اول از همه انسان باید برای خودش فیلتر بگذارد تا گرفتار هر سخنی نشود

به گزارش منیبان، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی ظهر امروز در دیدار نوروزی با کارکنان مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) و در آستانه ولادت امام حسن مجتبی(ع)، گفت: روایتی از امام مجتبی(ع) را مرحوم مجلسی در بحارالانوار نقل کرده که می‌فرماید «عَـجِبْتُ لِمَنْ یَتَفَکَّـرُ فی مَـأْکُولِهِ کَیْـفَ لا یَتَفَـکَّـرُ فی مَعْـقُـولِهِ». یعنی «تعجب می‌کنم که انسان‌ها پیرامون غذایشان فکر می‌کنند و توجه دارند که چه چیزی ضرر دارد و چه چیزی ضرر دارد؛ اما درباره چیزی که به ذهنشان خطور می‌کند و به باورشان تبدیل می‌شود، نمی‌اندیشند». گویی گوش ما دروازه هر حرفی است و باور ما آمادگی پذیرش هر سخنی را دارد.

یادگار امام تصریح کرد: این نکته بسیار مهمی از زبان امام مجتبی(ع) است که ما باور نداریم فکر و حافظه ما از آن مطلبی که تعقل می‌کنیم، می ‎شنویم و به خاطر می‌سپاریم ارتزاق می‌کند و ما در نهایت با همان ادراکات محشور می شویم؛ به قول آن شعر، «گوییا باور نمی‌دارند روز داوری»؛ انسان ها آن روز را باور نمی‌دارند و به همین سبب بسیاری نقل قول ها را باور می‌کنند.

وی یادآور شد: در ادامه این حدیث آمده است که «فَیُجَنِّبُ بَطْنَهُ ما یُؤْذیهِ، وَ یُودِعُ صَدْرَهُ ما یُرْدِیهِ». یعنی «آدم از چیزی که آزارش می‌دهد خودش را دور می‌دارد، ولی هرچیزی که او را نابود می کند به ذهن می‌گیرد». دنیای ما روزگار آمیخته شدن راست و دروغ است. البته چاره‌ای هم از آن نیست و توان مقابله هم نیست. اینکه دیگران چه می‌گویند و چه نمی‌گویند یک بحث است، ولی خودمان مالک گوش و باورمان هستیم؛ لذا به باورها، اعتقادات و مطلبی که در ذائقه، ذاکره و هاضمه ذهنی ما می‌نشیند، توجه بیشتری کنیم.

سید حسن خمینی با اشاره به اینکه این تعبیر امام مجتبی(ع) با مسئولیت ما هم در مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) تناسب دارد، افزود: ما مجموعه کوچکی هستیم و به اندازه وسع خودمان باید در تولید معقول برای جامعه و جلوگیری از ورود دروغ‌ها و فریب‌ها تلاش کنیم. همیشه انسان باید اول خودش را بر حذر دارد و بعد سراغ اهل خود برود؛ «اهل» مفهومی اوسع دارد و اول خانواده را شامل می‌شود، سپس دوستان و بعد هر کسی که با انسان ارتباط دارد.

وی تأکید کرد: در این دورانی که هرکس هرچه می‌خواهد می‌گوید و دروغ و راست به هم آمیخته است، اول از همه انسان باید برای خودش فیلتر بگذارد تا گرفتار هر سخنی نشود. یکی از راه‌های مواجهه در این طور مواقع این است که انسان خودش را در مسیر نورانی بخش یک امر قدسی قرار دهد. یعنی یک اتکاء، اتکال، توکل و توسلی پیدا کند و آن وقت از خدا که کانون همه قدرت‌ها، نعمت‌ها و لطائف عالم است، بخواهد که دست او را بگیرد و به او کمک کند.

یادگار امام با بیان اینکه هیچ وقت خودمان را بی نیاز ندانیم، ادامه داد: همه در همه لحظات نیازمند هستند؛ تا اینجا که آمده‌ایم به ما رایگان بخشی شده و از این به بعد هم می‌توانیم به همین میزان از خدا وام بگیریم. به خاطر اینکه او بر خودش رحمت آورده و «سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَه»؛ یا اینکه گفته «إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرْکُمْ» و «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ». بخواهید، بخوانید و متوسل شوید.

وی با تأکید بر اینکه سعی کنید هر آنچه را که می شنوید با ترازوی خِرد وزن کنید، اظهار داشت: نمی‌خواهم بگویم به آدم‌هایی تبدیل شویم که در جنگل ها و کوه ها زندگی می‌کنند و همه چیز را ببندیم. بالاخره ما در این جامعه زندگی می‌کنیم و به خصوص دوستانی که مسئولیت کار فرهنگی دارند باید مطلع باشند.

سید حسن خمینی با اشاره به اینکه زندگی آمیخته با مشکلاتی است، تصریح کرد: یک نفر به امام سجاد(ع) رسید و ایشان را در حال گریه دید؛ گفت، شما این طور گریه می‌کنید پس ما چه کار کنیم؟! حضرت فرمود، «بهشت برای آدم‌های خوب است حتی اگر عبد حبشی باشد و جهنم هم برای آدم‌های بد است حتی اگر سید قریشی باشد». یا در مورد دیگر، می‌گویند سیدالشهدا(ع) دعای عرفه را توام با گریه قرائت می‌کردند.

وی افزود: در رابطه با علت گریه ائمه یک توجیه این است که می‌خواسته‌اند این عمل را به ما یاد دهند. حضرت امام هم از باب «حَسَنَاتُ اَلْأَبْرَارِ سَیِّئَاتُ اَلْمُقَرَّبِین» دلیل دیگری برای این کار بر می شمرند. یک توجیه سوم هم وجود دارد که می‌گوید زندگی کردن لاجرم انسان را آلوده می‌کند و تعبیر امام این است که توجه به «کثرت» غبار بر دل می‌نشاند و ائمه به این خاطر گریه می کرده اند.

وی با بیان اینکه انسان بعضا مطالبی را می‌شنود که نباید آنها می‌شنید، افزود: دروغ، غیبت و تهمت جزء حقوق الناس و خیلی موارد دیگر جزء حقوق الله است. انسان باید مراقب باشد چه می‌گوید، چه می‌شنود و چه باور می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم امام، که خدا رحمت کند مرحوم والد ما این تعبیر را می‌گفت، این بود که «امام مالک حضور خودش بود». یعنی این طور نبود که هرکس در را باز کند و بیاید و هر چیزی دلش می‌خواهد بگوید و برود؛ اگر کسی می‌خواست غیبت کند ایشان پا می‌شد و می‌رفت.

یادگار امام اظهار داشت: انسان باید رابطه خودش با خدا را تعریف کند؛ او می تواند اتصالی را برقرار کرده و توجه و استغاثه‌ای کند و سپس یک ارتباط قلبی پیدا کند. یکی از مهمترین ویژگی‌های انسان‌ها این است که خدای هرکدام از ما اینقدر به ما نزدیک است که با او حرف می‌زنیم. انسان می‌تواند با خدا ارتباط برقرار کند و در اثر این ارتباط جان و روح خودش را از زشتی‌ها و پلشتی‌هایی که احیانا در حوزه معقولات قرار دارد، باز دارد.

وی در پایان گفت: پس این روزها و شب ها را گرامی داریم. همه لاجرم گرفتار دنیایی شده ایم که قلب ما را آبشخور هر دروغ و راستی می کند و به تعبیر امام مجتبی(ع) خوراک برای جان و روح ما فراهم می کند. تا آنجا که ممکن است، نگذاریم بدی ها و زشتی ها خوراک جان و روح ما شود و با اتکاء به خدا و رفتن به سوی خدا و خلوت با او آنچه به ناحق در باور ما نشسته است را از دل بیرون کنیم.

منبع: جماران