تواند به این دلیل، روزه را بخورد و باید در ماه رمضان روزه بگیرد، البته می‌تواند در فاصله افطار تا سحر از غذاهای مقوی استفاده کند تا از ضعف شدید بدن در طول روز جلوگیری نماید؛ اما کسی که می‌داند روزه برای او ضرر دارد، باید روزه را ترک کند و اگر روزه بگیرد صحیح نیست، همچنین اگر یقین ندارد، اما احتمال قابل توجهی می‌دهد که روزه برای او ضرر دارد، خواه این احتمال از تجربه شخصی حاصل شده باشد یا از گفته طبیب.

منبع:برنا