رئیس جمهور آمریکا به بن‌سلمان باج داد؟
منابع رسانه‌ای از سفر احتمالی رئیس‌جمهور آمریکا در ماه آینده به ریاض و کوتاه آمدن در مقابل ولی‌عهد سعودی با هدف کنترل قیمت نفت خبر می‌دهند.
به گزارش مُنیبان از مدتها پیش گزارش‌هایی در خصوص دست‌وپازدن‌های مستمر ریاض برای جلب رضایت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا و موافقتش برای دیدار با «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی منتشر می‌شد و حتی تلاش‌هایی صورت گرفت تا دست‌کم یک گفت‌وگوی تلفنی میان دو طرف برقرار شود، اما رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا که با نقاب حمایت از حقوق بشر، بسیاری را با خود در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا همراه کرده بود، از این امر امتناع می‌ورزید.
جو بایدن در کارزار انتخاباتی خود زمانی که در مورد روابط با عربستان سعودی مورد سؤال قرار گرفت، گفته بود: «زمان آن فرا رسیده که احساس توازن برقرار شود و ارزش‌هایمان را در روابطمان در خاورمیانه خالص‌سازی کنیم.»
بایدن همچنین به اندیشکده «شورای روابط خارجی» گفته بود که حمایت آمریکا از عربستان سعودی را در برخی مسائل کلیدی کاهش خواهد داد. او گفته بود: «به حمایت آمریکا از جنگ فاجعه بار یمن تحت رهبری عربستان سعودی خاتمه می‌دهم و دستور خواهم داد روابط ما و عربستان سعودی مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد».
موضوع قتل جمال خاشقچی نیز از مواردی بودکه موجب تیرگی روابط میان جو بایدن با ولی عهد سعودی شده بود هرچند که بایدن هرگز حاضر به تحریم ولی عهد سعودی نشد.
اما با آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ولی‌عهد سعودی با استفاده از فرصت ایجاد شده در سایه این و بازی با ورق نفت و تهدید واشنگتن به سوق دادن منابع عربستان به سوی شرق، برای دولت بایدن خط و نشان می‌کشد تا جایی که طی چند روز اخیر برای بار چندم گزارش‌هایی در خصوص عقب‌نشینی بایدن در قبال ریاض و احتمالا ملاقات او با بن‌سلمان منتشر شد.
روزنامه «رأی الیوم» با انتشار یادداشتی در خصوص طرح مجدد دیدار بایدن با بن‌سلمان نوشت: «گزارشهای رسانه‌های غربی از جمله شبکه «سی.ان.ان» آمریکا حاکی از احتمال دیدار «جو بایدن» با شاهزاده «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی در جریان سفر قریب‌الوقوع رئیس‌جمهور آمریکا به غرب آسیا است. سفری که انتظار می‌رود، ماه آینده صورت گیرد».
این دیدار پس از تیرگی روابط عربستان سعودی و آمریکا در خصوص چندین پرونده که مهمترین آن‌ها قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار سعودی و مسئله تولید نفت عربستان بود، صورت خواهد گرفت.
ارتباط سفر خالد بن سلمان به واشنگتن با سفر احتمالی بایدن به ریاض
در ادامه این یادداشت آمده است: «سفر روز چهارشنبه شاهزاده "خالد بن سلمان" معاون وزیر دفاع سعودی به واشنگتن، احتمالا راه را برای این دیدار در آینده هموار کرده. زیرا خالد معاون وزیر دفاع عربستان (شاهزاده محمد بن سلمان) با «لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا و شاهزاده خالد دیدار کرد. همچنین به اعلام کاخ سفید با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، ملاقات کرد و قابل توجه است که شاهزاده خالد در حساب توییتر خود نوشت که این دیدار با هدایت و دستور شاهزاده محمد بن سلمان انجام شده است. مشاور سالیوان بر تعهد رئیس جمهور جو بایدن به کمک به عربستان سعودی برای دفاع از سرزمین خود تاکید کرده است.
نکات مبهم در دیدار احتمالی بایدن و بن‌سلمان
نویسنده در ادامه تصریح کرد: کاخ سفید به نوبه خود، گزارشهای مربوط به دیدار آتی با شاهزاده بن سلمان را تایید یا تکذیب نکرد، حتی خود عربستان سعودی تا کنون در این مورد صحبتی نکرده است، در حالی که سوالاتی در مورد شکل و مکان این دیدار مطرح می شود. از آن‌جایی که طبق گزارش ها، بایدن در صورت برگزاری این دیدار با شاهزاده بن سلمان در ریاض به گفت‌وگو خواهد نشست، در این‌جا، این سوالات طرح می‌شود که آیا رئیس‌جمهور بایدن، اصل تبدیل پادشاهی به یک "دولت منزوی" و انتقاداتش در خصوص پرونده‌های حقوق بشری سعودی‌ها را رها کرده و با نادیده گرفتن دخالت مستقیم شاهزاده محمد بن سلمان در قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی، آن‌گونه که در گزارشهای اطلاعاتی آمریکا تایید شده، سوار هواپیما شده و عازم ریاض، پایتخت سعودی می‌شود؟
از دیگر سوالات مطرح این است که مقامات سعودی چگونه از رئیس‌جمهور بایدن استقبال خواهند کرد؟ آیا مانند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق به گرمی از او در ریاض پذیرایی خواهند کرد و ملک سلمان و ولی‌عهدش از او استقبال خواهند کرد در حالی که بایدن تاکنون، تنها با شاه سعودی تعامل داشته است؟ این سوالات مربوط به شکل دیدار احتمالی مذکور است. اما در خصوص مضمون این دیدار، این سوالات مطح است که شاهزاده بن سلمان به مهمان آمریکایی خود چه چیزی اعطا خواهد کرد؟ آیا بن‌سلمان، مهمترین مطالبه واشنگتن مبنی بر افزایش تولید نفت برای کاهش قیمت بالای بی‌سابقه بنزین در ایالات متحده را پاسخ خواهد داد. به ویژه که افزایش بی‌سابقه قیمت بنزین موجب کاهش محبوبیت بایدن شده و پیروزی مجدد او در انتخابات آتی را تهدید می‌کند
سوال مهم دیگر این است که آیا محمد بن سلمان به دیدار با بایدن برای نشان دادن پیروزی خود و وادار کردن بایدن به عقب‌نشینی از حرف خود بسنده خواهد کرد؟ آن هم پس از آن‌که اقدام بایدن در نادیده گرفتن ولی‌عهد سعودی به جایی رسید که وی حتی گفت‌وگوی تلفنی با او را رد کرد؟ آیا ولی‌عهد سعودی به همین حد بسنده خواهد کرد و تهدیدش در فروش نفت به چین، پایبندی به عدم افزایش تولید نفت همسو با موضع روسیه در چارچوب توافق اوپک پلاس را متوقف خواهد کرد و در نتیجه به موضع آمریکا در رد جنگ روسیه علیه اوکراین بازخواهد گشت و پشت روسیه را خالی خواهد کرد تا کمک‌های نفتی به روال طبیعی خود بازگردد؟
این در حالی است که افزایش قیمت نفت به طور کلی، به نفع شهروند سعودی نیست و افزایش بی‌سابقه قیمت نفت به ۱۰۷.۶۷ دلار برای هر بشکه در چارچوب رد افزایش تولید، می‌تواند به اقتصادی داخلی جان تازه‌ای بدهد و کاهش قیمت آن پیش از بحران اوکراین، دولت سعودی را به تحمیل مالیات، افزایش قیمت بنزین، کاهش سنوات و تفکر درباره طرح‌هایی به منظور تنوع‌بخشی به منابع درآمدهای غیرنفطی در چارچوب چشم‌انداز اقتصادی ۲۰۳۰ واداشت. آیا سفر احتمالی بایدن، موجب خواهد شد که عربستان به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام در جهان، اقدام به افزایش تولید نفت کند؟
نویسنده در ادامه می‌گوید: «شاید رئیس‌جمهور بایدن در صورت سفر به ریاض و دیدار با حاکم فعلی آن یعنی شاهزاده محمد بن سلمان، از این شاهزاده جوان، تعهداتی در خصوص آزادی برخی از زندانیان اندیشه و پایان دادن به محدودیت اعمالی در خصوص سفر فعالان حقوق بشری نظیر "لجین هذلول"و "رائف بدوی" دریافت کند. امری که موجب کاهش شدت انتقادات رسانه‌ای در واشنگتن علیه بایدن شود. انتقاداتی که می‌گوید وی به عنوان یک عضو حزب دموکرات از تعهداتش در پرونده حقوق بشر در عربستان سعودی در قبال منافع اقتصادی و سیاسی کاخ سفید شانه خالی کرده است.
در مقابل، ریاض ممکن است علاقه‌مند باشد که ایالات متحده سیستم های دفاع موشکی خود (پاتریوت) را که به دستور شخص بایدن از اراضی سعودی برچیده شد، مجدداً فعال کند، به ویژه که بایدن در کلام، از پایبندی کشورش به حفاظت و حمایت از عربستان سعودی کوتاه نمی آید. اما موشک‌های انصارالله موضوع دیگری هستند و در حالی که هنوز آتش‌بس در یمن برقرار است اما محمد بن سلمان در این صورت می‌تواند بر تبلیغات رسانه‌ای خود بیافزاید.
با تمام این اوصاف، توجه ناظران به اظهارات شاهزاده "عبدالعزیز بن سلمان" وزیر انرژی عربستان سعودی که دو روز قبل از خبر دیدار آتی بن سلمان و بایدن منتشر شد، جلب شد که گفته بود کاهش ظرفیت پالایشی به معنای ادامه افزایش قیمت بنزین و سایر فرآورده های نفتی، است حتی اگر بزرگترین کشورهای صادرکننده در جهان نفت بیشتری پمپاژ کنند. به این معنی که افزایش تولید نفت عربستان، به گفته این شاهزاده، مانع از افزایش بی سابقه قیمت بنزین نخواهد شد. عبدالعزیز با تکرار این جمله که با افزایش قیمت بنزین و گازوئیل "موانع مادی وجود دارد که هیچ تولیدکننده ای نمی تواند حل کند" که به نوبه خود باعث تشدید تورم و بحران هزینه‌های زندگی جهانی شده است.
