نکات طلایی که حین ازدواج باید بدانید

به گزارش منیبان؛ نکات حقوقی مهم برای ازدواج وجود دارد که قبل از عقد نکاح باید به آن توجه کنید. در زندگی مشترک به همان میزان که انجام وظایف اخلاقی حائز اهمیت است، انجام وظایف حقوقی نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بی‌توجهی به این موارد می‌تواند آسیب جدی به زندگی طرفین وارد کند. بی‌اطلاعی افراد از قوانین یکی از دلایل اصلی افزایش پرونده‌های قضایی محسوب می‌شود. لذا لازم است پیش از ازدواج در مورد پیش نیازهای ازدواج مطالعه کافی داشته و با وظایف خود و قوانین مرتبط با آن‌ها آشنا شوند تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.

نکات حقوقی مهم برای ازدواج

هنگام صحبت از پیش نیازهای ازدواج، قطعا با اصطلاحات حقوقی برای ازدواج مواجه می‌شویم. از آنجا که ممکن است ناآشنایی با این اصطلاحات ما را در پیگیری پرونده‌های قضایی دچار سردرگمی کند، به همین دلیل در این قسمت قصد داریم تا به توضیح اصطلاحات مهم حقوقی برای ازدواج بپردازیم.

قصد و رضای طرفین

یکی از نکات حقوقی مهم برای ازدواج قصد و رضای طرفین است. قصد طرفین یعنی زوجین قصد انجام عقد را داشته باشند. خواب، مستی و بی‌هوشی، این قصد را زایل می‌کند. داشتن قصد، شرط صحت عقد است، بدین معنی که نبود آن، موجب بطلان عقد است. رضای طرفین نیز به معنای رضایت طرفین به اجرای عقد است که شرط نفوذ عقد، محسوب می‌شود. اکراه هر یک از طرفین، هنگام عقد، عنصر رضایت را از بین برده که با اجازه بعدی عقد تنفیذ و صحیح می‌گردد.

اهلیت طرفین

اهلیت طرفین یکی از نکات حقوقی مهم برای ازدواج است. اهلیت به معنی عاقل (دیوانه یا مجنون نبودن طرفین)، بالغ (به سن بلوغ رسیدن) و رشید بودن طرفین است. بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، عقد نکاح دختر، قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر، قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی، با اجازه ولی و داشتن حکم دادگاه انجام می‌شود و برای ازدواج دختران در صورت بکارت در بالاتر از سن مذکور، نیز اجازه ازدواج از سوی پدر یا جد پدری، الزامی است.

موانع ازدواج

مواردی مانند قرابت به معنای محرمیت نسبی و سببی، شوهر داشتن زن، عده زن در مورد طلاق، وفات و انقضای مدت عقد موقت که طول مدت عده، برای هر یک در قانون تعیین شده است، طلاق مرتبه سوم و نهم، غیر مسلمان بودن، بدین معنی که ازدواج دائم مرد یا زن مسلمان با غیر مسلمان جایز نیست، داشتن چهار همسر دائمی برای مرد که شرعا و قانونا، از موانع ازدواج محسوب می‌شوند. موانع ازدواج از نکات حقوقی مهم برای ازدواج است که باید به آن توجه شود.

مهریه

امروزه مهریه یکی از نکات حقوقی مهم برای ازدواج است. مهریه حقی مالی است برای زوجه که می‌‌تواند به‌صورت منقول (سکه، وجه نقد و …) یا غیر منقول (زمین و ملک) تعیین شود. مهریه به دو شکل عندالمطالبه و عند الاستطاعه، تعیین می‌شود. در صورت طلاق پس از نزدیکی، به عنوان مهرالمثل پرداخت می‌شود که بر اساس شان زن تعیین می‌شود و در صورت طلاق قبل از نزدیکی، به عنوان مهرالمتعه پرداخت می‌شود که بر اساس شان مرد تعیین می‌شود.

مهریه عندالمطالبه

زوجه در هر زمانی می‌‌تواند مهریه عندالمطالبه را از زوج تقاضا و دریافت نماید و در صورت امتناع از پرداخت، از اموال وی وصول می‌‌شود. درصورتی‌که دادگاه، اموالی به اندازه تمام مهریه شناسایی نکند و مرد معسر باشد، دادگاه زمان و مقدار پرداخت را مشخص می‌کند تا در فواصل زمانی معین پرداخت شود.

مهریه عندالاستطاعه

این نوع از مهریه تنها در صورت استطاعت مالی زوج پرداخت می‌شود و درصورتی‌که زوج، مال‌دار نباشد یا اموال او توسط زوجه و دادگاه شناسایی نشود، قابل پیگیری نیست. برای دریافت مهریه عندالاستطاعه زوجه باید با ارائه لیست اموال و دارایی مرد اثبات نماید که مرد توان پرداخت مهریه را دارد.

نفقه

بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن می‌شود. مثل مسکن، پوشاک، غذا، اثاثیه منزل و هزینه‌های درمان و حتی خادم، درصورتی‌که زن عادت به داشتن خادم داشته باشد یا به واسطه مریضی، نیاز به آن داشته باشد. در صورت اشتغال و تمکن مالی زوجه، باز هم زوج، موظف به پرداخت نفقه است. نفقه از نکات حقوقی مهم برای ازدواج است.

اجرت‌المثل

طبق تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی: «چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار، اجرت‌المثل تعلق می‌گیرد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید.» از نکات حقوقی مهم برای ازدواج می‌توان به اجرت‌المثل اشاره کرد.

وعده ازدواج

خواستگاری، نامزدی و هر آنچه قبل از اجرای عقد نکاح، اتفاق می‌افتد، با عنوان وعده ازدواج شناخته می‌شوند و برای طرفین، ایجاد التزام نمی‌کند. یعنی هیچ یک از طرفین نمی‌تواند دیگری را به استناد وعده یا صحبت قبلی در این زمینه، ملزم به اجرای عقد کند.

تمکین

تمکین یکی از نکات حقوقی مهم برای ازدواج است. انجام وظایف همسری از سوی زوجه تمکین نامیده می‌شود. از آنجا که مرد ریاست خانواده را بر عهده دارد، تمکین و اجرای وظایف همسری نیز برعهده زن است. تمکین در حقوق به دو نوع تمکین عام و تمکین خاص تقسیم می‌شود. تمکین خاص به معنای اطاعت زن در امور جنسی به حد متعارف است و تمکین عام به معنای تبعیت زوجه از شوهر در دیگر امور زندگی، در راستای ریاست مرد بر خانواده است.