افغانستان در بحران/خروج مسوولانه آمریکا به قهقرا رفته است؟

به گزارش منیبان، نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره افغانستان روز سه‌شنبه در حالی برگزار شد که خبرهای مختلفی از برخی تحرکات در افغانستان حکایت داشت.

این مساله به ویژه با توجه به تصمیم واشنگتن برای عقب نشینی نیروهای خود پس از ۲۰ سال، با حساسیت ویژه‌ای دنبال شد و ابتدا دبورا لیونز نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان گزارشی از وضعیت افغانستان ارائه داد.

وی روندهای عمده فعلی را که بر کشور تأثیر می گذارد اعم از سیاست، امنیت، روند صلح، اقتصاد، اورژانس نیازهای انسانی و کووید-۱۹ تشریح کرد و گفت: انعطاف پذیری افغانستان به شدت در حال آزمایش است و لغزش به سمت برخی از سناریوهای وخیم انکار ناشدنی است.

این فرستاده که همچنین ریاست مأموریت کمک‌های سازمان ملل در افغانستان (یوناما) را برعهده دارد، بار دیگر آنچه که در افغانستان با پیامدهای دامنه جهانی اتفاق می‌افتد را مورد تأکید قرار داد.

لیونز اظهار کرد: آنچه در افغانستان اتفاق می افتد دارای پیامدهای جهانی است و شورای امنیت باید از شدت شرایط کاملاً مطلع شود.

وی از دو طرف درگیری خواست که از میدان جنگ دور شوند و به روند صلح متوقف شده، بازگردند ، زیرا وی در برابر هر گونه تلاش در حال حاضر یا در آینده، برای نصب یک دولت تحمیلی نظامی مخالف خواست مردم افغانستان کشورهای منطقه و در سطح گسترده تر، جامعه بین المللی هشدار داد.

نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان همچنین از همه کشورهای عضو درخواست کرد تا سخاوتمندانه در برنامه واکنش بشردوستانه برای حمایت از توسعه مداوم و نیازهای بشردوستانه این کشور کمک کنند.

لیونز خاطرنشان کرد سازمان ملل متحد به کار با همه طرف‌ها همچون دولت افغانستان، طالبان، رهبران اجتماعی و جامعه جهانی برای حمایت منسجم از صلح مورد نیاز، ادامه خواهد داد.

وی ادامه داد: من به افغان‌ها اطمینان داده‌ام که سازمان ملل متحد آنها را رها نخواهد کرد و در کنار آنها خواهد ایستاد.

هشدار چین: نیروهای خارجی نمی‌توانند هر طور که بخواهند بیایند و بروند 

ژانگ جون نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد در بیانیه خود، اظهار کرد: وضعیت کنونی افغانستان به دوراهی بحرانی رسیده و وارد دور جدیدی از عدم اطمینان می‌شود. 

وی افزود: ما مشاهده کرده‌ایم که از زمان اعلام عقب‌نشینی ایالات متحده در اواسط ماه آوریل، مردم افغانستان در مذاکرات داخلی پیشرفت نکرده و عقب نشینی کرده‌اند، اوضاع امنیتی رو به وخامت است و اوضاع اقتصادی و انسانی به شدت متشنج شده است. 

نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد با بیان اینکه پکن به شدت نگران این موضوع است، ادامه داد: ما باید به طور جدی به این فکر کنیم که چه چیزی باعث ایجاد وضعیت فعلی در افغانستان شده است، و کجای راه حل دستیابی افغانستان به ثبات طولانی مدت در مرحله بعدی قرار داریم؟

جون اضافه کرد: سرنوشت افغانستان در دست مردم آن است و تنظیمات سیاسی آینده افغانستان باید توسط خود مردم انجام شود. جامعه بین‌الملل باید از اصل "به رهبری افغان‌ها و توسط افغان‌ها" پیروی، انصاف و عدالت را رعایت و با انرژی مثبت بیشتری به روند صلح و سازش در افغانستان کمک کند. 

وی تصریح کرد: هیچ نیروی خارجی نمی‌تواند به دنبال منافع شخصی محدود در افغانستان باشد و همچنین نمی‌تواند افغانستان را به عنوان یک میدان جنگ در یک بازی ژئوپلیتیک در نظر بگیرد.

نماینده چین در سازمان ملل متحد در حالیکه خواستار همکاری همه طرف‌های افغان برای یافتن مدل و مسیر توسعه متناسب با شرایط ملی افغانستان شد، گفت: اگرچه پیشرفت مذاکرات صلح افغانستان کند بوده است، اما به سختی به دست آمد و نمی‌تواند بی نتیجه بماند. 

جون افزود: امید است که همه طرف‌های مذاکرات صلح با جدیت به اتفاق نظر برسند و نقشه راه و جدول زمان‌بندی آشتی را در اسرع وقت روشن کنند. چین از آغاز دوباره تماس بین تیم مذاکره کننده داخلی افغانستان و هیات طالبان در دوحه استقبال می‌کند و امیدوار است که دو طرف هرچه سریعتر دور جدید مذاکرات را از سر بگیرند.

نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد به وضعیت خشونت در افغانستان هم اشاره کرد و گفت: گفت‌وگوهای صلح به یک محیط صلح‌آمیز و پایدار نیاز دارد. حوادث خشونت‌بار در افغانستان مکرر است و حوادث امنیتی از فوریه تا مه تقریباً ۳۰درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. 

جون افزود: از ماه مه، شورای امنیت سه بیانیه مطبوعاتی ریاستی درباره حملات خشونت‌آمیز در افغانستان صادر کرده است. چین همه حملات خشونت‌آمیز علیه غیرنظامیان را محکوم می‌کند و خواستار آتش‌بس و توقف خشونت در اسرع وقت است.

وی عقب‌نشینی نیروهای خارجی را همچنان بزرگترین عامل خارجی تأثیرگذار بر اوضاع افغانستان خواند و گفت: نیروهای خارجی نمی‌توانند هر طور که بخواهند بیایند و بروند. 

نماینده چین در سازمان ملل متحد افزود: چین از نیروهای خارجی می‌خواهد با مسئولیت‌پذیری و به روشی منظم عقب‌نشینی ، درمورد مذاکرات پس از خروج کامل با دولت افغانستان مذاکره کنند و شفافیت را با کشورهای منطقه افزایش دهند تا از وخیم شدن اوضاع امنیتی یا حتی خارج از کنترل آنها جلوگیری شود. 

جون با تاکید بر اینکه تروریسم همچنان یک چالش جدی است که افغانستان و کشورهای منطقه با آن روبرو هستند، یادآور شد: همه طرف‌ها باید تلاش خود را برای سرکوب سازمان‌های تروریستی چون القاعده و داعش افزایش دهند تا از فرصت استفاده نیروهای تروریستی برای حرکت جلوگیری کنند. چین با هرگونه سیاست‌زدایی ضد تروریسم یا استاندارد دوگانه مخالف است.

وی درباره اقدامات پکن در این زمینه هم گفت: چین سازمان همکاری شانگهای را فعالانه ارتقا داده تا نقش بیشتری در مساله صلح و سازش در افغانستان داشته باشد.

تروریست‌ها در پی کاشت ترس در میان مردم عادی 

آنا اوستیگنیوا معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل متحد که کشورش همجوار با افغانستان است و کوشیده است تا نقشی در برقراری صلح در افغانستان ایفا کند هم به تشریح نگرانی‌های مسکو در این زمینه پرداخت.

وی گفت: نشست امروز در مقابل پس زمینه خروج نیروهای خارجی از افغانستان که در ۱۴ آوریل اعلام شد، تشکیل می‌شود. وخامت اوضاع در این کشور باعث نگرانی روزافزون ما است. از هم اکنون، توازن قدرت در کشور الهام بخش نیست و خشونت رشد می‌کند.

معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل متحد افزود: همچون ۲۰ سال پیش، تهدید تروریستی همچنان یک چالش جدی برای افغانستان است. در طول این سال‌ها، به دلیل ظهور داعش و سایر سازمان‌های تروریستی و گروه‌های وابسته، اوضاع در این مسیر بدتر شده است. 

اوستیگنیوا ادامه داد: ستیزه جویان شبکه‌های مستتر خود را در شمال و شرق افغانستان نگهداری می‌کنند و برای تقویت مواضع در داخل افغانستان و هدایت فعالیت‌های تروریستی از داخل این کشور به کل آسیای میانه ظرفیت ایجاد می کنند. شاخه افغان "داعش-خراسان" همچنان قادر به سازماندهی حملات تروریستی گسترده در مناطق مختلف کشور از جمله کابل است.

وی اضافه کرد: برای این منظور، آنها هم از بمب‌گذاران انتحاری و هم از بمب‌های دست ساز استفاده می‌کنند. از جمله جنایات اخیر آنها حملات شنیع به مدرسه دختران در ماه مه و تیمی از کارگران مین روبی در ماه ژوئن است. حملات داعش به نمایندگان اقلیت‌های مذهبی و قومی همچنان یک روند غم انگیز است. غیر از غیرنظامیان از جمله زنان و کودکان، فعالیت‌های تروریستی روزمره باعث مرگ افسران ارتش و پلیس افغانستان می‌شود.

این دیپلمات روسیه خاطرنشان کرد: واضح است که تروریست‌ها در پی کاشت ترس و احساس خشونت بی‌وقفه در میان افغان‌های عادی هستند.

اوستیگنیوا با انتقاد از روند صلح در افغانستان، گفت: از گفتن آن متأسفیم، اما روند صلح در افغانستان متوقف شده است. تلاش‌ها برای تشکیل یک نشست بین‌المللی غیر سازنده بود. برای اینکه چنین رویدادی موفقیت آمیز باشد، برگزارکنندگان باید همه جانبه تلاش کنند تا از مشارکت دولت و "طالبان" اطمینان حاصل شود. 

وی افزود: روسیه به طور مداوم از روند صلح به رهبری افغانستان حمایت می‌کند. ما واقعاً علاقه‌مند به پیشرفت و ثبات در این کشور هستیم. این اطمینان قاطعانه ما است که صلح، ثبات و آشتی ملی برای افغانستان، همسایگان منطقه‌ای آن و کل جهان مفید خواهد بود.

سفیر روسیه در سازمان ملل متحد ادامه داد: ما به درک روزافزون جهان از بُعد مهم منطقه‌ای حل و فصل درگیری ها در افغانستان توجه می‌کنیم. اجماع منطقه‌ای همچنان یک دارایی محکم است که می‌تواند به حل مشکل کمک کند. 

اوستیگنیوا اظهار کرد: ما باید ظرفیت سازوکارهایی را که ارزش آنها را اثبات کرده‌اند به کار گیریم ، اول از همه سازمان همکاری شانگهای (SCO) و به ویژه گروه تماس افغانستان آن و سپس معتقدیم که تعامل بیشتر بین افغانستان و این گروه می‌تواند ظرفیت اضافی ایجاد کند.

وی یادآور شد: ما به عنوان یک دوست و شریک دیرینه افغانستان، از صلح طرفداری می‌کنیم که این سرزمین پر رنج مدتها در انتظار آن است. برای دستیابی به این هدف، استقامت و آمادگی استراتژیک به سازش و آشتی همه نیروهای سیاسی میهن پرست و تحکیم بیشتر آنها در بستر احیای افغانستان نیاز دارد. 

این مقام روسیه در سازمان ملل متحد تصریح کرد: در غیر این صورت درگیری فقط تشدید خواهد شد. هدف مشترک ما حفظ یک کشور متحد و یکپارچه افغان است که با تساهل و تسامح حکمرانی می‌کند و در آن گروه‌های قومی زیادی در کنار هم در صلح و هماهنگی زندگی می‌کنند.