زنگ خطر نوروزی افزایش قیمت شکر در بازار شیرینی / آرد باکیفیت هم در سامانه عرضه نمی‌شود
رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه قنادی تهران از افزایش پنج تا شش هزار تومانی قیمت شکر در بازار آزاد یک هفته گذشته خبر داد و گفت که بخش زیادی از آردی که در سامانه عرضه می‌شود به درد کار قنادی نمی‌خورد و نوسان کیفیت آرد هم از دیگر مشکلات قنادان است.
به گزارش منیبان به نقل از اکونگار، در سال‌های اخیر صنعت شیرینی و شکلات به صورت مقطعی با مشکلاتی در تامین مواد اولیه مواجه بوده که بخش‌های مختلف از جمله کارخانجات شیرینی و شکلات و همچنین قنادان را دچار مشکل کرده و می‌توان گفت تأمین مواد اولیه یکی از مهمترین موانع رشد صنعت شیرینی و شکلات است. برای مثال در ماه‌های اخیر واحدهای تولیدی شیرینی و شکلات در تامین روغن و گندم با چالش‌هایی مواجه بودند.
ظرفیت تولید شیرینی در کشور چقدر است؟
گزارش‌ها حاکی از این است که ظرفیت تولید صنعت شیرینی و شکلات در کشور حدود 2.5 تا 2.6 میلیون تن در سال است، اما در نهایت حدود 1.5 تا 1.6 میلیون تن تولید انجام می‌شود.
این وضعیت بر میزان صادرات این صنعت هم اثرگذار بوده است؛ به‌طوری‌که طی سال‌های اخیر روند صادرات شیرینی و شکلات نزولی بوده و صادرات این محصولات از یک میلیارد دلار در سال ۱۳۹۷ به ۱۸۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته‌است.
مهمترین چالش‌های تولیدکنندگان شیرینی و شکلات
آن طور که فعالان حوزه می‌گویند بی‌توجهی دولت و دستگاه‌های تصمیم‌گیر به نظرات کارشناسی تشکل‌های این بخش و تصویب دستورالعمل‌های این حوزه بدون مشورت با انجمن صنفی شیرینی و شکلات از مهمترین چالش‌های صنعت شیرینی و شکلات است. برای مثال بعد از اجرای سیاست پیمان‌سپاری ارزی، فعالان اقتصادی بارها درخواست کردند که صادرات صنایع غذایی از این قانون معاف شود تا شاهد رشد صادرات باشیم، اما هنوز با این تصمیم موافقت نشده است.
از طرف دیگر کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه کاهش تقاضای شیرینی و شکلات که کالای ضروری محسوب نمی‌شود، بازار داخلی این صنف را نیز کوچک کرده است.
چالش تامین مواد اولیه مرغوب برای تولیدکنندگان شیرینی
در این رابطه علی بهرمند، رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه قنادی تهران، در گفت‌وگو با «اکونگار» با بیان اینکه اعضای این صنف دغدغه تامین مواد اولیه و در مواردی مثل آرد دغدغه تامین مواد اولیه درجه یک و مرغوب را دارند، اظهار کرد: همچنین شکر طی هفته گذشته در بازار آزاد حدود پنج تا شش هزار تومان گران شده است.
به گفته وی وزارت جهاد کشاورزی هم سامانه‌ای ایجاد کرده که همه باید کد شناسه یکتا دریافت کند تا بتوانند از این سامانه خرید کنند و به دلیل همین فرآیند خلائی در بازار ایجاد و منجر به افزایش قیمت شکر شده است. با توجه به نزدیکی به ایام عید و رمضان، این موضوع در حال حاضر دغدغه صنف است.
بهره‌مند با بیان اینکه بخش زیادی از آردی که در سامانه عرضه می‌شود به درد کار قنادی نمی‌خورد، گفت: آرد قنادی باید درجه یک، سفید و با گلوتن بالا باشد. اما نوسان کیفیت آرد هم از دیگر مشکلات قنادان است و چون آرد با کیفیت به اندازه کافی در سامانه نیست، قنادان مجبورند آن را از بازار آزاد تهیه کنند.
بیش از ۶۰ درصد مواد مصرفی صنف قنادان وارداتی است
رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه قنادی تهران در ادامه با بیان اینکه در حوزه روغن مشکلی در بازار نیست، گفت: تامین مواد اولیه وارداتی، مثل پودر کاکائو، نارگیل و غیره هم تابع نوسانات نرخ ارز است. حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مواد مصرفی صنف قنادان هم وارداتی و تابع نرخ ارز است.
وی همچنین درباره وضعیت صادرات در صنف قنادان تصریح کرد: در این حوزه مقدار کمی صادرات چمدانی انجام می‌شود که میزان آن زیاد نیست. البته پتانسیل صادرات و ارزآوری در این بخش وجود دارد، اما تاکنون ضعیف عمل شده است. با این حال اتحادیه درخواست‌های خود را در رابطه با تسهیل شرایط صادرات به سازمان‌های مربوطه ارائه کرده، هرچند تاکنون اقدامی انجام نشده است. یکی از مهمترین درخواست‌ها این است که بازار هدف برای واحدها مشخص شود.
از طرف دیگر به گفته رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه قنادی تهران وضعیت اقتصادی در سال‌های اخیر باعث کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه کاهش تقاضا برای شیرینی است، چراکه شیرینی جزو سبد کالاهای اساسی و اولویت خرید مردم نیست. در نتیجه کاهش تقاضا، شاهد کاهش تولید نیز هستیم.
راه‌حل تامین به موقع مواد اولیه چیست؟
همچنین آرمان خالقی، قائم مقام دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت، نیز در گفت‌وگو با «اکونگار»، درباره مشکلات تامین مواد اولیه در صنعت شیرینی و شکلات، اظهار کرد: مواد اولیه اصلی در صنعت شیرینی و شکلات شامل شکر، روغن، آرد، کاکائو و افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها است.
وی با بیان اینکه بیشتر افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها، وارداتی است، تصریح کرد: در بخش مواد اولیه داخلی مشکل زیادی وجود ندارد، اما در بخش واردات، تامین مالی و جابجایی پول از تامین کننده مطمئن و با کیفیت اهمیت دارد.
به گفته قائم مقام دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت در حال حاضر آرد و گندم در کشور تامین می‌شود و مشکل حادی وجود ندارد. اما در زمینه تامین شکر افت و خیزهایی وجود و در مقاطحی به دلیل تولید داخل، برای واردات محدودیت ایجاد می‌شود. البته برعکس این رویه هم اتفاق افتاده و به عنوان مثال چند سال پیش بیش از دو برابر نیاز کشور شکر وارد شد که دپو شد و مشکلاتی ایجاد کرد.
خالقی با بیان اینکه در سیاستگذاری کلی نیاز به هدایتگری و تنظیم‌گری داریم، اظهار کرد: در این رابطه باید یک پنل مدیریتی تعریف شود تا با توجه به محدود بودن منابع مالی، ارز به درستی تخصیص داده شود. در اصل یکی از مشکلات تخصیص به موقع منابع است. مثلا در تامین نهاده‌های دامی مشکلاتی ایجاد می‌شود که به موقع حل نمی‌شود.
رنج بازارها از نبود تنظیم‌گری مناسب
در اصل به گفته وی مشکلات مقطعی به دلیل عدم مدیریت درست و به موقع است. اما مدیریت باید هوشمندانه باشد. برای مثال این اطلاعات وجود دارد که در ماه رمضان یا عید مصرف بالا می‌رود. بنابراین باید در این مقاطع تنظیم‌گری به موقع انجام شود، اما شاهدیم این تنظیم‌گری به موقع انجام نمی‌شود و بعد مشکل به زنجیره‌های بعدی صنایع تسری می‌یابد.
خالقی همچنین تاکید کرد که باید مرکزی برای مدیریت هوشمندانه وجود داشته باشد تا مدیریت به صورت متمرکز اتفاق بیفتد.
