جدایی پاکستان از آمریکا/ اسلامآباد به سمت پکن میرود؟
اختلافات پاکستان وآمریکا دربحث تعاملات دوجانبه وتحولات منطقه باعدم حضوراسلامآباد درنشست دموکراسی به میزبانی واشنگتن وهشدار دولتمردان پاکستانی نسبت به ملحق نشدن به جنگ سردمیان آمریکا وچین،واردمرحله جدیدشدتاجایی که ناظران سیاسی ازچرخش آهسته اسلامآبادبه سمت اردوگاه پکن سخن میگویند.
به گزارش منیبان از ایرنا ، ملحق نشدن به بازی جنگ سرد در منطقه و عدم همراهی با سیاست ضدچینی آمریکا دستور کار اصلی دولت پاکستان طی سالهای اخیر به حساب میآید که با تشدید رقابت واشنگتن برای مهار پکن نیز نگرانی دولتمردان اسلامآباد نسبت به عواقبت آن بیشتر میشود.
کارشناسان سیاسی در پاکستان معتقدند که مخالفت این کشور با دعوت آمریکا برای حضور در کنفرانسی موسوم به دموکراسی پیام روشنی به ایالات متحده مبنی بر اینکه چنین رویدادی تنها هدف پیشبرد منافع ژئواستراتژیک آمریکا را دارد که چین و روسیه نیز مخالف آن هستند.
به عقیده آنان، دست رد اسلامآباد به سینه واشنگتن، نگاه مشترک پاکستان با چین و روسیه در قبال سیاستهای رقابتی و ترویج دهنده جنگ سرد آمریکا را منعکس میکند. حتی گفته میشود پاکستان پیش از اعلام رسمی عدم شرکت در کنفرانس دموکراسی آمریکا این موضوع را با طرف چینی مطرح کرده و پس از اخذ ملاحظات جدی این کشور، تصمیم به عدم حضور در این رویداد گرفت.
روزنامه پاکستانی «اکسپرس تریبیون» در گزارشی به تحلیل عوامل چرایی دوری پاکستان از اردوگاه آمریکایی و آمادگی بیشتر برای تقویت جبهه مشارکت با چین، پرداخت و نوشت: پس از صحبتهای اخیر عمران خان نخست وزیر پاکستان مبنی بر اینکه اسلامآباد به هیچ بلوک جدید و رقابت منطقهای ملحق نخواهد شد و سپس انکار از حضور در کنفرانس دموکراسی، باید گفت که آیا پاکستان بالاخره به اردوگاه چین پیوسته است.
بدبینی سیاستمداران پاکستانی نسبت به رویکرد تبعیض آمیز ایالات متحده و سیاستهای سختگیرانه در قبال اسلامآباد نیز باعث شده تا ذینفعان سیاسی اسلامآباد از مشارکت قوی این کشور در بلوک جدید منطقهای با حضور چین، ایران و روسیه حمایت کنند.
اکسپرس تریبیون گزارش داد: نخست وزیر پاکستان روزهای اخیر در اسلامآباد به صراحت اعلام کرد که این کشور به هیچ بلوکی نخواهد پیوست. این سخنان در پس زمینه جنگ سرد احتمالی بین ایالات متحده و چین ارائه شد. بحث غیرجانبدار بودن پاکستان پس از خودداری از حضور در نشست دموکراسی که توسط رئیس جمهور ایالات متحده جو بایدن برگزار شده بود، برجستهتر شد. بیش از یکصد کشور از جمله پاکستان به این اجلاس دعوت شده بودند. پاکستان در میان تنها چهار کشور آسیای جنوبی هند، مالدیو و نپال دعوت شده بود. روسیه و چین در حالی که تایوان دعوت شده بود از لیست مهمانان حذف شدند، چیزی که واکنش شدید پکن را نیز به دنبال داشت.
«کامران یوسف» تحلیلگر امور راهبردی در پاکستان معتقد است: در ابتدا تصور میشد که پاکستان در این اجلاس شرکت خواهد کرد زیرا عمران پیشتر پیروزی جوبایدن در انتخابات را تبریک گفته و حتی از ابتکار او برای انعقاد اجلاس سران با موضوع دموکراسی استقبال کرده بود.
وی افزود: اما چین و روسیه منتقد سیاستهای ایالات متحده بودند و گفتند که اقدام بایدن جهان را از هم جدا خواهد کرد. هر دو کشور تاکید داشتند که این اجلاس برای دموکراسی نیست، بلکه برای پیشبرد منافع ژئواستراتژیک ایالات متحده بود. این امر پاکستان را در شرایط سختی قرار داد.
کامران یوسف گفت: عدم حضور در کنفرانس مذکور یک تصمیم ساده اما بسیار پیچیدهتر شد. رایزنی مقامات پاکستانی روزها طول کشید تا تماس نهایی برقرار شد و این نیز ساعاتی قبل از آغاز نشست سران بود.
وی افزود: پاکستان در بیانیهای که به دقت طراحی شده بود، بسیار محترمانه دعوت آمریکا را رد کرد. دلیل خاصی ذکر نشد و علیرغم تاکید سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان بر اهمیت روابط با ایالات متحده، به همسویی اسلامآباد با پکن برای برائت از هرگونه رقابت و جنگ سرد در منطقه اشاره نشد.
روزنامه اکسپرس تریبیون به نقل از برخی مقامات آگاه در اسلامآباد نوشت: پاکستان دیدگاه چین و روسیه را تایید میکند که نشست سران در مورد دموکراسی توسط ایالات متحده بیشتر برای پیشبرد منافع ژئواستراتژیک واشنگتن است. همچنین نگرانیهایی در مورد چارچوب اجلاس سران نیز وجود داشت. به جز تعدادی از رهبران منتخب که قرار بود به جو بایدن ملحق شوند، از دیگران از جمله نخستوزیر پاکستان به سادگی خواسته شد که بیانیهای از پیش ضبط شده ارسال کنند. به گفته مقامات، این مسائل پاکستان را مجبور کرد در این نشست شرکت نکند.
در این گزارش آمده است: حقایق میدانی نشان میدهد که پاکستان مجبور شد در کنار چین باشد. این ممکن است عواقبی داشته باشد زیرا ایالات متحده ممکن است اقدام پاکستان برای رد کردن دعوت خود را به سادگی نپذیرد.
رییس کمیسیون روابط خارجی مجلس ملی پاکستان اسفندماه سال گذشته گفت: پاکستان مسیر جدیدی را در سیاست خارجی خود درپیش گرفته است و ما تحقق رویای تشکیل یک بلوک جدید قدرتمند با مشارکت پکن، تهران و مسکو را دور نمیبینیم.
وی تاکید کرد: پاکستان دیگر دنباله روی بده بستانهای سیاست نیست و مطابق منافع ملی خود تصمیم میگیرد. برخی کشورها شاید درصدد فشار بر ما به وسیله اعطای وام و یا کمکهای مالی بلاعوض باشند اما این روش دیگر بهایی ندارد.
مقامات پاکستانی روزهای اخیر اعلام کردند که این کشور هرگز به دنبال قرار گرفتن در مسیر بده بستانهای ناشی از رقابت و یا یک جنگ سرد نیست و درصدد همکاری سازنده در منطقه میباشد.
اوایل تیرماه امسال نخست وزیر پاکستان با اذعان به سیاست فشار واشنگتن علیه روابط اسلامآباد با پکن و انتظارات از پاکستان برای اتخاذ رویکرد جانبدارانه در قبال چین، تاکید کرد: ما تسلیم فشار آمریکا و غرب برای کاهش روابط با پکن نخواهیم شد.
«عمرانخان» فشار آمریکا علیه این کشور برای کاهش تعلقات با چین را غیرمنصفانه توصیف کرد و افزود: روابط ما با چینیها بسیار عمیق و با سابقه ۷۰ ساله است و ما هیچ توجهی به فشارهای خارجی نخواهیم داشت.