ماجرای اسکان ۶ میلیون نفر در سواحل جنوب کشور چیست؟
بر اساس سیاست‌های برنامه هفتم توسعه، ۷درصد جمعیت کشور در سواحل جنوبی و جنوب شرق کشور مستقر شود و زمینه‌سازی برای تحقق این امر، در کنار سایر سیاستها در دستور کار زیرمجموعه‌های وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است.
به گزارش منیبان، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید از سیاست دولت در طول برنامه هفتم توسعه برای اسکان جمعیت در سواحل مکران خبر داد و گفت: نوار ساحلی در مکران ظرفیت بسیار مناسبی بوده که براساس سیاست کلان کشور قرار است یک شهر جدید به نام مکران شناسایی و احداث شود و همچنین توسعه شهر جدید تیس انجام می‌شود که این شهر هم‌اکنون موجود است، اما توسعه پیدا می‌کند. علیرضا جعفری در مورد اسکان جمعیت در سواحل، به فارس گفت: در ۲۷نقطه نوار ساحلی در سواحل هرمزگان، مراکز جمعیتی با رویکرد گردشگری و اقتصادی ایجاد می‌شوند و قرار است بر اساس سیاست‌های برنامه هفتم توسعه، ۷درصد جمعیت کشور در سواحل جنوبی و جنوب شرق کشور مستقر شود، اما اصل ماجرا چیست؟
توسعه شهرها و صنایع در سواحل بنا به مزیت‌های بسیار بالای این مناطق برای تأمین نیازها و حذف هزینه‌های حمل‌ونقل، از دیرباز موردتوجه قرار گرفته و بر همین اساس بسیاری از بزرگ‌ترین و پررونق‌ترین شهرهای جهان در سواحل بنا شده‌اند، اما در ایران بنا به دلایلی، همواره اجرای این راهبرد اصولی به تعویق افتاده و با وجود تأکیدات بالادستی، هیچ‌گاه به‌صورت اساسی سیاست اسکان صنعت و جمعیت در سواحل اجرایی نشده است. این در حالی است که در اسناد بالادستی کشور توصیه اکید برای توسعه مناطق ساحلی جنوب وجود داشته و رهبر معظم انقلاب نیز بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند.
توجه به توسعه بندر اقیانوسی چابهار نخستین اقدام به عمل به توصیه‌های دریاپایه بوده که البته به دلایلی، نظیر نبود پس‌کرانه ریلی، جاده‌ای و بازی هندی‌ها در توسعه این بندر نتوانست محرک مورد انتظار برای توسعه سواحل مکران باشد. در ادامه، توسعه زیرساخت‌های نفتی در سواحل جاسک به عنوان یک گام بلند دیگر در مناطق جنوبی برداشته شد که البته هنوز اثرات آن در انتقال صنعت و جمعیت به سواحل جنوبی نمایان نشده است.
در این میان، در برنامه هفتم توسعه، تمهیداتی برای توسعه شهرهای جدید و موجود برای اسکان ۶میلیون نفر از جمعیت کشور اندیشیده شده که البته این سیاست باید همراه با سیاست توانمندسازی این مناطق برای ایجاد ارزش‌افزوده و توسعه اقتصادی باشد. در حقیقت، در برنامه هفتم توسعه، به موازات انتقال صنایع و زیرساخت‌های اقتصادی به مناطق ساحلی کشور در جنوب و جنوب شرق، زیرساخت‌های زیست انسانی نیز در این مناطق توسعه می‌یابد تا جمعیت هدف زیرساخت‌های اقتصادی با رغبت به این مناطق کوچ کنند.
شاید الگوی توسعه دوبی امارات از نظر بسیاری از ایرانیانی که در این شهر سرمایه‌گذاری یا فعالیت اقتصادی داشته‌اند، مطلوب به‌نظر برسد، اما همگان در این مسئله متفق‌القول هستند که توسعه دوبی با وجود احداث بلندترین ساختمان‌های جهان و توسعه عمومی شهرسازی، فقط به اتکای سرمایه خارجی و بدون پیوست زندگی شرقی بوده و روح زندگی آنگونه که با الگوی زندگی آسیایی و اسلامی مطلوب است، جریان ندارد. همین مسئله، توسعه مناطق شهری در جنوب ایران را به‌گونه‌ای که هم از منظر اقتصادی جذاب باشند و هم محیط مناسب برای زندگی متناسب با الگوی ایرانی اسلامی قلمداد شوند، سخت می‌کند.
به نظر می‌رسد توسعه شهرهای اسکان‌پذیر در سواحل با توجه به بافت اصیل و جامعه بومی شهرهای موجود، یکی از راهکارهای زودبازده برای آشتی با دریا باشد که می‌تواند در گام نخست در چابهار اجرایی شود و در ادامه در قالب یک الگوی موفق، برای احداث شهرهای جدید در نوار ساحلی جنوب و جنوب شرق کشور مد نظر قرار گیرد.
