اگر تهران زلزله بیاید، ابعاد فاجعه چقدر خواهد بود؟

به گزارش منیبان؛ ظهر امروز -۲۶ بهمن ماه سال ۱۴۰۱ ، زلزله دماوند را لرزاند. زلزله‌ای به بزرگی ۳.۳ ریشتر در عمق ۹ کیلومتری زمین، دماوند را لرزاند. این زلزله از این جهت قابل توجه است که هفته گذشته زلزله ای بزرگ و تاریخی ترکیه و سوریه را لرزاند. زلزله بزرگ ترکیه و سوریه تا امروز بیش از ۴۰ هزار کشته بر جای گذاشته است.

وقتی هنوز ذهن مردم ایران و جهان با زلزله ترکیه و سوریه درگیر است ، با وقوع این زلزله در دماوند ناخودآگاه ذهن ساکنان تهران به سمت زلزله تهران کشیده می شود. زلزله ای که کارشناسان معتقد هستند از زمان وقوع طبیعی آن چند سالی است گذشته است. زلزله تهران می تواند یک وقوع بحرانی برای ایران باشد. زیرا تهران برای مواجهه با زلزله آماده نیست. این آماده نبودن در حالی مطرح است که سالهاست کارشناسان تاکید دارند که باید تهران را برای وقوع یک زلزله آماده کرد ولی گفتن ها، بارها گفته شده ولی خبری از آمادگی کلان شهر تهران در مقابل زلزله دیده نمی شود.

تهران برای مواجهه با زلزله آماده نیست

 تهران در حالی برای زلزله آماده نیست که طبق آمار رسمی که ، علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران روز دوم بهمن 1401 اعلام کرده است 16 هزار ساختمان ناایمن در پایتخت وجود دارد. این آمار در کنار بافت فرسوده و وضعیت مبلمان شهری و میزان امکانات امدادی و ... خبر از بحرانی جدی در پس زلزله تهران می دهد.

زلزله احتمالی تهران یکی از تهدیدهایی است که می تواند نه تنها شهر تهران بلکه کل کشور را با یک بحران جدی مواجه کند. کارشناسان بر این باورند که اگر زلزله ای در ابعاد بزرگتر از 6 ریشتر در یکی از 3 گسل شهر تهران رخ دهد، خسارت های احتمالی آن منجر به یک فاجعه تاریخی خواهد شد و می تواند بنیان های اجتماعی و سیاسی کشور را تحت تاثیر قرار دهد و ما را با یک مساله حاد امنیتی مواجه کند.

توصیه های کارشناسان این حوزه در سالهای اخیر اما هیچ مطابقتی با اقدامات مسوولان شهری تهران در مورد رعایت استانداردهای ساخت و ساز، انتقال نهادهای استراتژیک به نقاط امن و یا آموزش همگانی و استفاده از ظرفیت نهادهای مدنی برای مدیریت هرگونه اتفاق احتمالی ندارد. به نظر می رسد دستگاه های اجرایی و نهادهایی که متولی این امر هستند به هیچ عنوان مساله ای به نام بحران بعد از وقوع زلزله در تهران را آن طور که باید جدی نگرفته اند و با تمام قوا سعی در تقلیل مساله با اتکا به برگزاری چندین مانور زلزله در سال دارند.

تهران همچنان روی گسل ها مجوز ساخت می دهد!

در این باره کامبد امینی حسینی، زمین شناس و رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران با اشاره به اینکه 3 گسل اصلی در پیرامون شهر تهران وجود دارد که می تواند در هنگام وقوع زلزله خطرآفرین باشد، تصریح کرد: گسل شمال تهران ، گسل مشاء و گسل ری 3 گسل اصلی در این محدوده هستند که گسل شمال تهران را می توان به عنوان یکی از خطرآفرین ترین گسل ها در صورت وقوع حادثه ارزیابی کرد.

او افزود: اگر گسل شمال تهران فعال شود می تواند زلزله ای به ابعاد حدودی 7 ریشتر ایجاد کند و این مساله با توجه به تراکم جمعیت موجود در این نقطه از تهران به دلیل برج سازی ها و افزایش روند ساخت و ساز در سالهای اخیر می تواند منجر به یک واقع هولناک با خسارات جانی بالا شود.

این زمین شناس بیان کرد: زلزله احتمالی به دلیل حرکت گسل جنوب تهران بر خلاف تصور عموم مردم می تواند منجر به زلزله ای در ابعاد 6.5 ریشتر شود و این مساله به دلایل فنی و زمین شناسی می تواند کم خطر تر از زلزله ای باشد که منشاء آن گسل شمال تهران است اما با این همه خسارات احتمالی همین واقعه احتمالی نیز می تواند بحرانی در ابعاد ملی و منطقه ای محسوب شود.

رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران با اشاره به اینکه کم خطرترین سناریو به دلیل دوری گسل آن از شهر تهران سناریوی وقوع زلزله به علت حرکت گسل مشاء است، اضافه کرد: این گسل میتواند زلزله ای با شدت 7و حتی بیشتر ایجاد کند و نقاطی در شرق و شمال شرقی تهران را دچار حادثه و بحران بکند.

امینی حسینی با تاکید بر اینکه ابعاد هر سه سناریو به قدری گسترده است که باید به صورت جدی برای مدیریت هرگونه رخداد طبیعی کاملا آماده بود، یادآور شد: هر کدام از این سناریوها در بهترین حالت می تواند منجر به تخریب ده ها هزار واحد مسکونی و کشته هایی تا 100 ها هزار نفر شود و این یک مساله کاملا جدی و قابل پیش بینی است.

او با اشاره به اینکه میزان افراد زخمی و آسیب دیده در این مساله بالاتر از یک میلیون نفر خواهد بود، ادامه داد: در این رابطه هم مردم و هم حاکمیت وظایفی بر عهده دارند که باید به آن عمل کنند به طور مثال دولت ها باید وام های کم بهره با بازپرداخت دراز مدت در اختیار مردم در شهر تهران قرار دهند تا بتوانند سازه های قدیمی و کم توان خود را ترمیم یابازسازی کنند و این مساله نیازمند بودجه کلان و مداخله دولت و مجلس و حتی قوه قضاییه است زیرا مردم به تنهایی توانایی مقابله با مساله ای با این ابعاد را ندارند.

این زمین شناس عنوان کرد: متاسفانه برخی از جریانات در دستگاه های اجرایی و شهرداری تهران همچنان دارند به ساخت و سازها در شمال تهران دامن می زنند و این مساله در کنار بلندمرتبه سازی در شمال این شهر اولین نقطه ای خواهد بود که در صورت وقوع زلزله از آن آسیب خواهیم دید.

رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران گفت: ما نباید منتظر بمانیم و تنها زمانیکه یک زلزله ای در کشورهای اطراف رخ داد و صحنه های وحشتناک آن را مشاهده کردیم به فکر اطلاع رسانی در این زمینه بیافتیم بلکه رسانه ها و مردم باید دایما از آن صحبت کنند و این را تبدیل به یک مطالبه عمومی کنند.

او افزود: ما می توانیم با ایجاد گروه های داوطلب مردمی در مناطق مختلف شهر تهران و و آموزش آنها برای روزهای بحرانی تبعات و ابعاد خسارت های احتمالی را در آینده کاهش دهیم و در این خصوص لازم است حتما با موسسات مردم نهاد تعامل بیشتری انجام گیرد.

به گزارش رکنا، زلزله چند هفته پیش در خوی و زلزله روزهای گذشته در ترکیه که میزان خسارت های آن به رقمی نزدیک به 10 هزار کشته در دو شهر ترکیه و سوریه رسیده است باعث شد تا مسوولان و رسانه ها در کشور دوباره ابعاد بحران احتمالی بعد از وقوع زلزله در شهر تهران را برای چندمین بار مورد نقد و بررسی قرار دهند اما مشخص نیست که نهادهای حاکمیتی از جمله وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری تهران، سازمان مدیریت بحران و نهادهای متولی دیگر دقیقا چه برنامه هایی برای مواجهه با این واقعه احتمالی دارند.

منبع: رکنا