وضو و غسل با کاشت ناخن به چه صورت است ؟ +نظر آیت الله خامنه‌ای

به گزارش مینبان، کاشت ناخن، یکی از روش های رایج آرایش در بین بانوان است که به واسطه زیبایی و تنوع طرح، طرفداران زیادی پیدا کرده است. اما از آنجایی که این عمل مانعی برای رسیدن آب به سطح ناخن می شود، احکام شرعی مربوط به وضو و غسل با کاشت ناخن، مورد بحث و سوال بسیاری از افراد قرار گرفته است.

حکم شرعی کاشت ناخن :

در مورد حکم شرعی کاشت ناخن، بین مراجع تقلید اختلاف نظر وجود دارد. برخی از مراجع، کاشت ناخن را به طور کلی حرام می دانند، چرا که مانع از رسیدن آب به وضو و غسل می شود. اما برخی دیگر، کاشت ناخن را در صورتی که ضرورتی برای آن وجود داشته باشد، جایز می دانند.

وضو و غسل با کاشت ناخن :

در صورتی که کاشت ناخن انجام شده باشد، وضو و غسل به صورت جبیره واجب است. جبیره به معنای پوشاندن محل زخم یا مانع با چیزی مانند پارچه یا پلاستیک است تا از رسیدن آب به آن جلوگیری شود.

حکم شرعی کاشت ناخن چیست ؟

ضمناً با توجه به اینکه پاسخ های ذیل بر اساس فتواها و استفتائات مراجع عظام تقلید است، امکان دارد مشتمل بر اصطلاحات فقهی و تخصصی باشد. برخی از این اصطلاحات به همراه توضیح روان آن به شرح زیر است:

الف) عُسر و حَرَج: مشقت و سختی غیر قابل تحمل

ب) وضوی جبیره: کشیدن دست خیس بر پارچه یا پوششی که بر روی عضو قرار داده شده است.

ج) احتیاط واجب: مواردی که فرد می تواند به همین نظر عمل کرده و یا به فتوای مرجع دیگری که اعلم هست عمل کند.

کسی که بدون ضرورت ناخن مصنوعی کاشته است، وظیفه اش نسبت به وضو یا غسل و نماز چیست؟

پاسخ آیت الله خامنه ای : در فرض سؤال کاشت ناخن جایز نیست.

اگر برداشتن ناخن مصنوعی ممکن باشد، وضو یا غسل با آن باطل است و در نتیجه نماز هم باطل است و چنانچه برداشتن آن تا پایان وقت نماز ممکن نباشد یا مشقت غیر قابل تحمل داشته باشد، باید علاوه بر وضو یا غسل_جبیره ای، تیمم کند و بعد از برداشتن ناخن، بنا بر احتیاط واجب قضای نمازها را نیز بخواند.

آیا وضو، غسل و نماز با ناخن کاشته شده صحیح است یا باطل ؟ 

طبق نظر اکثر علمای فقیه، کاشت ناخن یا چسباندن مژه و ناخن، از روی عمد مانعی برای وضو و غسل ایجاد می کند که از رسیدن آب به ناخن و مژه ها جلوگیری می نماید و باید در اولین فرصت برای نماز برداشته شوند.در غیر اینصورت وضو و غسل و نماز باطل می شود. وضو و غسل جبیره فقط در مواردی مانند تنگی وقت نماز و یا در سفر بودن و یا به هنگام شب و سحر که امکان دسترسی به آرایشگاه و برداشتن مانع وجود ندارد صحیح است، به غیر از این موارد وضو و غسل جبیره نادرست و باطل می باشد؛ بنابراین باید در اسرع وقت اقدام به برداشتن ناخن و مژه نمائید در غیر اینصورت وضو یا غسل جبیره ای باطل می باشد درنتیجه نماز نیز باطل می شود.

برخی از علما به غیر قابل برداشت بودن ناخن و مژه پرداخته اند که باید نظر مرجع تقلید خود را به طور کامل بررسی نمود تا هیچ تردیدی در انجام وضو یا غسل و نماز باقی نماند. متاسفانه برخی از افراد با ساده انگاشتن مسائل، این برداشت را از حکم مراجع دارند که چون برداشتن ناخن ها سخت است و خود علما نیز وضو و غسل جبیره را برای این امر قرا دادند، پس به راحتی می توان با کاشت ناخن و مژه، وضو، غسل و نماز را انجام داد، در صورتی عده ای از افراد با اشتباه و تحلیل غلط از احکام الهی ، اسباب باطل شدن وضو، غسل و نماز دیگران را نیز فراهم می کنند.

آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است ؟

در غسل و وضو، باید آب به تمام اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.

در هر حال، اگر مانعی ایجاد شد که برطرف کردن آن مشکل یا غیر ممکن است، انجام وضو یا غسل با همان مانع صحیح است.

ضمن اینکه برخی فقها ایجاد مانع در اعضای وضو و غسل، که موجب تبدیل شدن وظیفه، به وضو و غسل جبیره اى شود را -چنانچه در غیر وقت نماز باشد- جایز دانسته اند.

بنابر نظر اکثر مراجع تقلید ایجاد مانع برای وضو مانند کاشت ناخن جایز نیست و اگر ضرورتی نداشته باشد (مثلا ناخن فرد عملا رشد نکند و …) نباید کاشت ناخن بکند. اگر آن فرد اقدام به کاشت ناخن کرد باید در زمان نماز برای گرفتن وضو و یا غسل مانع ایجاد شده را برطرف نماید. ولی اگر در شرایطی که امکان برطرف کردن آن وجود ندارد (که در مورد کاشت ناخن این مورد صدق نمی کند)، باید وضو و غسل را به صورت جبیره انجام دهد.

علاوه بر این، برخی از مراجع تقلید مانند آیت الله صافی گلپایگانی گفته اند که علاوه بر وضو یا غسل، احتیاطا تیمم نیز انجام بدهند و آیت خراسانی نیز بنا بر احتیاط واجب بر داشتن تیمم علاوه بر وضو یا غسل تاکید نموده و پس از برطرف شدن مانع نیز به خواندن قضای این نمازها بنابر احتیاط واجب، حکم نموده اند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:

آیت الله خامنه ای :

در صورت کاشت ناخن، براى وضو و غسل باید مانع ولو با صرف هزینه ممکن برطرف گردد و چنانچه می داند امکان برطرف کردن آن نیست و یا رفع آن با مشقّت غیر قابل تحمّل همراه بوده و یا ضرر قابل توجهى دارد، در وقت نماز باید وضو یا غسل را انجام دهد سپس مبادرت به این کار کند و وضو و غسل هاى بعدى را باید به صورت جبیره انجام دهد(یعنى با دست مرطوب مانع را مسح نماید)؛ اما در صورتى که امکان برطرف کردن آن ولو در روز های بعد باشد و برطرف نکند، وضو و غسل جبیره باطل خواهد بود.

آیت الله مکارم شیرازی :

در صورتی که ضرورتی برای این کار نباشد آن را ترک کنند، چراکه مانع غسل و وضو است و چنانچه ضرورتی وجود داشته باشد و امکان جداسازی ناخن های مصنوعی به هنگام غسل و وضو نباشد، با آن وضو و غسل جبیره ای می گیرند.

آیت الله شبیری زنجانی :

اگر در جاى وضو یا غسل چیزى چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست یا به قدرى مشقت دارد که نمى شود تحمل کرد، باید تیمم نماید و بنا بر احتیاط مستحب به دستور جبیره هم عمل کند؛ بلى اگر محل، جراحت و مانند آن داشته باشد و برداشتن آن چیز به جراحت صدمه مى زند باید وضوى جبیره بگیرد و تیمم لازم نیست.

آیت الله سیستانی :

اگر در جاى وضو یا غسل چیزى چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست، یا به قدرى مشقّت دارد که نمى شود تحمل کرد، وظیفه اش تیمم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد. 

آیت الله صافی گلپایگانی :

کاشتن ناخن به صورتی که برای وضو و غسل نتوانید بردارید اشکال دارد. ولی چنانچه شخصی مرتکب این عمل شده باشد، در صورت امکان ناخن مصنوعی را بردارد و وضو و غسل به نحو معمول انجام شود و در صورت عدم امکان برداشتن ناخن با همان حال وضو و غسل انجام شود و احتیاطاً تیمم هم انجام بدهد.

آیت الله وحید خراسانی :

در صورت امکان ناخن مصنوعی را بردارند و وضو و غسل به نحو معمول انجام شود و در صورتی که برداشتن آن ممکن نیست، یا به قدرى مشقّت دارد که نمى شود تحمل کرد، بنابر احتیاط واجب باید هم وضوء جبیره ای بگیرد و هم تیمم نماید.

آیت الله مهدی هادوی تهرانی :

1. در وضو، شستن تمام گردی صورت و تمام دو دست از آرنج تا نوک انگشتان، واجب است و اگر مانعی از رسیدن آب وجود داشته باشد، باید برطرف شود. شستن قسمت بلند شدۀ ناخن که از محدوده ی انگشت خارج باشد، یا قسمتی از ریش که از محدوده ی گردی صورت خارج است، واجب نیست.

2. در غسل باید آب به پوست بدن برسد و موهای کوتاه مانند ریش کم یا مژه نیز باید شسته شود.

3. ایجاد مانعی که رفع آن مشکل (عسر و حرج دارد) یا غیر ممکن است، جایز نیست؛ مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد، مانند درمان.

4. به نظر می رسد زیبایی یک غرض عقلائی مشروع است.

5. اگر مانعی ایجاد شود که رفع آن مشکل (عسر و حرج دارد) یا غیر ممکن است، می توان با همان مانع وضو گرفت یا غسل کرد؛ هر چند ایجاد آن مانع جایز نبوده باشد؛ البته احتیاط مستحب آن است که تیمم هم انجام دهد.

وضوی جبیره :

وضوی جبیره مانند وضوی معمولی است با این تفاوت که در صورت داشتن شکستگی، زخم، دمل و باند پیچی و سایر آسیب ها، آب باعث ضرر می شود. در این حالت، ابتدا صورت را با آب می شویید، سپس دست ها را بشویید و در نهایت سر و پاها را مسح کنید. اما اگر آب با این نواحی آسیب دیده تماس بگیرد و ضرر برساند، باید دست را مرطوب کنید. اگر رطوبت هم ضرر داشته باشد، می توانید یک پارچه تمیز را روی محل قرار دهید و با دست مرطوب روی آن مسح کنید و سپس مراحل دیگر وضو را انجام دهید.

غسل جبیره :

غسل جبیره مانند غسل ترتیبی معمولی است که ابتدا سر و گردن و سپس سایر اعضای بدن (از سمت راست و سپس سمت چپ) شسته می شوند. اما اگر در محلی شکستگی، زخم، دمل و آسیب های دیگر وجود داشته باشد که آب با آنها تماس بگیرد و ضرر برساند، باید با دست مرطوب و نم روی آنها مسح کنید. اگر این روش ممکن نباشد، می توانید روی یک پارچه تمیز در آن محل مسح کنید و سپس باقی مراحل غسل را انجام دهید.

سخن پایانی :

کاشت ناخن، احکام شرعی وضو و غسل را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورتی که قصد کاشت ناخن دارید، لازم است قبل از انجام این کار، با احکام شرعی مربوط به آن آشنا شوید و در صورت نیاز، از مراجع تقلید خود سوال کنید.