آداب و رسوم مردم کشورهای مختلف در عید فطر و قبل از کرونا

به گزارش منیبان؛ مسلمانان جهان با گذر از ماه مبارک رمضان و ورود به ماه شوال یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اعیادشان را جشن می‌گیرند این عید که با نام عید فطر شناخته می‌شود، در همه کشورهای مسلمان جهان مهم است و همه مسلمانان تلاش می‌کنند که در این روز علاوه بر نماز روز عید فطر، آداب و سنن خاصی را برگزار کنند.

در این گزارش تلاش می‌کنیم که شما را بیش از پیش با آداب و سنن خاص عید فطر در کشورهای مختلف جهان آشنا کنیم.

عید عراق با طعم کلیجه:

یکی از چیزهایی که عید فطر را در عراق از دیگر کشورهای اسلامی متمایز می کند، پخت شیرینی«کلیجه» به صورت دسته جمعی است. برای پخت این شیرینی اعضای خانواده دور هم جمع شده و شیرینی می پزند. این شیرینی با ترکیبی از آرد، روغن، شکر مخلوط با خشکبار، خرما و کنجد تهیه می شود.

پس از آن در قالبهای کوچک و بزرگ ریخته و مادر خانه آنها را در داخل فر قرار می دهد. در روز عید مردم که برای عید و بازدید به خانه های هم می روند، این شیرینی را به مناسبت آنکه فصل سرما باشد یا گرما با نوشیدنی گرم یا سرد میل می کنند. مردم عراق درجنوب بصره، بر اساس عادت قدیمی در کوچه ها و محله های خود برای ایجاد مهر و محبت جمع شده و غذای مخصوص«المطبک» را که از گوشت و برنج درست شده با هم می خورند. این آداب و رسوم را از آبا و اجداد خود به ارث برده اند و در ایام عید فطر و عید قربان از این غذا استفاده می کنند. این آداب و رسوم، رسم کشورهای جزیره عربی، نجد و حجاز بوده است و در عربستان و کویت همچنان ادامه دارد.

عید فطر یمن همراه با طبیعت و کباب:

مردم یمن نیز به آداب و رسوم خاص خود پایبندند و از انواع مختلف شیرینی های محلی خود می خورند. برعکس دیگر کشورها مردم یمن در روز عید فطر به طیبعت می روند و و در این روز از طبیعت بکر لذت می برند و لباسهای نو می خرند و می پوشند. زنان یمنی جزء معدود زنانی هستند که در طبخ گوشت و کبابی کردن آن مشهورند. مردان با چوب درختان برایشان وسایل کباب کردن گوشت را آماده می کنند. این نوع غذا در مهمانی ها و مراسم درست می شود.

قرمزی حنا در عید فطر امارات:

مسلمانان امارات در آخرین روزهای‌ماه مبارک رمضان با خرید لباس نو و تغییر برخی از لوازم منزل به استقبال عید سعید فطر می‌روند. براساس یک سنت دیرینه مردم امارات عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری می‌کنند. در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینی‌های سنتی لباس‌های نو به تن کرده و به مسجد می‌روند تا نماز عید را اقامه کنند.بازی‌های دسته جمعی، نقاشی حنا روی دست و داستان‌سرایی، از دیگر مراسم این روز است. عید فطر در این کشور سه‌روز تعطیل است و یک روز قبل از فرارسیدن عید نیز جزو تعطیلات قرار می‌گیرد.

عید فطری شیرین در سوریه:

مردم سوریه در ساعات اولیه روز عید نماز خود را در مسجد جامع اموی و یا دیگر مساجد برپا می کنند و پس از آن به زیارت اهل قبور رفته و بر سر مزار اموات خود، قرآن تلاوت می کنند. مردم سوریه به ویژه در روستاها طبق آداب و رسوم خود اقوام و خانواده ها به دور هم بر سر یک سفره که مملو از غذاها، خواراکی ها و شیرینی های محلی است، جمع می شوند.  این شیرینی ها شامل«المزالیقات، الملیحی، قطایف و فطایر» می شود.

در شهرها و استانهای سوریه،مردم علاوه بر شیرینی ها از کیکها و نوشیدنی هایی لذت می برند که به مدت طولانی آن را تناول نکرده بودند که شامل السندوات، القشه، المحاشی و الکبب می شود. دمشقی ها مثلی دارند که می گویند دهه اول ماه مبارک رمضان«للمرق»، دهه دوم« للخرق» و دهه سوم«لصر الورق» است و به این معنی است که دهه اول به آبگوشت خوری، دوم خریدن لباس و دهه سوم به خوردن شیرینی جات اختصاص دارد.

رکورد تعطیلات عید فطر در عربستان:

مردم عربستان بر اساس عادت و آداب و رسوم همیشگی خود صبح روز عید فطر قهوه، چای، انواع آبمیوه ها و خرماها را تناول می کنندو پس از آن یکی از مشهورترین خوردنی ها که از برنج و گوشت «الکبسه» درست شده می خورند. از عادت های اهل مکه خوردن شیرینی«المنار» بعد از نماز عیدفطر است که همسرانشان تهیه کرده اند. کشور عربستان به مناسبت فرارسیدن عید فطر ۲۳ روز تعطیل است و به نوعی رکورددار تعداد روزهای تعطیلی عید فطر محسوب می شود.

هفت شبانه روز جشن در کویت:

کشور کویت تنها کشوری است که  مردم برای عید فطر هفت شبانه روز را به جشن گرفتن می پردازند. در این روز ها تمامی مغازه ها با پرچم هایی مخصوص عید زینت داده می شوند .  تمامی منازل و مغازه ها و حتی شرکت ها نیز از قبل تمیز شده اند و بوی عود از همه جا به مشام می رسد. در این روز ها مردم به عید دیدنی اقوام و آشنایان می روند و همگی لباس هایی نو که برای این عید خریداری کرده اند ، می پوشند.

متفاوت ترین عید در فلسطین:

مردم فلسطین، عید فطر را در میان خون و مرگ جشن می گیرند، ولی با این وجود مادرها در خانه ها شیرینی می پزند. پناهندگان فلسطینی در روز عید بر سر مزار اموات و شهدای خود می روند و برایشان قرآن تلاوت می کنند.

عید فطر سودان با طعم خانه تکانی:

مردم کشورهای عربی و اسلامی، عید فطر را به عنوان یکی از برزگترین اعیاد اسلامی خود جشن می گیرند و با آداب و رسوم خاصی به استقبال عید فطر می روند. مردم سودان در نیمه ماه مبارک رمضان با خانه تکانی کردن خود را برای عید آماد می کنند.

زنان در خانه انواع کیک و شیرینی های محلی را می پزند و بعد از نماز عید به مساجد برده و به میان مردم و افراد کهنسال و کودکان تعارف می کنند. بعد از نماز عید فطر مردم به دیدن بیماران و افراد کهنسال می روند. ساعتهای اول عید به دید و بازدید اقوام و همسایگان اختصاص دارد. بعد از ظهر روز عید بعد از نماز ظهر و خوردن ناهار، مردم بر سر مزار اموات خود می روند.

عید فطر ترکیه با شکر بایرامی:

عید فطر در ترکیه به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب ‌نبات در این روز به 'شکر بایرامی' یعنی عید شکر معروف است. چند روز مانده به عید خانه تکانی و پخت و پز شیرینی های مخصوص عید شروع می شود. نماز عید با شکوه تمام و با حضور برخی سران سیاسی و دولتی ترکیه در مساجد محل در سراسر کشور برگزار می‌شود. مردم در این روز به زیارت اهل قبور می روند، لباس‌های نو استفاده می کنند و به دید و بازدید از خویشان و آشنایان می پردازند. در ترکیه تعطیلات رسمی به مناسبت این عید سه روز است.

عید فطر مصر با میراث گذشتگان :

مسلمانان مصر یک هفته پیش از فرا رسیدن عید فطر به استقبال این روز رفته و مراسم خاصی که برگرفته از میراث گذشتگان آنها است و با گذشت زمان نیز آن را حفظ کرده‌اند برگزار می‌کنند. شب عید فطر مصری‌ها اشعار خاصی که یکی از آن‌ها "این شب عید” است را می‌خوانند.

نماز عید فطر دراین کشور بسیار باشکوه برگزار می شود و صندوق های پرداخت زکات فطریه در محل برگزاری نمازها مستقر می شوند.  تعطیلات عید از اول تا سوم شوال است. کیک های عید فطر درعین بومی بودن از تنوع زیادی برخوردار است. برگزاری مسابقات ورزشی از جمله اسب دوانی از مراسم خاص عید فطر در مصر است.

مصالحه و آشتی در عید فطر اندونزی:

مردم اندونزی با برگزاری مراسمی به نام حلال‌به‌حلال به معنی روز مصالحه و آشتی که در مساجد برگزار می‌شود به استقبال عید فطر می‌روند. در شب عید مسلمانان اندونزی به کوچه و خیابان ‌ها می‌روند و ندای‌ الله اکبر سر می‌ دهند و با زدن طبل و نواختن موسیقی رسیدن عید فطر را اعلام کرده و به یکدیگر تبریک می‌گویند.

ارسال کارت تبریک به آشنایان در ایام عیدفطر نیز یکی دیگر از مرسومات عیدفطر در اندونزی است. از رسوم جالب در اندونزی در زمان عید فطر بازگشت بیشتر اندونزیایی‌هایی خارج‌نشین به کشورشان است. در اندونزی سه‌روز پیش و دو روز پس از عید فطر تعطیل رسمی است.

عید فطر هندوستان با رنگ موسیقی:

مسلمانان کشور هندوستان نیز در روز عید فطر آداب ویژه‌ای دارند.پس از نماز، بزرگ‌ترین فرد خانواده در منزل به انتظار اقوام و آشنایان می‌ماند و برای پذیرایی از آنها، غذای عید فطر تهیه می‌کند. کوچک‌ترها با حلقه‌های گل به دیدار ریش‌سفید خانواده می‌روند و ظهر عید فطر را با هم می‌گذرانند. در این روز، موسیقی سنتی هندی در کوچه و بازار نواخته می‌شود و مردم لباس‌های نو به تن می‌کنند. در حقیقت نمایش نمادهای سنت و فرهنگ اصیل هندی، بخشی از جشن عید فطر را به‌خود اختصاص می‌دهد؛ به‌طوری که بدون آن، عید مفهومی ندارد و با آن، رنگ و بوی دیگری می‌گیرد. از این‌رو جشن عیدفطر، در میان مسلمانان هندی به‌دلیل سبک خاص فرهنگی‌ای که دارند، اندکی متفاوت است.

خرمای شیرین عید فطر پاکستان:

مسلمانان پاکستان نیز مانند دیگر کشورهای مسلمان نشین، روز عید را با اقامه نماز عید فطر و صرف صبحانه ای ساده آغاز می کنند. سپس به دیدار بزرگان خانواده می روند و صله رحم را به جا می آورند. البته جشن واقعی عید فطر در پاکستان، از ظهر آن روز شروع می شود.

شوهرها و پدرها به فرزندان و همسرانشان عیدی می دهند و خانم های خانه، غذای خوش طعمی را که به «خرمای شیرین شده» معروف است، آماده می کنند و همگی با هم به هنگام صرف ناهار، روز عید را جشن می گیرند. تعطیلات عید فطر در پاکستان سه روز است و در آن، مدارس و اداره ها تعطیل می شود و همه به تفریح و شادی می پردازند و بیشتر وقت خود را با اقوام و آشنایان می گذرانند.

بزرگترین عید اردن:

عید سعید فطر از بزرگترین اعیاد اردن است. مردم از چند روز پیش از فرا رسیدن عید در تکاپوی خانه تکانی، خرید لباس و سایر مایحتاج عید هستند. آنها در این روز به دید و بازدید اقوام، دوستان ، همسایگان و زیارت اهل قبور می پردازند. وزارتخانه ها، اداره های رسمی و موسسه های عمومی به مناسبت عید سعید فطر در این کشور چهار روز تعطیل هستند.

عید فطر مالزی با طعم رندانگ و توپات:

مردم مالزی عید فطر را (hari raya puasa) به معنای روز عید می نامند. آنان از چند روز مانده به عید خود را آماده ی استقبال می کنند، شهر را چراغانی کرده به خرید از فروشگاه ها برای آمادگی در روز عید می پردازند. مردم به سفر می روند تا روز عید را در روستاها و شهر های مختلف در کنار خانواده ی خود سپری کنند.

مردم مالزی در شب پیش از عید به تهیه ی غذا و شیرینی سنتی مخصوص از جمله "رندانگ" که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می شود و همچنین "توپات" که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می شود می پردازند. رسم جالب دیگری که در این کشور جریان دارد سنت "سفره باز" است. نخست وزیر و مقامات دولتی قبل از عید از مردم دعوت به عمل می آورند تا در روز عید در خانه ی آنان حضور پیدا کنند. مقامات دولتی در روز عید درب خانه ی خود را بر روی عموم مردم باز می کنند و مردم هم برای عرض تبریک به منزل آنان می روند.

یک عید مقدس در افغانستان:

در افغانستان سه روز تعطیل رسمی برای عید فطر در نظر گرفته شده است. این عید دارای تقدس زیادی برای مردم افغانستان است. معمولا مردم برای عید لباس های نو خریده، کودکان و نوجوانان به دست های خود حنا می بندند و عده زیادی از مردان و تعداد کمی از زنان برای نماز در مساجد جمع می شوند.

در این سه روز همسایه ها برای دید و باز دید به خانه های یکدیگر می روند و عید را به هم تبریک می گویند. دید و بازدید ها به گونه ای است که وقتی کسی به خانه دیگری رفت، دیگری نیز حتما باید به خانه او بیاید و اگر چنین نکند عمل او بی احترامی به شخص مقابل پنداشته می شود. در بعضی  از روستاها مراسم عید به صورت دسته جمعی برگزار می شود به گونه ای که زنان روستا با پخت نوعی نان به همراه همسران و کودکان خود در خانه ی بزرگ روستا جمع می شوند.

شروع عید فطر تونس با حلوی:

در تونس عید فطر با حلوی آغاز می شود. این نام شیرینی ای است که مردم از اجداد خود از صد سال پیش یاد گرفته و به یکدیگر یاد داده اند. به مناسبت عید زنان تونسی شیرینی هایی با نامهای« المقروض، الغریبه، الباقلاوه، المحشی و الصمصه» درست می کنند.

بسیاری تونسی ها در این روز، طبقهای شیرینی خود را با یکدیگر مبادله می کنند و هنگام مهمانی رفتن از شیرینی های یکدیگر تناول می کنند. اهالی روستای صفاقس، در این روز بر اساس آداب و رسوم خود ماهی شور درست می کنند و در روز اول عید می خورند. تونسی ها عید فطر را عید صغیر می نامند به دلیل اینکه اعتقاد دارند این برای کودکان است، زیرا بزرگترهابرایشان لباسهای عید، کفش و اسباب بازی می خرند و به آنها عیدی می دهند.

آب میوه های رنگی در عید فطر لیبی:

مردم لیبی در روز عید، لباسهای سنتی خود را می پوشند و با همان لباسهای سنتی خود به مساجد و به دید و بازدید اقوام خود می روند. در روز عید مردم شیرینی های « البقلاوه، المقروض و الغریبه» می پزند و آب انار و آبمیوه های دیگر می نوشند.

عید فطر میانمار با جاگو:

جوانان مسلمان میانماری گروه‌های آوازخوانی با عنوان جاگو تشکیل می‌دهند که به زبان هندی و اردو به معنای بیدارباش است. این گروه‌ها به شهرهای کوچک می‌روند و هنگام سحر شعرهایی را با مضمون معنوی و تنها با استفاده از هارمونیکا می‌خوانند تا مردم برای صرف وعده سحری بیدار شوند. عید فطر در این کشور تعطیلی رسمی ندارد، اما بعضی از کارکنان دولت به صورت ساعتی مرخصی می‌گیرند تا به دید و بازدید اقوام بروند.

مسلمانان برای عرض تبریک دست راست خود را بر روی پیشانی می‌گذارند و دست دادن و یا در آغوش گرفتن در این عید رسم نیست. پخش غذا و هدیه بین خانواده‌ها و کارکنان غیرمسلمان دولت نیز رواج دارد. مسلمانان میانماری در این عید از بزرگتر خود طلب بخشش می‌کنند. در صبح عید فطر نماز جماعت در فضاهای باز برگزار می‌شود و معمولا خانم‌ها در این نماز شرکت نمی‌کنند. مردم با تزئین خانه‌ها و چراغانی محلات یا ارسال کارت تبریک یا ایمیل تبریک و برگزاری آتش‌بازی جشن می‌گیرند.

عید فطر چین با طعم گوشت و بره:

از ۵۶ گروه مذهبی در جمهوری چین حداقل ۱۰ گروه که جمعیتی معادل ۱۸ میلیون نفر دارند، مسلمان هستند و عید فطر را جشن می‌گیرند.در یکی از استان‌های چین جمعیت هان چین در مؤسسات عمومی و خصوصی و دستگاه‌های دولتی وعده‌های غذای گوشت و بره سرو می‌کند. در بعضی دیگر از استان‌ها مانند شینگ‌ ژیان و نینگ‌ ژیا یک الی سه روز تعطیلی رسمی برای مسلمانان و غیرمسلمانان اعلام می‌شود. اما در برخی نواحی فقط یک روز مرخصی به مسلمانان داده می‌شود. مردم در این ایام بر سر مزار سید اجل عمر شمس الدین سیاستمدار پارسی می‌روند و مرقد وی را غبار روبی می‌کنند و در آنجا قرآن می‌خوانند. همچنین سر زدن به مزار درگذشتگان در این ایام رواج دارد.