دعایی یک اصولگرای به تمام معنا بود
«حاج آقا (عنوانی که در مؤسسه، مرجع خطاب مرحوم دعایی برای همه ما بود) یک اصولگرای به تمام معنا بود، البته با تعریفی که خارج از دایره تعریف جناحی و حزبی مرسوم است.»
به گزارش منیبان، در یادداشتی در روزنامه اطلاعات به قلم فتح‌الله آملی آمده است: «این روزها نوشتن یادداشت برای همه ما که در حلقه وصل او بوده‌ایم، جز درباره او سخت است. هنوز در نوعی بهت به سر می‌بریم. این، هیچ مبالغه نیست. اما از آنجا که حق نداریم و خود او هم نمی‌خواست که به خود بپردازیم و درد ملک وملت وانهیم، گرچه باز درباره اوست، اما گمان می‌رود حرف حسابی باشد که این روزها سخت محتاج آنیم.
حاج آقا (عنوانی که در مؤسسه، مرجع خطاب مرحوم دعایی برای همه ما بود) یک اصولگرای به تمام معنا بود، البته با تعریفی که خارج از دایره تعریف جناحی و حزبی مرسوم است؛ اصولی را که او معتقد بود، گر چه و البته زیربنایی دینی، اسلامی و انقلابی داشت و به‌تمامی از آموزه‌های دینی منشأ می‌گرفت در عین حال فقط منحصر به حزب‌اللهی و مسلمان و طرفدار انقلاب و مسایلی از این قبیل نمی‌شد و مفهوم وسیع‌تری به نام انسان و حقوق انسانی را نیز دربرمی‌گرفت؛ چراکه اسلام هم به عنوان دین کامل هدفی جز هدایت انسان ندارد و این نکته بسیار مهمی است.
در طول چهار دهه خدمت و افتخار مؤانست با آن عزیز، نگارنده خود بارها شاهد بود که با چه فروتنی و تواضعی سعی می‌کرد دل رنجیده‌ای به دست آرد و کدروتی برچیند. به جذب حداکثری و دفع حداقلی بسیار عقیده‌مند بود؛ به جمع‌کردن همه سرمایه‌های فکری و ذخایر فرهنگی و هنری و حتی سیاسی کشور دور هم و افزایش ظرفیت سازندگی و رشد و توسعه ایران عزیز؛ چیزی که ما در حال حاضر و در این شرایط سخت بسیار محتاج آنیم. به اینکه بتوانیم از همه ظرفیت‌های موجود در کشور بهره ببریم و کدورت‌ها را به حداقل برسانیم و اجماعی پدید آوریم تا همه در کنار هم در عبور از گردنه‌های سخت و دشوار همراه و همدل و یکپارچه و دست در دست هم باشند و مگر می‌شود دست به جراحی‌های بزرگ و لازم در نحوه حکمرانی به ویژه در بخش‌های اقتصاد بیمار کشور بدون تجمیع و همراهی سرمایه اجتماعی زد؟ مگر می‌توان به بهترین سازوکار و برنامه جامع و علمی برای تحصیل مقصود بدون استفاده از حداکثر ظرفیت نخبگانی دست یافت و پس از آن مگر بدون همراهی و اقناع مردم می‌توان آن برنامه‌ها را هر چه جامع و همه جانبه‌گر و علمی پیش برد و به نتیجه رساند؟
اینکه بتوانیم قهرها را به آشتی بدل کنیم و از دامنه خشونتی که خواسته یا ناخواسته، با وجه و بی‌وجه، آفت خطرناک برخی از ما حتی در روابط معمول اجتماعی شده بکاهیم و با هم مهربان باشیم و به هم مروت داشته باشیم و وحدت کلمه‌ای را که تاکید همیشگی امام خمینی (ره) بوده محقق کنیم، نیاز حتمی ایران عزیز ماست در این روزهای سرشار از گلایه و شکایت. او نه‌تنها یک مسلمان معتقد متدین و یک روحانی مؤمن به همه سنت‌های دینی و علاقه‌مند و وفادار کامل به امام و رهبری و نظام و انقلاب بود، به‌شدت هم به ایران و ایرانی و اعتلای سرزمین و پیشرفت کشور و حفظ تمامی سرمایه‌های آن به‌ویژه سرمایه سترگ انسانی آن اندیشه داشت.
بارها شاهد بودیم که چه سخاوتمندانه از خویش هزینه می‌کرد تا شخصیتی و چهره‌ای که مفیدش می‌دانست مبادا از قطار انقلاب و نظام پیاده شود و این تلاش برای اجماع و اقناع‌سازی و نزدیکی هر چه بیشتر به جای شکاف و شقاق، نیاز امروز جامعه ماست.
باور کنیم در این روزهای سخت که خبرهای ناخوشایند کم نیستند و لبخندها کمتر از تشرها و اخم‌ها و شیرینی‌ها گاه کمتر از تلخی‌هاست، بسیار به محبت و گذشت و رواداری و اجماع‌سازی و همدلی نیازمندیم؛ به عشق‌ورزیدن، به گذشت، به آشتی و مهر. به نمایش تصویر رحمانی از دین پیامبر رحمت و به دادن امید به جامعه‌ای که بسیار نیازمند آن است.
وقتی بیشتر به این کیمیا پی می‌بری که در مراسم وداع در حسینیه جماران، مراسم تشییع در موسسه اطلاعات و مراسم خاکسپاری در جوار حرم مرادش امام، که همه شکوهی خاص داشت، چهره‌هایی می‌دیدی از هر طرف و هر سو از رجال سیاسی و مذهبی اصولگرا و اصلاح‌طلب و منتقد گرفته تا چهره‌های دانشگاهی و علمی و فرهنگی و هنری و ادبی و نیز خیل همکاران قدیمی و بازنشسته مؤسسه که هر یک خاطره و خاطرات خوشی از او داشته‌اند و دینی احساس می‌کردند و همه در یک مراسم برای قدرشناسی گرد هم آمده بودند؛ گر چه با حسرت و دریغ. پس می‌توان با محبت و مدارا و گذشت، با نمایش امر به معروف و نهی از منکر عملی و رفتاری، دل‌ها را به هم نزدیک کرد و وفاق و همدلی به وجود آورد و نیکنامی به جای گذارد و این آموزه‌ها برای همه و به‌ویژه برای صاحب‌منصبان و کارگزاران و مسئولان چه غنیمت بزرگی است.»
