نحوه دریافت شناسنامه برای نوزاد بدون پدر
گرفتن شناسنامه توسط پدر برای نوزاد یکی از تکالیفی است که قانون بر عهده او گذاشته است. البته این حق منحصراً در اختیار پدر نبوده و افراد دیگری نیز می‌توانند اقدام به اخذ شناسنامه برای فرد کنند.
به گزارش منیبان؛ شناسنامه نوزاد بدون پدر یک چالش مهم است. یکی از نقاط چالش‌برانگیز خصوصاً برای مادران زمانی است که پدر مفقود بوده یا به هر علتی برای گرفتن شناسنامه اقدام نمی‌کند. آیا مادر باید منتظر بماند تا شاید روزی پدر دلش به رحم آمده و برای طفل خود شناسنامه بگیرد؟ یا این امکان وجود دارد که در صورت خودداری پدر، مادر اقدام به چنین کاری کند.
حالات مختلف گرفتن شناسنامه نوزاد بدون پدر
عقد نکاح بین زن و شوهر برقرار شده و این عقد به‌صورت رسمی ثبت شده است: در این حالت اگر پدر برای اخذ شناسنامه مراجعه نکند، بر اساس قانون ثبت‌احوال مادر حق دارد با دردست‌داشتن سند ازدواج موقت یا دائم به اداره ثبت‌احوال مراجعه کرده و برای نوزاد خود شناسنامه بگیرد.
عقد نکاح بین زن و شوهر برقرار شده و این عقد به‌صورت رسمی ثبت نشده است: در این حالت دو فرض متصور خواهد بود:
پدر حاضر به حضور در اداره ثبت‌احوال است: در این حالت با حضور والدین و اقرار ایشان به وقوع نکاح بینشان به شکلی شرعی، اداره ثبت‌احوال مکلف به صدور شناسنامه برای طفل است.
پدر حاضر به حضور در اداره ثبت‌احوال نیست: اگر پدر حاضر به حضور در اداره ثبت نباشد، زن باید ابتدا اقدام به ثبت دادخواست اثبات رابطه زوجیت کرده و پس از آن که در دادگاه خانواده زوجیت ایشان اثبات شد، اقدام به اخذ شناسنامه برای نوزاد خود کند.
علاوه بر این، اگر الزام پدر به دریافت شناسنامه نوزاد میسر نشد و دسترسی به پدر، مثلاً به دلیل غایب‌بودن وی، امکان‌پذیر نبود، مادر، می‌تواند از دادگاه، تقاضای صدور حکم امین موقت برای فرزندش را داشته باشد.
زمانی که دادگاه، حکم امین موقت را صادر کرد، خود مادر، می‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت‌احوال، برای نوزاد، شناسنامه دریافت نماید. در این شرایط، نام خانوادگی مادر، به فرزند داده می‌شود و صرفاً نام کوچک پدر در شناسنامه نوزاد درج خواهد شد.
شرایط ذکر شده، ناظر بر مواردی است که ازدواج اعم از دایم یا موقت، به لحاظ شرعی واقع شده، اما جایی به ثبت نرسیده باشد.
عقد نکاحی بین زن و شوهر برقرار نشده است: در این حالت بر اساس رأی وحدت رویه شماره ۶۱۷ از دیوان عالی کشور، گرچه فرزند نامشروع از جهت نسب ملحق به پدر طبیعی خود نبوده و از پدر و مادر ارث نمی‌برد؛ اما به جهت حمایت از نوزاد، پدر طبیعی مکلف به گرفتن شناسنامه برای او خواهد بود. همچنین اگر پدر طبیعی اقدام به چنین کاری نکند، می‌توان از دادگاه تقاضای الزام پدر به اخذ شناسنامه کرد.
نهایتاً درصورتی‌که امکان الزام پدر به گرفتن شناسنامه ممکن نباشد، مادر می‌تواند خود اقدام به گرفتن شناسنامه به نام خود برای فرزند کند.
