ویژه نوروز 1401؛
زخمهای دردناکی بر آخرین سالِ قرن/ از خودکشی آزاده تا وداع زهره
با نگاهی گذرا، اتفاقات تلخ و شیرینی را که مردم کشورمان در یک سال گذشته پشت سر گذاشتهاند را مرور خواهیم کرد.
به گزارش منیبان؛ قتل بابک خرمدین، خودکشی آزاده نامداری، واژگونی اتوبوس خبرنگاران محیط زیست، آغاز واکسیناسیون همگانی علیه ویروس کرونا تنها گوشهای از اتفاقات مهم سال گذشته است که سر و صدای زیادی در فضای مجازی به پا کرد و تمام آحاد جامعه را به خود مشغول ساخت.
در این گزارش به چند اتفاق مهم که در آخرین سال قرن اتفاق افتاد نگاهی کوتاه خواهیم داشت.
شوک آزاده نامداری با خودکشیاش
عصر شنبه ۷ فروردین ماه بود که خبر مرگ آزاده نامداری همه را شوکه کرد. وقتی خبر مرگ مشکوک وی از سوی پدر و مادرش به اورژانس و سپس به پلیس اعلام شد؛ تیم جنایی برای بررسی ماجرا به خانه او در یکی از برجهای خیابان مهستان واقع در شهرک غرب رفتند. نخستین بررسیها نشان میداد روز پنجشنبه ۵ فروردین، آزاده نامداری که قرار بود با همسر و دخترش به سفر شمال برود از مسافرت منصرف شده و سجاد، شوهرش که از این تصمیم همسرش تعجب کرده و از طرفی مجبور بود برای سرزدن به مادربزرگ بیمارش راهی شمال شود از دختر ۴ سالهاش گندم میپرسد که آیا دوست دارد همراه او به سفر برود یا میخواهد کنار مادرش بماند که دختر کوچولو مسافرت را انتخاب میکند و بدین ترتیب همراه پدر راهی شمال میشود.
براساس تحقیقات صورت گرفته در پرونده، همسر آزاده نامداری، پس از سفر برای او پیامی با این مضمون ارسال میکند که «به مادرت خبر بده با من به مسافرت نیامدی.» اما ظاهراً آزاده با خانوادهاش تماسی نمیگیرد. با گذشت حدود ۴۸ ساعت از مرگ زن جوان، خانوادهاش که تصور میکردند او به همراه شوهر و بچهاش در شمال است، وقتی از او بیخبر میمانند با نگرانی راهی خانه دخترشان میشوند. با آنکه آنها کلید خانه را داشتند، اما آن روز به علت عجله فراموش میکنند که کلید را با خود ببرند و در نهایت با کارت، در ورودی را باز میکنند. آنها به محض ورود با جسد دخترشان که بلوزی قرمز و شلواری طوسی (لباس خانه) به تن داشت مواجه میشوند. مادر آزاده بلافاصله با اورژانس تماس گرفت و زمانی که امدادگران وارد محل شدند پس از بررسی جسد زمان مرگ را حدود دو روز قبل اعلام کردند. با مرگ مجری سابق صدا و سیما، تیم جنایی راهی طبقه هفتم برج محل سکونت آزاده شدند. در معاینات اولیه متخصصان پزشکی قانونی مشخص شد که او حدود ۴۸ ساعت قبل فوت کرده و معاینات نشان میداد که زن جوان باردار نبوده است.
در بازرسی از خانه وی یک نسخه پزشکی پیدا شد؛ این در حالی بود که تعدادی پوکههای خالی قرص نیز در خانه زن جوان پیدا شد همچنین دست نوشتهای دو صفحهای که آزاده خطاب به دختر ۴ سالهاش نوشته بود و مدارکی دیگر که در محل حادثه پیدا شد، موضوع قتل و دگرکشی را منتفی کرد. به دستور بازپرس شعبه چهارم دادسرای امور جنایی پایتخت جسد برای مشخص شدن علت اصلی مرگ به پزشکی قانونی منتقل شد و با گذشت ۸ روز از کشف جسد آزاده، پزشکی قانونی اعلام کرد علت مرگ مسمومیت براثر مصرف بیش از حد داروهای اعصاب و روان بوده است.
پدر و مادر سنگدلی که پسر، دختر و دامادشان را مثله کردند
هنوز حواشی خودکشی آزاده نامداری تمام نشده بود که یک ایران در بُهت فرو رفت؛ تکه تکه شدن آقای کارگردان توسط پدر و مادرش.
بیست و ششم اردیبهشت سال ۱۴۰۰ بود که در ساعت سه و بیست و پنج دقیقه بامداد با اعلام کلانتری صد و سی و پنج آگاهی مبنی بر اینکه قطعاتی از جسد یک مرد در یکی از سطلهای زباله سمت شرقی شهرک اکباتان کشف شده بلافاصله ماموران به همراه بازپرس ویژه قتل پلیس، کارشناسان شورای پزشکی قانونی و تشخیص و هویت و پلیس آگاهی به محل صحنه اعزام شدند. در سطل زباله قطعاتی از یک جسد که شامل پا، دو دست و سر شانه بود کشف شد. ماموران با استفاده از انگشتان هویت جسد را کشف کرده و راهی منزل مرحوم بابک خرمدین شدند و با آثاری که در منزل موجود بود به این نتیجه رسیدند که این در و مادر مظنون به قتل فرزندشان هستند.
پس از بازداشت، پدر و مادر این فرد اعتراف کردند بابک که فرزند دوم خانواده و متولد سال ۵۳ و کارگردان مستندساز بوده را پس از بیهوش کردن با داروهای خوابآور و زدن ضربات چاقو مثله کرده و به سطل زباله انداختهاند.
نکته جالبتر که باعث شد همگان متعجب شوند این بود که در ادامه تحقیقات این پدر و مادر به قتل دختر و دامادشان نیز اعتراف کردند. این دو قاتل سندگل برای طی شدن روند دادگاه و تعیین مجازاتشان در زندان بودند که 30 آبان ماه خبر رسید اکبر خرمدین به دلیل ابتلا به سرطان پیش از آنکه مسئولان بلندپایه قضائی نظر خود را درباره سرنوشت او اعلام کنند، در زندان بهدلیل ایست قلبی جانش را از دست داده است. درحال حاضر مادر مرحوم بابک خرمدین ضمن اعتراف به معاونت در سه قتل، در زندان به سر میبرد.
خبرنگارانی که قربانی بیکفایتی مسئولان شدند
دوم تیرماه سال گذشته خبر واژگونی اتوبوس حامل خبرنگاران محیط زیست که به دعوت «ستاد احیای دریاچه ارومیه» به آذربایجان غربی رفته بودند، جامعه رسانه را به تشویش انداخت. واژگونی اتوبوس خبرنگاران در مسیر پیرانشهر به نقده علاوه بر اینکه باعث مصدومیت دست کم 21 خبرنگاران شد، جان «مهشاد کریمی» و «ریحانه یاسینی» خبرنگاران ایسنا و ایرنا را گرفت.
اگر از طرز نشستن عیسی کلانتری، رئیس سابق سازمان محیط زیست بگذریم، اظهار نظر او درباره حادثه باعث خشمگین شدن اهالی رسانه و واکنش شدید آنها در فضای مجازی شد. او در واکنش به این حادثه گفت: «این سانحه اتفاقی است که افتاده». پس از درمان سرپایی خبرنگاران مصدوم در آذربایجان غربی و تشییع پیکر دو خبرنگار قربانی شده، خانواده آنها ضمن ثبت شکایت خواستار شناسایی مقصران و مسببان این حادثه شدند. آبانماه ۱۴۰۰ پرونده اتوبوس خبرنگاران از دادسرای نقده به دادسرای ارومیه منتقل شد. در این برهه زمانی دادستان نقده علاوه بر راننده اتوبوس، سه مدیر دولتی یعنی مدیرکل محیط زیست استان آذربایجان غربی، رئیس محیط زیست ارومیه و رئیس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی را به عنوان متهم اعلام کرد. بعد از گذشت چهار ماه از ابلاغ پرونده به دادسرای ارومیه، خبرنگاران مطلع شدهاند سه مدیر دولتی که قبلا از سوی دادستان نقده متهم شناخته شده بودند، توسط بازپرس ارومیه تبرئه شدند و به همین سادگی خون دو خبرنگار جوان و تازه عروس پایمال شد.
آغاز واکسیناسیون همگانی در کشور
در کنار این اخبار بد یک خبر خوب، مردمی که چندسال درگیر کرونا بودند را خوشحال کرد؛ آغاز واکسیناسیون عمومی در کشور.
پس از واکسیناسیون بیماران زمینهای و مشاغل در اولویت، نوبت به تمام آحاد مردم جامعه رسید و واکسیناسیون همگانی در ایران از طریق واکسنهای داخلی و خارجی آغاز شد. پس از طی شدن روند واکسیناسیون و کاهش شهرهای قرمز محدودیتهای اعمال شده نیز برداشته شد و به مرور زمان با تزریق دوز دوم و سوم افسار گسیخته کرونا کنترل شد تا جایی که مدارس پس از دوسال حضوری شدند. البته در این میان افرادی بودند که قبل ورود واکسن به کشور معترض بودند و در فضای مجازی هشتگ راه میانداختند اما به محض ورود و تولید واکسن کرونا در کشور تحت تاثیر تبلیغات ضدواکسنها قرار گرفتند و حتی دُز اول را نیز تزریق نکردند. به هرحال شرایط کنونی کشور و کنترل نسبی کرونا به معنای پایان این ویروس سرکش نیست و نباید از سویه اُمیکرون که این روزها غالب در کشور است، غافل شد.
پناهجویانی که در آروزی «رفتن» غرق شدند
قصه پر غصه تکراری پناهجویان هم سال گذشته دست بردار نبود و داغی دیگر به جای گذاشت. جلال و سمیه زوج مریوانی که متولد سال 66 و 77 بودند، در آروزی رفتن به اروپا و ساختن زندگی جدید راهی ترکیه شدند. آن دو پس از مدت کوتاهی که در ترکیه زندگی کردند برای رفتن به آلمان توسط قاچاقچیان راهی یونان شدند. قصه جلال و سمیه از جایی شروع شد که در شبی تاریک باید از رودخانهای در یونان رد میشدند، در اتفاقی غیرمنتظره این دو زوج جوان که به دنبال آرزوهای خود بودند گرفتار امواج رودخانه شدند. موج ابتدا سمیه را با خود برد و جلال نیز برای نجات همسرش همراه موج راهی شد. قصه پُر درد ایرانیهایی که به هر طریقی میخواهند از کشور بروند فقط به جلال و سمیه ختم نمیشود و طبیعتا هرساله تعداد قابل توجهی از پناهجویان برای رسیدن به آرزوی خود به نوعی تلف میشوند و حتی خبر مرگ آنها رسانهای هم نمیشود.
سالی که با خودکشی اهالی تلویزیون آغاز و به پایان رسید
آخرای سال 1400 درست وقتی که گمان میکردیم این سال هم رو به اتمام است و دیگر با اخبار غیرمنتظره شوکه نخواهیم شد، خبر خودکشی یک بازیگر همه را متعجب کرد. گویا 1400 عهد بسته بود با خودکشی اهالی تلویزیون و سینما آغاز شود و به همان شکل به پایان برسد.
10 اسفندماه سال گذشته بود که خبر خودکشی زهره فکور صبور، بازیگر 43 ساله باسابقه سینما و تلویزیون رسانهای شد درواقع خبر مرگ مشکوک زنی جوان در منزل مسکونی واقع در خیابان دولت به پلیس اعلام شد که پلیس پس از ورود به محل با پیکر بی جان زهره فکور صبور روبرو شد. فردی که خود را همسر زهره فکور صبور معرفی کرده بود به پلیس گفت: «زهره تلفن جواب نمیداد و من نگران شدم. او حتی جواب سرایدار ساختمان را نداده بود به همین دلیل خود را به سرعت به خانه رساندم که با پیکر همسرم روبرو شدم و بلافاصله با اورژانس تماس گرفتم.»
جسد زهره فکور صبور برای تحقیقات بیشتر و کالبدشکافی به پزشکی قانونی منتقل شد تا علت دقیق فوت او مشخص شود. براساس آخرین گفتهها پوکههای خالی قرص در کنار جسد او نشان از مسمومیت دارویی و خودکشی دارد.
و اما باز هم اتفاقات تکراری
سال گذشته هم مثل هرسال با اخبار خوب و بد به پایان رسید اما نکته قابل توجه این است که میشد جلوی بسیاری از این اتفاقات که ریشه اجتماعی دارند را گرفت؛ درواقع ما هرسال شاهد تکرار اتفاقاتی هستیم که با اندکی همت میتوان مانع آنها شد. برخی از این مسائل تلخی که در سال 1400 اتفاق افتاد، نیاز به وضع یا اصلاح قوانین دارند که همت نمایندگان مجلس را میطلبد و برخی دیگر نیز نیاز به کارشناسی و ریشهیابی دارند بنابراین اگر نگاه عمیقی به مسائل اجتماعی رخ داده شده، نشود باز هم شاهد وقوع آنها خواهیم بود.