جولان ساخت‌وسازهای بدقواره در گلابدره
آپارتمان‌سازی غیر مجاز و غیر استاندارد، عامل نابودی شمالی‌ترین محله تجریش شده و مدیریت شهری به دنبال جلوگیری از این روند است.
به گزارش منیبان، روزنامه همشهری نوشت: «نمای شهر تهران از گلابدره آنقدر زیباست که بنگاه‌های مسکن می‌توانند هر آپارتمانی را با عبارت «چشم‌انداز شهر» به فروش برسانند. جایی که تا چند دهه قبل باغ بود و درخت سبز می‌شد حالا هر روز برج‌های لاغر و سست رشد می‌کنند و به هیچ قانونی اعتنا ندارند. تا سال‌های ۶۰ زمین‌های شمال گلابدره مانند امروز زیر برج‌ها و مجتمع‌های آپارتمانی نرفته بود اما مهاجرت‌های گروهی باعث شد که جمعیت این محله در شمال محله امامزاده قاسم به‌شدت افزایش پیدا کند. مهاجران با همکاری یکدیگر زمین‌های قولنامه‌ای را خریدند و تکه‌تکه در آن خانه ساختند. از مدتی پیش بسیاری از این خانه‌ها که دیگر قدیمی شده‌اند، دست بسازوبفروش‌ها افتاد. قولنامه‌ای‌بودن زمین‌ها هم جلوی ساخت‌وساز انبوه را نگرفت و شاید این کار را ساده‌تر هم کرد. حالا هر کدام از زمین‌های ۷۰متری و ۱۰۰متری به ارتفاع چندین طبقه ساخته شده و نخستین طبقه کنار خیابان هم به صورت مغازه‌هایی درآمده است که مدام تغییر شغل می‌دهد؛ آن هم در کنار خیابان‌های باریک، شیب‌دار و پر از خودروهایی که به زحمت حرکت می‌کنند.
به همین خاطر مدیریت شهری روی محله گلابدره و محله‌هایی مشابه آن که ساخت‌وساز غیر مجاز اینچنینی دارند، تمرکز کرده تا جلوی روندی را که هم حقوق شهروندی را زیر پای سوداگری از بین می‌برد و هم باعث تخریب محیط زیست شهری می‌شود و پیامدهای خطرناکی می‌تواند در پی داشته باشد، بگیرد. در همین ارتباط معاون معماری و شهرسازی شهردار تهران می‌گوید: «می‌پذیریم که در ادوار گذشته ساخت‌وساز غیر مجاز در گلابدره صورت گرفته که با اهتمام مدیریت شهری، شهرداری منطقه یک گام‌هایی را در کنترل ساخت‌وسازهای گلابدره برداشته است. شهرداری قصد دارد با نصب دوربین در ورودی گلابدره موضوع ورود مصالح را مدیریت کند که امیدوارم با این اقدام شاهد تعطیلی ساخت‌وسازهای غیر مجاز در این محله باشیم.»
حمیدرضا صارمی با بیان اینکه وضعیت رخ‌داده به خاطر موقعیت خاص و ویژه این محله برای ما پذیرفتنی نیست، می‌افزاید: «نباید حتی یک ساختمان غیر مجاز و خلاف ضوابط و بدون پروانه ساخته شود و از این رو شهرداری با تمام توان تصمیم دارد از این امر جلوگیری کند.»
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، نیز که از این محله بازدید داشته است، عنوان می‌کند: به‌زودی ضوابط سختگیرانه‌ای برای گلابدره ابلاغ شده و به گونه‌ای اقدام می‌شود که متخلفان نقره‌داغ شوند.
افزایش طبقه تا هر کجا که امکان دارد
با گذری در خیابان شهید زبردست و شهید سعیدی محله‌های گلابدره و امامزاده می‌شود وضعیت کلی محله را دید. مغازه‌ها و خانه‌های کوچک و قدیمی در کنار برج‌های بلند با نمای سنگ تراورتن قرار گرفته‌اند. در بخش شمالی محله، تعداد اندکی از خانه‌ها سند دارند. بعضی از اهالی قدیمی گلابدره نامه‌های شکایت به مراجع مسئول در شهرداری یا ارگان‌های دیگر نوشته‌اند. بعضی‌ها هم پیام‌هایی را از سال‌های پیش در سامانه ۱۳۷ ثبت کرده‌اند ولی هیچکدام از این کارها نتوانسته است سرعت رشد برج‌ها را کم کند. با نگاه‌کردن از بالای یکی از برج‌ها می‌شود دید که تقریبا در هر خیابان و کوچه‌ای چند ساختمان در حال رشد هستند.
سود ساخت‌وساز زیاد است چون همیشه برای آپارتمان‌ها مشتری پیدا می‌شود. سود ساخت‌وساز در گلابدره این است که یک زمین کوچک را تا جای ممکن رو به بالا بسازند. هر طبقه‌ای که روی طبقه دیگر سوار شود، پول بیشتری به جیب سازنده و شرکایش روانه می‌کند. همین کار موجب شکل‌گیری فساد مالی شده است. اغلب بسازوبفروش‌ها به محض اینکه بتوانند روی خرپشته طبقه بالا چند ستون فلزی جدید می‌گذارند و با بلوک‌های سیمانی و سفالی طبقه دیگری به آن اضافه می‌کنند. ظاهرا بعضی‌ها تقلب را از پایین شروع می‌کنند. یعنی وقتی قرار است یک خانه دو طبقه را تبدیل به چند طبقه کنند، بدون خاکبرداری و ایجاد پی بلکه با تقویت ستون‌های باقیمانده از خانه قبلی شروع می‌کنند و اسکلت را بالا می‌برند. هر تکه دیوار را با مصالحی که مخفیانه وارد شده است، می‌سازند و تا جای ممکن از استانداردها کم می‌کنند تا به سود اضافه کنند.
طبق قانون و برای جلوگیری از تغییر بافت محله، مالکان باید در ۴۰درصد از مساحت زمین سه طبقه ساخت‌وساز کنند اما وقتی از بالاترین نقطه گلابدره به پایین نگاه کنید، آپارتمان‌هایی را می‌بینید که در ۱۰۰ درصد مساحت زمین، پنج و شش و حتی ۱۰ طبقه هم بالا رفته و جلوی دید خانه‌های دیگر را گرفته‌اند. قواره زمین و تعداد طبقات بعضی از این آپارتمان‌ها در نخستین نگاه هم کاملا نامتناسب و غیر استاندارد است.
بعضی از ساخت‌وسازها و تغییر کاربری‌ها در دوران رکود مسکن سال‌های قبل شروع شده است. تعدادی از ساختمان‌های قدیمی حکم ماده ۱۰۰ برای تخریب طبقات دارند اما این واحدهای مسکونی به‌سرعت فروخته می‌شود و اجرای حکم تخریب برای خانه‌ای که یک خانواده ساکن آن هستند، سخت است. همین اتفاقات باعث شده که سازندگان فعلی بدون توجه به قانون بر طبقات اسکلت اضافه کنند.
گلابدره در ناحیه سه منطقه یک شهرداری تهران قرار دارد و تقریبا شمالی‌ترین منطقه مسکونی شهر محسوب می‌شود. در محله‌ای که بافت «ریزدانه» دارد، افزایش تعداد ساکنان و ساختمان‌ها در کنار معابر باریک و پرشیب باعث مشکلات زیادی شده است. از میدان ابک به سمت خیابان‌های شهید نوری‌زاده و وحدت می‌شود ترافیک خودروها را دید. اگر یک خودرو در میانه خیابان به‌دلیلی متوقف شود، راهبندان می‌شود. تناسبی بین خیابان، ساختمان‌ها و جمعیت وجود ندارد. از هر طرف برج‌های باریک بالا رفته‌اند. بعضی از این ساختمان‌های زیبا به شبکه فاضلاب وصل نیستند و گاهی بوی نامطبوع فاضلاب در کوچه‌های محله‌ای که در نامش کلمه «گلاب» دارد، می‌پیچد.»
