در این ازدواج خبری از مهریه زن نیست!

به گزارش منیبان؛ ازدواجی که مهریه ندارد یکی از انواع نکاح است. صرفاً درصورتی‌که شرایط صحت عقد نکاح وجود داشته و زن و مرد، قصد و رضایت مبنی بر ازدواج داشته باشند، می‌توان چنین عقدی را صحیح دانست. براین‌اساس، یکی از انواع عقد نکاح، نکاح شغار است که در دوران پیش از اسلام، رواج داشته و هم اکنون نیز، در برخی از کشورها، می‌توان مواردی از آن را مشاهده نمود؛ اما دارای حکم خاصی است.

ازدواجی که مهریه ندارد

شغار، یکی از انواع ازدواج است که در آن یک مرد در ازای اینکه دختر و خواهر خود را به عقد نکاح دیگری درمی‌آورد، از حق ازدواج با دختر یا خواهر همان شخص، بهره‌مند می‌شود. سوالی که در این قسمت قصد داریم به بررسی آن بپردازیم آن است که شرایط نکاح شغار چیست؟

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین شرایط نکاح شغار، آن است که مردی که ولی قهری دختری است (همچون پدر) یا حق ولایت بر وی را به لحاظ عرفی در اختیار دارد (مانند برادر)، اقدام به تزویج (به عقد درآوردن) دختر یا خواهر خود، به مرد دیگری می‌نماید؛ با این شرایط که آن مرد نیز، متقابلاً دختر یا خواهر خود را به نکاح وی در آورد. در این شرایط مهریه هر یک از زن‌ها، به‌دست‌آوردن ناموس دیگر است.

بنابراین، همانطور که ملاحظه می‌شود، به هیچکدام از زنان در هر دو ازدواج شغار، مهریه‌ای تعلق نگرفته؛ بلکه تعیین مهریه در عقد نکاح، عملاً در اختیار مردان قرار می‌گیرد و ایشان، از آن بهره‌مند می‌شوند؛ درحالی‌که، حین انعقاد عقد نکاح اعم از دائم و موقت، برای زن، مهریه‌ای تعیین می‌شود که به خود وی، تعلق دارد و خود زن، مالک آن است؛ نه اولیای وی.

در خصوص سایر شرایط نکاح شغار، باید افزود که اصولاً انعقاد هر عقد نکاحی، نیازمند قصد و رضایت طرفین است؛ لذا درصورتی‌که زن‌ها، قصد نکاح شغار نداشته باشند، عقد نکاح، به‌صورت صحیح واقع نشده و رابطه زوجیت میان طرفین شکل نخواهد گرفت. عدم رضایت در خصوص نکاح شغار نیز، سبب عدم نفوذ عقد نکاح شغار خواهد شد.

حکم ازدواجی که مهریه ندارد

در خصوص حکم نکاح شغار، باید گفت که این نوع عقد نکاح، باطل است. به همین دلیل، پس از رسالت پیامبر اکرم (ص)، ایشان نکاح شغار را ممنوع اعلام نمودند؛ بنابراین، حتی درصورتی‌که زن، قصد و رضایت مبنی بر نکاح شغار داشته باشد نیز، این نوع عقد، صحیح نبوده و نمی‌تواند آثار ناشی از زوجیت را به همراه داشته باشد و در این میان، تفاوتی هم ندارد که نکاح شغار موقت یا نکاح شغار دائم باشد.