معلمان بخوانند / این ۸ گروه شامل رتبه بندی نمی‌شوند
طبق اعلام وزارت آموزش و پروروش، نظام رتبه‌بندی معلمان به ایستگاه آخر نزدیک می‌شود و قرار است احکام معلمان از ۳۱ شهریورماه جاری صادر شود؛ هرچند اجرای قانون از شهریور ۱۴۰۰ تعیین شده و پرداخت معوقات یک ساله آن نیز باید از سوی دولت انجام شود.
با انجام اصلاحات واراده از سوی مجلس در ابتدای اسفندماه، رتبه‌بندی از سوی شورای نگهبان مورد موافقت قرار گرفت و در ۱۶ اسفندماه سال ۱۴۰۰ از سوی رئیس مجلس جهت اجرا به دولت و ۲۳ اسفندماه از سوی رئیس جمهور به وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ شد.
دولت مکلف شده بود ظرف مدت یک ماه از ابلاغ قانون، آیین‌نامه اجرایی را تدوین و به تصویب هیئت وزیران برساند که به علت آنچه حسین عرب اسدی، معاون سرمایه انسانی سازمان امور اداری و استخدامی آن را دغدغه برای حفظ کیفیت آیین نامه اجرایی خوانده بود، تا ۱۲ تیر ماه ۱۴۰۱ به طول انجامید و در نهایت از سوی محمد خبر، معاون اول رئیس‌جمهور جهت اجرا، ابلاغ شد.
طبق اعلام وزیر آموزش و پرورش، آیین نامه اجرایی رتبه بندی معلمان یک شیوه نامه اجرایی نیز دارد که تا کنون منتشر نشده است؛ وی در این باره گفته است: «در حال پیگیری این قانون و آماده سازی برای اجرا هستیم و امیدواریم تا ابتدای سال تحصیلی همه معلمان رتبه بندی شوند و با انرژی مضاعف در کلاس های درس حضور یابند.»
وی همچنین چندی پیش اعلام کرد: «کمیته‌های لازم یا هیئت‌های ممیزی براساس قانون شکل گرفته و ان‌شاءالله رتبه بندی وارد مرحله اجرای اصلی در درون آموزش و پرورش شود. شروع آن هم از ۳۱ شهریور ماه سال جاری است.»
درحالی آیین‌نامه اجرایی رتبه‌بندی معلمان ابلاغ و وزارت آموزش‌وپرورش در حال آماده‌سازی مقدمات اجرایی لازم است که طی دو سه هفته اخیر انتقادات و اشکالاتی بر آیین نامه مذکور از سوی فرهنگیان و نمایندگان مجلس وارد شده است تا جایی که رئیس مجلس شورای اسلامی ۲۶ تیرماه در صحن علنی مجلس و در پاسخ به تذکر یک نماینده مجلس در این باره گفت: «در هیئت تطبیق وظیفه داریم که حتماً مصوبات هیئت دولت را با قانون مطابقت دهیم. مصوبه دولت در خصوص قانون رتبه‌بندی معلمان به تازگی به هیئت تطبیق رسیده است. این مصوبه در مهلت قانونی هیئت تطبیق رسیدگی می‌شود و اگر مغایرت وجود داشته باشد، حتماً اعلام خواهیم کرد.»
از جمله انتقاداتی که تا کنون در این باره مطرح شده می‌توان به عدم شمولیت معلمانی که کد تخصیصی ندارند، ابهام در تشکیل کانون‌های ارزیاب که قرار است صلاحیت عمومی و تخصصی معلمان را ارزیابی کنند، شرط تداوم خدمت دوساله برای معلمانی که سال گذشته و یا امسال بازنشسته شده اند، عدم شمولیت معلمان با دوسال خدمت، الزام به کسب امتیاز کف ۴۵۰ تا ۵۰۰ برای احراز رتبه آموزشیار معلمی و احتمال بروز مشکل در اعمال مدرک تحصیلی دوم فرهنگیان اشاره کرد که هنوز به همه آنها پاسخ داده نشده است و به نظر می‌رسد باید منتظر شیوه نامه اجرایی و آرای هیئت تطبیق ماند.
در ادامه مروری بر برخی جزئیات مهم طرح رتبه‌بندی معلمان که در آیین‌نامه اجرایی آمده خواهیم داشت:
کدام گروه از معلمان، رتبه‌بندی می‌شوند؟
ماه ۳ آیین‌نامه به مشمولان رتبه‌بندی پرداخته است که مطابق آن، مشمولان این آیین‌نامه عبارت‌اند از مشمولین طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان و نیروهای توان‌بخشی مدارس استثنایی که در حال حاضر صرفاً در واحدهای آموزشی و تربیتی اشتغال به خدمت تمام‌وقت دارند.
افراد موضوع لایحه قانونی راجع به استفاده کارکنان کادر اداری وزارت آموزش‌وپرورش که برای خدمت معلمی استخدام شده‌اند از طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان کشور و احتساب سوابق تجربی آنان – مصوب ۱۳۵۸ – شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران و اصلاحات بعدی آن، مشمول این آیین‌نامه هستند.
آن دسته از نیروهای اداری شاغل در پست‌های کارشناسی و بالاتر که بر اساس ضوابط و شرایط مربوط در یکی از عناوین موضوع طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان اشتغال یابند، از زمان تغییر سمت و شروع به خدمت معلمی مشمول نظام رتبه‌بندی می‌شوند. در صورت بازگشت مجدد به کار در سمت‌های اداری حسب شرایط ذی‌ربط از فوق‌العاده رتبه‌بندی برخوردار نخواهند بود.
ـ نیروهای اداری
ـ نیروهای فاقد کد شناسه استخدام مورد تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور
ـ کارکنان مأمور یا انتقالی به سایر دستگاه‌های اجرایی (با حفظ پست سازمانی با بدون آن)
ـ کارکنان مأمور به مدارس غیردولتی (به‌استثنای مدیران و معاونین که از آموزش‌وپرورش حقوق دریافت می‌کنند)
ـ نیروهای مازاد یا در اختیار مدرسه
ـ کلیه افرادی که از بیش از یک صندوق حقوق دریافت می‌کنند
ـ افرادی که در مرخصی بدون حقوق به سر می‌برند، افراد انتقالی به دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی
ـ و افراد مأمور به تحصیل مشمول این آیین‌نامه نیستند.
برای احراز هر رتبه، کسب چند امتیاز لازم است؟
در ماده ۴ آیین‌نامه، امتیازات لازم برای کسب رتبه‌های پنج‌گانه قید شده است و مشمولین در مرحله استقرار، با در نظر گرفتن امتیازات مندرج در جداول زیر سنجش و ارزیابی‌شده و بر اساس امتیازات کسب‌شده در یکی از رتبه‌های پنج‌گانه قرار خواهند گرفت.
در تبصره ۱ این ماده تصریح شده است که بسته‌های ارزیابی با سنجه‌های کیفی متفاوت که متناسب با هر رتبه از عمق و اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود، برای هریک از رتبه‌ها به‌صورت مجزا و بر اساس سهم از سقف امتیاز بر اساس توزیع جدول شماره ۱ توسط مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت با همکاری مراجع ارزیابی‌کننده مندرج در جدول شماره ۲ به اجرا گذاشته می‌شود:
جدول شماره ۱ سهم میزان اثرگذاری هریک از بسته‌های (ابزارهای) ارزیابی و سنجش در هر یک از رتبه‌ها به درصد:
بر اساس تبصره ۲، حداقل امتیاز مورد نیاز برای احراز هریک از رتبه‌های مشمولان بر اساس سهم امتیازات تعیین‌شده جدول شماره ۱ برای هریک از شایستگی‌های موضوع این آیین‌نامه به شرح جدول شماره ۳ است.
در تبصره ۳ نیز قید شده است که مصادیق و شاخص‌های رفتاری و عملکردی جهت ارزیابی برای احراز رتبه‌ها ازجمله مدرک تحصیلی، سنوات خدمت، گواهینامه‌ها، تألیفات، پروژه‌ها و همچنین میزان و ضریب تأثیر هرکدام از آنها به‌موجب شیوه‌نامه‌ای خواهد بود که با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت تهیه و به تأیید وزیر آموزش‌وپرورش خواهد رسید.
طبق تبصره ۴ ماده ۴، در ارزیابی شایستگی‌های عمومی مطابق بند (۳-۱) ماده ۲ قانون، مجموعه‌ای از صفات و ویژگی‌های شخصیتی فرد شامل باورها، نگرش‌ها، اعتقادات و رفتار مبتنی بر نظام ارزشی، فرهنگی و اخلاقی جامعه اسلامی و نظام آموزش‌وپرورش کشور که زمینه را برای انجام کار متعهدانه آماده می‌کند و پایبندی فرد را به ارزش‌های اسلامی و انقلاب اسلامی، قوانین و مقررات آشکار می‌سازد، معیار بررسی خواهد بود.
هیئت‌های ممیزه جهت احراز این دسته از شایستگی‌ها در طول خدمت مشمولین مکلف به استعلام از مراجع ذیصلاح قانونی هستند.
همچنین در تبصره ۵ گفته شده است در مواردی که بر اساس قوانین مربوطه، بازنشستگی افراد شاغل مشمول در اختیار وزارت است، اجرای رتبه‌بندی منوط به حداقل دو سال خدمت در آموزش‌وپرورش از تاریخ اجرای این آیین‌نامه است.
اعلام میزان افزایش حقوق ناشی از رتبه‌بندی؛ از ۴۵ تا ۹۰ درصد حق شغل، شاغل و فوق‌العاده شغل
اما در ماده ۱۵ میزان افزایش حقوق ناشی از رتبه‌بندی در فیش حقوقی مشمولان اعلام شده است. با تعیین رتبه مشمول توسط هیئت ممیزه ذی‌ربط، فوق‌العاده رتبه‌بندی مطابق ماده ۶ قانون به ترتیب برای رتبه‌های پنج‌گانه آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب ۴۵ درصد، ۵۵ درصد، ۶۵ درصد، ۷۵ درصد و۹۰ درصد مجموع امتیازات حق شغل، حق شاغل و فوق‌العاده شغل در حکم کارگزینی مشمولین، به‌صورت جداگانه درج و ماهیانه پرداخت می‌شود.
