تکلیف مهریه زنی که تغییر جنسیت داده چه می‌شود؟
زمانی که پس از ازدواج، زن تغییرجنسیت بدهد و به مرد تبدیل شود، آیا مردفعلی (زن سابق) می‌تواند مهریه‌اش را از شوهر مطالبه کند؟
به گزارش منیبان؛ مهریه زن تغییر جنسیت داده یک موضوع جدید است که اکثر افراد از آن اطلاع ندارند. مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: «به‌مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» بنابراین، مالکیت زوجه بر مهریه، از زمان عقد ایجاد می‌شود.
دراین‌رابطه دو حالت وجود دارد.
تغییر جنسیت قبل از رابطه جنسی
اگر بعد از انعقاد عقد ازدواج و قبل از برقراری رابطه جنسی بین زوجین، به علت تغییر جنسیت یکی از آنان، نکاح منحل گردد؛ تکلیف مهریه تعیین شده و پرداخت شده چیست؟ آیا باید تمام مهر پرداخت شده مسترد گردد و یا نصف مهر برمی‌گردد؟
آنچه مسلم است، انحلال ازدواج، خصوصیات طلاق قبل از رابطه جنسی را ندارد تا نصف مهریه به زن تعلق گیرد و مشابه فسخ نکاح نیز محسوب نمی‌گردد تا نصف مهرالمسمی به زن تعلق گیرد.
باتوجه‌به اینکه تعیین و پرداخت مهرالمسمی به‌منظور تشکیل و ادامه خانواده است و در تغییر جنسیت، ازدواج باطل خواهد شد و خانواده منتفی می‌گردد، بنابراین، علت تعیین مهر و پرداخت آن از بین رفته است. همچنین در صورت پرداخت مهر، باید برگردانده شود حتی اگر در حین عمل تغییر جنسیت فرد دچار مصدومیتی شود، این مهریه از طریق مراجعه قضایی قابل پرداخت است. در نتیجه هرگاه زوجین، هم زمان یا در دو زمان، قبل از رابطه جنسی، تغییر جنسیت دهند، مهر ساقط خواهد شد.
تغییر جنسیت بعد از رابطه جنسی
هرگاه یکی از زوجین بعد از برقراری رابطه جنسی، تغییر جنسیت بدهد، در این صورت نیز ازدواج منحل می‌گردد و رابطه زوجیت ادامه پیدا نخواهد کرد و چون قبل از تغییر جنسیت، ازدواج اعتبار قانونی و شرعی داشته است؛ زوجین در برابر یکدیگر حقوق و تکالیف قانونی و شرعی دارند.
بنابراین، رابطه جنسی بین آن‌ها کاملاً بر اساس مقررات و ضوابط قانونی صورت‌گرفته است و آثار حقوقی بر اقدام مزبور مترتب خواهد بود.
اکنون اگر مردی یا زنی ازدواج کند و بعد از نزدیکی، تغییر جنسیت بدهد؛ تمامی مهرالمسمی بر گردن وی مستقر گردیده و اگر قبلاً آن را به زوجه خود نپرداخته، مکلف به پرداخت آن است. اگر به هنگام ازدواج، مهر تعیین نشده باشد یا به شرایط عدم مهر، عقد نکاح منعقد شده باشد، بعد از نزدیکی، به زوجه مهرالمثل تعلق خواهد گرفت و زوج مکلف به پرداخت آن خواهد بود و بعد از تغییر جنسیت شوهر و تبدیل وی به زن، در تعهد ایجاد شده وی تأثیری ندارد و نمی‌تواند به بهانه اینکه در حال حاضر زن است و شوهر آن زن نیست، از انجام تعهد، یعنی پرداخت مهریه زوجه سابق خود امتناع کند.
همچنین اگر زنی بعد از نزدیکی با شوهر خود، تغییر جنسیت بدهد، در این صورت نیز مهرالمسمی یا مهرالمثل وی بر گردن شوهر سابق نامبرده که قبلاً استقراریافته، به اعتبار و قوت خود باقی است و مهر زوجه سابق به علت تغییر جنسیت و تبدیل به مردشدن ساقط نخواهد شد.
