دگزامتازون برای مردان بهتر ایت یا زنان؟

به گزارش منیبان؛ مطالعه جدیدی که توسط دانشگاه کلگری (Calgary) انجام شده است نشان می‌دهد، دگزامتازون که از داروهای اصلی در درمان عفونت ریه شدید ناشی کووید-۱۹ است در بهبود عملکرد سلول‌های ایمنی مردان موثر است اما در زنان تاثیر ناچیزی دارد.

 یافته‌های قابل توجه این مطالعه چندرشته‌ای در مجله‌ی "Nature Medicine" منتشر شده است. این تحقیقات به رهبری دکتر جف بیرناسکی(Jeff Biernaskie) استاد زیست شناسی تطبیقی ‌و پزشکی تجربی در دانشکده دامپزشکی دانشگاه کلگری و دکتر برایان ییپ(Bryan Yipp) دانشیار گروه پزشکی مراقبت‌های ویژه، دانشکده پزشکی کامین انجام شده است.

ییپ می‌گوید: ما دریافتیم که مردها از استروئیدها نفع می‌برند و زنان در سطح سلولی و جمعی بهره کمی از این داروها می‌برند. در حال حاضر این امکان وجود دارد که درمان کووید-۱۹ شدید که ما آن را برای همه استفاده می‌کنیم تنها به نیمی از جمعیت سود برساند و این مشکل بزرگی است.

بدن چگونه با عفونت ناشی از کووید-۱۹ مقابله می‌کند؟

در ابتدای همه‌گیری، ‌درمان‌های نوع شدید بیماری توسط محققان تایید نشده بودند. استروئیدها اولین داروهایی بودند که اثربخش بودن آن‌ها مشخص شد اما این داروها تا حد متوسطی در کاهش آمار فوت موثر بودند و نحوه عملکرد آن‌ها مشخص نبود.

علاوه بر آن با آغاز این مطالعه هیچ کس از پاسخ دقیق سلول‌های ایمنی به عفونت ناشی از کووید-۱۹ در سطح سلولی اطلاع نداشت. چرا برخی از افراد شدید بیمار می‌شوند و برخی بیماری سبکی را تجربه می‌کنند؟ چرا برخی داروها بر بعضی از افراد موثرتر است؟

بیرناسکی می‌گوید: ما برای تولید درمان‌های جدید می‌خواستیم پاسخ افراد مختلف به ویروس سارس-کوو-۲ را بررسی کنیم و اثر پاسخ ایمنی بر شدت بیماری را بفهمیم.

ییپ و بیرناسکی می‌خواستند اثر استروئیدها درک کنند و بفهمند چرا در یک کارآزمایی بالینی استروئیدها به مردان کمک کرده بود اما در زنان موثر نبود.

تجزیه تحلیل هزاران سلول ایمنی در بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه

نمونه خون از مبتلایان به کووید-۱۹ و سایر بیماران بستری در بخش‌ مراقبت‌های ویژه کلگری که دچار مشکلات حاد تنفسی بودند گرفته شد. محققان در آزمایشگاه بیرناسکی از روش‌های پیشرفته توالی‌یابی آران‌ای تک رشته‌ای و بیوانفورماتیک برای بررسی عملکرد هزاران سلول ایمنی در هر بیمار استفاده کردند. با این روش آن‌ها توانستند رفتار سلولی را در مراحل مختلف بیماری بررسی کنند و اثر درمان را اندازه‌ بگیرند.

بیرناسکی می‌گوید: ما تا آن جا که می‌توانستیم از بیماران نمونه‌برداری کردیم. ما در مقاطع‌ زمانی مختلف این کار را انجام دادیم تا روند پیشرفت بیماری و پاسخ سیستم ایمنی را درک کنیم.

ییپ می‌گوید: در بیشتر عفونت‌های ویروسی، پروتئین‌هایی به نام اینترفرون به سرعت باعث از بین رفتن ویروس می‌شدند اما در کووید-۱۹ اینترفون سرعت کمی داشت و در حقیقت باعث افزایش التهاب و آسیب دیدگی شدیدتر اندام‌های داخلی می‌شد.

بیرناسکی می‌گوید: آنچه ما مشاهده کردیم پاسخ شدید اینترفرون به خصوص در مردان بود که با تزریق دگزامتازون کنترل می‌شود اما در زنان در مقایسه با مردان پاسخ اینترفرون‌ها خنثی‌شده‌تر بود بنابراین دگزامتازون در آن‌ها اثربخشی کمتری داشت.

ییپ با توجه به دلایلی که باعث تفاوت اثرگذاری دارو براساس جنسیت می‌شود معتقد است محققان باید به دنبال راه‌هایی برای سودمندتر کردن این داروها برای عموم باشند.