ادعای آژانس درباره کاهش توان بازرسی از مراکز اتمی ایران
منابع خبری روز سهشنبه گزارش دادند که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشات برجامی و پادمانی خود ادعا کرده که بازرسیهای این سازمان از مراکز اتمی ایران به طور چشمگیری کاهش یافته و با محدودیت جدی مواجه است.
به گزارش منیبان، در این گزارشات که بخشهایی از آن در رسانههای خارجی انتشار یافته، ادعا شده که ایران مانع دسترسی بازرسان آژانس به سایتهای مرتبط با فعالیتهای هستهای شده و همچنان به توسعه فعالیتهای اتمی خود ادامه میدهد. در این گزارش آمده است که ایران ۱۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ذخیره کرده که فراتر از سقف مجاز در برجام است.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بار دیگر ادعای کشف ذرات هستهای اعلام نشده در ایران را تکرار کرده و از تهران خواسته تا بدون فوت وقت توضیحات لازم در این زمینه را ارئه کند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دو سال است که ادعاهایی را درباره آنچه فعالیتهای هستهای اعلام نشده در مکانهایی در ایران خوانده، مطرح کرده است. آژانس و ایران شهریور ماه سال گذشته توافق کردند تا همکاریهای خود را بیش از پیش تقویت کرده و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ به صورت موقت و داوطلبانه توسط ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند.
دو طرف اسفندماه پارسال به توافقی دست یافتند که بر پایه آن تهران در چارچوب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» تعهدات داوطلبانه برجام از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده و دوربینهای نظارتی برخی از مراکز هستهای را تا سه ماه از دسترس بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی دور نگه میدارد. مقرر شد که اگر تحریمهای آمریکا ظرف سه ماه به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس میگذارد، در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
این مهلت سه ماهه یک بار نیز به مدت یک ماه دیگر تمدید و قرار شد تا ایران از پاککردن فیلمها خودداری کند. اما از سوم تیرماه ایران دیگر این مهلت را تمدید نکرده است.
کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمانهای بین المللی در وین، در واکنش به انتشار گزارشات برجامی و پادمانی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، گفت: تمامی فعالیتهای هسته ای ایران، از جمله غنی سازی در سطوح مختلف و تولید فلز اورانیوم، در چارچوب حقوق هستهای ایران تحت معاهده عدم اشاعه صورت میگیرند و کاملاً همراستا با تعهدات پادمانی ایران انجام میشوند. از آنجا که سایر طرفها به تعهدات خود تحت توافق هستهای در حوزه رفع تحریم عمل نکردند و سیاست اعمال تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه آمریکا نیز ادامه دارد، هیچ کس نمیتواند توقف این فعالیتها را در چارچوب این توافق از ایران طلب کند.
نماینده دائم کشورمان، در همین زمینه، از اقدام مدیرکل در گزارش موضوع مربوط به ثبت دادههای فراتر از پادمان انتقاد کرد و گفت: این اقدام فقط برای سه ماه با آژانس تفاهم شده بود و مبنای آن نیز کاملاً سیاسی بوده است، موضوعی که نه حقی برای آژانس ایجاد میکند و نه تکلیفی برای ایران.
غریب آبادی در خصوص گزارش مدیرکل آژانس درباره چند موضوع باقی مانده پادمانی نیز گفت: صرفاً چهار موضوع پادمانی بین ایران و آژانس وجود دارد که مربوط به حدود دو دهه قبل هستند و ایران تاکنون، تعاملات مناسب و سازندهای را درخصوص آنها با آژانس، با هدف حل و فصل این موضوعات، به عمل آورده است.
وی از اینکه آژانس با وجود بازرسیهای گسترده از تأسیسات هستهای ایران که افزون بر یک پنجم تمام بازرسیهای آژانس در سطح جهانی میشود و هیچ مشکل پادمانی نیز در فعالیتها و تعهدات جاری هسته ای وجود ندارد، تحت فشار برخی اعضای خاص خود درصدد بزرگ نمایی این موضوعات است، انتقاد کرد و گفت: آژانس باید استقلال، بی طرفی و حرفهای گری خود را حفظ کند و اعضای آژانس نیز باید از اعمال فشار بر آژانس و تلاش برای استفاده ابزاری از آن در جهت مقاصد سیاسی خود، بطور جدی پرهیز نمایند.
غریب آبادی فوریت این موضوعات را، آنگونه که مدیرکل در گزارش خود اشاره کرده است، رد کرد و گفت: نگرانی جدی، وجود سلاحهای هستهای رژیم صهیونیستی اسرائیل، خرابکاری تروریستی در تأسیسات هستهای صلح آمیز و ترور دانشمندان اتمی است که متاسفانه آژانس تاکنون به خود این جسارت را نداده است که درخصوص این مسائل، موضعگیری کند.
نماینده دائم کشورمان افزود: ما همکاری و تعامل سازنده شفافی با آژانس داریم و این شفافیت باید مورد شناسایی و قدردانی قرار گیرد، نه اینکه وسیلهای برای بهانه گیریهای بی مورد شود، چرا که این رویکرد بحران سازی غیر ضروری، ابتدا دامن خود آژانس را خواهد گرفت.