خلاصه فوتبال ایران در نیم قرن اخیر؛ کلکسیونی از آه، حسرت، افسوس تراژیک!

به گزارش منیبان، نیم قرن است که به جز قهرمانی استقلال و پاس در جام باشگاههای آسیا که حالا در فرمت جدید نامش لیگ قهرمانان آسیا شده و یک قهرمانی پرسپولیس در جام در جام باشگاههای آسیا، هیچ فتح جامی در فوتبال ایران رقم نخورده و اگر همان 3 قهرمانی بازیهای آسیایی 1990، 1998 و 2002 نبود، این زمین کاملا برهوتِ برهوت بود.

* جام باشگاه‌های آسیا

31 سال از آخرین قهرمانی یک تیم ایرانی در جام باشگاه‌های آسیا می‌گذرد. این تیم پاس تهران بود که در فینال الشباب عربستان را شکست داد. این بازیها حالا حدود دو دهه است که به لیگ قهرمانان تغییر نام داده ولی همچنان ناکامی است که پس از ناکامی نصیب فوتبال باشگاهی ایران می‌شود. اگر فرمت قدیم و جدید را با هم یکی کنیم استقلال چهار بار به فینال رسیده و دو بار قهرمان آسیا شده است، سپاهان و ذوب‌آهن هم هر کدام یک بار به فینال رسیده اند و نایب قهرمان شده‌اند و پرسپولیس هم دو بار به فینال رسیده و نایب قهرمان شده است. در سه دهه اخیر، یعنی دهه، هفتاد، هشتاد و نود، استقلال سه بار به فینال رسیده که یک بار قهرمان شده و دو بار هم در فینال به الهلال عربستان و جوبیلو ایواتای ژاپن باخته است. سپاهان و ذوب آهن به تیمهای اوراواردز ژاپن و سئونگنام ایلهوای کره جنوبی باخته اند. پرسپولیس هم دو بار به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیده که یکبار به کاشیما آنتلرز ژاپن و یک بار هم به اولسان هیوندای کره جنوبی باخته است و در کل از سال 71 تا به امروز، هیچ باشگاه ایرانی قهرمان آسیا نشده است.

* جام ملتهای آسیا

این حسرت حالا دیگر به بیشتر از نیم قرن رسیده است. اگر تیم ملی بتواند جام ملتهای 2027 در عربستان را فتح کند (فرضِ محال، محال نیست)، بعد از 51 سال یک بار دیگر با جام قهرمانی دور افتخار زده‌ایم. آخرین بار در جام ملتهای 1976 بود که جام به ما رسید. در تمام این مدت، تیم ملی حتی یک بار رنگ فینال را هم ندیده است هر چند نه بار تا دم فینال آمده است. ایران در جام ملتهای آسیا سه قهرمانی پشت سر هم یعنی 1968، 1972 و 1976 را در کارنامه دارد. البته در آسیا عربستان هم با ایران در تعداد قهرمانی مساوی است و ژاپن با چهار قهرمانی رکورددار است.

* المپیک

با تحریم المپیک 1980 مسکو و 1984 لس‌آنجلس و نرسیدن به المپیک 2024 پاریس، حسرت نبودن در این بازیها 52 ساله خواهد شد. البته اگر بتوانیم راهی المپیک 2028 شویم. آخرین مرتبه‌ای که ایران جایی در این بازیها داشت، شرط سنی زیر 23 سال وجود نداشت و تیمهای بزرگسال در این رقابتها شرکت می‌کردند. برخی می گویند ممکن است فوتبال چمنی از رقابتهای المپیک حذف شود. خبری که تا این لحظه، هنوز تایید نشده است.

* مرحله حذفی جام جهانی

این اتفاق هرگز نیفتاده و در بهترین حالت، حسرتش بعد از 48 سال خواهد شکست اگر در جام جهانی 2026 بتوانیم بالاخره بعد از مرحله گروهی را رویت کنیم. در 2018 روسیه، بغل پای طارمی و در 2022 قطر، ترکیب عجیب کی‌روش مقابل آمریکا، اجازه این طلسم‌شکنی را نداد و تیم ملی بهترین فرصت برای صعود از مرحله گروهی را بر باد داد. در جام های جهانی 1978 آرژانتین و 1998 فرانسه و 2014 برزیل مثل جام جهانی روسیه و قطر، در روز آخر مرحله گروهی، شانس صعود داشتیم اما در 2006 آلمان حذف شدنمان قطعی شده بود.

* میزبانی یک تورنمنت

بازیهای آسیایی 1974 و جام ملتهای 1976؛ از آخرین میزبانی ایران در یک تورنمنت بزرگ بیشتر از نیم قرن می‌گذرد. در تمام این سالها، حرفهایی درباره بررسی شرایط میزبانی زده شده است ولی حتی وقتی رسما نامزد میزبانی هم شدیم، خیلی زود از دایره انتخاب حذف‌مان کردند چراکه اصلا فاقد شرایط اولیه و زیرساخت لازم بودیم.

* بازیهای آسیایی

آخرین بار در بوسان بود که توانستیم فاتح بازیهای آسیایی شویم: سال 2002 با برانکو ایوانکوویچ. حالا دو دهه گذشته و اگر تیم ملی در بازیهای آسیایی 2026 ناگویای ژاپن بتواند قهرمان شود، این طلسم بعد از 24 سال شکسته است. در غیر این صورت باید منتظر دوحه 2030 یا ریاض 2034 باشیم. نکته این است که تیم امید در آخرین دوره حتی برای رسیدن به مرحله نهایی بازیها، مشکل داشت چه رسد به قهرمانی!