نگاهی به سامانه‌های جدید پدافندی ارتش در رژه امروز + عکس

به گزارش منیبان، امروز و در جریان رژه روز 29 فروردین ارتش از دو دستاورد جدید نیروی پدافند هوایی نیز رونمایی شد.

سامانه های پدافندی ارتفاع پست «مجید» و «ذوالفقار» دو سامانه  جدیدی هستند که درجریان رژه امروز روز ارتش به نمایش در آمدند.

هرچند هنوز اطلاعات بیشتری از توانمندی های این دو سامانه در دسترس نیست است اما از روی تصاویری که از این دو سامانه منتشر شده است، می توان به برخی توانمندیهای آنها پی برد.

نکته اول اینکه سامانه های مجید و ذوالفقار از سیستم های الکترواپتیکی برای هدایت موشک بهره می برند.

در نبردهای چند سال اخیر، تهدیدات هوایی در ارتفاع پایین افزایش پیدا کرده و همین امر به مشکلی برای نیروهای زمینی بدل شده است. این موضوع تا جایی گسترش پیدا کرده که در جنگ های اخیری که در منطقه رخ داده است مانند جنگ قره باغ و لیبی شاهد آن بودیم که حتی سامانه های پدافندی و راداری نیز از گزند تهدیدات ارتفاع پست در امان نبوده و ثبت چندین مورد شکار سامانه های اس 300 ارمنستانی توسط ارتش آذربایجان و انهدام سامانه های پانتسیر روسی نیروهای خلیفه حفتر در لیبی توسط ترکیه مواردی از این دست است.

 پانتسیر نیروهای خلیفه حفتر در لیبی از دید پهپاد ترکیه ای 

    انهدام اس 300 ارمنستانی توسط پهپاد هارپی آذربایجان- این پهپاد از طریق اسراییل در اختیار آذربایجان قرار گرفته است    

از آنجا که غالب این تهدیدات توسط پهادهای رزمی و انتحاری صورت گرفته و این پهپادها نسبت به سایر هواگردها در ارتفاع پایین تری پرواز می کنند و از پشتبیانی جنگ الکترونیک برای اخلال در سامانه های راداری بهره می برند، هدف قرار دادن آنها توسط سامانه های معمولی کار آسانی نیست.

همچنین در سال های اخیر استفاده  از موشک های کروز بخصوص در نوع هواپایه گسترش یافته است. از آنجایی که این موشک ها غالبا دارای برد های بلند هستند، جنگنده ها می توانند بدون وارد شدن به رینگ پدافندی طرف مقابل اقدام به هدف  گیری و شلیک موشک کنند.

نوع خاص پروفایل پروازی موشک های کروز نیز اجازه پرواز در ارتفاع بسیار پایین حتی تا 10 متری زمین را به آنها می دهد و همین امر کشف و انهدام آنها توسط سامانه های راداری و پدافندی را سخت و پیچیده می کند.

از همین رو نیاز به سامانه هایی برای دفاع هوایی در ارتفاع پست و مقاوم در برابر جنگ الکترونیک بیش از پیش احساس می شود.

نقشه پروفایل پروازی یک نمونه موشک کروز

یکی از مناسب ترین گزینه ها برای چنین سامانه ای، سامانه های ارتفاع پست با شیوه کشف و هدایت الکترو اپتیک هستند. این سامانه ها که از چند دوربین الکترونیکی دید در روز، حرارتی و دید در شب با برد بالا تشکیل شده اند،  اصطلاحا پسیو بوده و هیچگونه امواج الکترومغناطیسی از خود منتشر نمی کنند و به همین جهت کشف محل استقرار آنها و ایجاد اخلال در آنها توسط سامانه های جنگ الکترونیک تقریبا غیر قابل ممکن است.

هواپیمای آواکس E3 آمریکایی از دید ردیاب الکترواپتیکی سپاه

ردیاب الکترواپتیکی سراج سامانه توپخانه ای حائل ارتش

قدرت تفکیک تصاویر، امکان ایجاد حافظه تصویری و توان بهره برداری از آنها در شرایط مختلف آب و هوایی نیز از دیگر قابلیت های این سامانه ها است که آنها را به تجهیزاتی مناسب برای درگیری با اهداف در ارتفاع پست کرده است.

علاوه بر این، این سامانه ها از اجرا کمتر و به مراتب ساده تری نسبت به سایر سامانه های پدافندی بهره می برند که همین امر پیچیدگی و هزینه تولید آنها را کاهش می دهد و از لحاظ اقتصادی هم ساخت آنها مقرون به صرفه می کند.

آنطور که از تصاویر منتشر شده از سامانه های مجید و ذوالفقار پیداست، هر دو این سامانه ها مجهز به یک سیستم الکترواپتیک در وسط و چهار لانچر پرتاب موشک در دو طرف آن هستند.

در سامانه مجید از موشک های دوش پرتاب خانواده میثاق استفاده شده است که با توجه به بروزسانی های صورت گرفته در موشک میثاق 3 و تجهیز آن به فیوز های مجاورتی احتمال استفاده از این موشک بیشتر از سایر اعضای این خانواده است.

سامانه پدافندی ارتفاع پست ذوالفقار

سامانه سهیل -2 این سامانه توسط نیروی زمینی ارتش طراحی شده  بود و در آن بجای سیستم ردیابی مکانیزه از نیروی انسانی استفاده می شد

موشک میثاق 3 یک موشک دوش پرتاب ضد هوایی ارتفاع پست که بدست متخصصان صنایع دفاعی کشور طراحی و تولید شده است. این موشک قادر اهداف در برد 50 تا 5000 متر و ارتفاع 30 تا 4000 متر را با کلاهک 1.42 کیلوگرمی خود منهدم کند.

این موشک مجهز به یک حسگر فروسرخ است با دنبال کردن منبع انتشار گرما ( موتور هواگردها) به آن حمله کرده و موجب انهدام هدف می شود.

موشک میثاق 3 و پرتابگر آن

علاوه بر این موشک میثاق 3 به فناروی فیوز مجاورتی  با حسگر لیزری نیز مجهز شده است. این فیوز با انتشار 360 درجه ای پرتوهای لیزر به محض دریافت انعکاس این پرتوها با بدنه هواگرد موجب انفجار سرجنگی موشک و انهدام هدف می شود.

این فناوری از آن جهت حائز اهمیت است که امروزه بالگردها و هواپیماها به سامانه های اخلالگر حرارتی مانند فلر مجهز هستند و تجهیز موشک میثاق 3 به فیوز مجاورتی شانس آن در اصابت به اهداف را افزایش می دهد.

از نوع موشک استفاده شده در سامانه مجید اطلاعاتی منتشر نشده است اما با توجه به ماموریت در نظر گرفته شده برای این سامانه جهت مقابله با اهداف در ارتفاع پست، ابعاد لانچرهای موشک و صرفا تجهیز آن به سیستم های الکترواپتیکی انتظار می نمی رود برد بیشتر از 10 کیلومتر داشته باشد.

سامانه  پدافندی ارتفاع پست مجید به جای خالی لانچرهای موشک دقت کنید

از دیگر قابیلت های سامانه های ذوالفقار و مجید قدرت تحرک پذیری بالای این دو سامانه است. هر دو سامانه از خودروی ارس به  عنوان حامل پرتابگر استفاده می کنند که در مورد سامانه مجید با توجه به ابعاد بزرگتر آن نسبت به سامانه ذوالفقار شاسی قسمت بار خودور دچار تغییراتی شده است.

خودرو ارس که توسط صنایع زرین خودرو وزارت دفاع در اصفهان ساخته شده، متناسب با شرایط جغرافیایی و اقلیمی ایران طراحی شده است و تحرک پذیری قابل قبولی برای این دو سامانه فراهم می کند.

این قابلیت سامانه های مجید و ذوالفقار را به گزینه ای مناسب برای استفاده در یگان های زرمی نیروی زمینی که با تغییرات ساختاری به یگان های متحرک هجومی تبدیل شده اند، در نقش ضد بالگرد و برای مقابله با تهدیدات پهپادی تبدیل می کند.

از سوی دیگر با توجه به پیشرفت تسلیحات ضد سامانه های پدافندی، تحرک امری مهم و حیاتی برای سامانه های پدافندی است. در صورت ثابت بودن سامانه های پدافندی بخصوص سامانه های ارتفاع پست که در فواصل نزدیک تری با هدف درگیر می شوند، امکان کشف محل استقرار و هدف قرار گرفتن آنها افزایش پیدا می کند.

به هرصورت افزایش تهدیدات هوایی در ارتفاع پست بخصوص افزایش تهدید پهپادهای انتحاری و رزمی، قدرتمندتر شدن سامانه های جنگ الکترونیک و افزایش استفاده از موشک های کروز  لزوم بکارگیری سامانه های پدافندی مانند مجید و ذوالفقار را بیش از پیش گوشزد می کند.