کاهش چشمگیر موارد ابتلا به سالک در کشور

به گزارش منیبان؛ شهنام عرشی، رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: سالک به دلیل شیوع فراوان و پراکندگی آن در نقاط مختلف کشور دارای اهمیت فراوان بوده، مخزن آن موش های صحرایی و توسط ناقل پشه خاکی منتقل می شود و سالک نوع آنتروپونتیک (شهری، خشک) که مخزن آن افراد مبتلا است و این بیماری در کانون های مختلف کشور در ۱۹ استان وجود دارد.

او افزود: روند میزان بروز بیماری طی سالهای۱۳۵۶ تا ۱۳۸۶ معمولا بصورت سینوسی بوده و هر ۳-۲ سال شاهد افزایش و کاهش موارد بیماری بوده ایم و بطور کلی میزان بروز آن طی سالهای فوق از ۲۹ به ۳۷ درصد هزار نفر جمعیت رسیده است.

او اظهار کرد: با اقدامات انجام شده و پیگیری های دقیق موفق شده ایم این روند بیماری تغییر و پس از سال ۱۳۸۶ سیر نزولی داشته به طوری که در سال ۱۴۰۱ به کمتر ۱۵ مورد در یکصد هزار نفر رسیده است.

عرشی ادامه داد: قبل از سال ۱۳۸۶ پتانسیل انتقال در کانون های بومی بیماری و سایر مناطق کشور، و همچنین ساخت و سازها و ایجاد شهرک ها ومجموعه ها ورزشی، گسترش و توسعه شهرها و تخریب مناطق قدیمی، جابجایی جمعیتی بخصوص جهت زیارت به اماکن متبرکه و جابجایی نظامیان و همچنین عوامل غیر طبیعی مثل زلزله بم و کرمانشاه، و بخصوص عدم توجه به شرایط آب و هوایی و بهداشت محیط و ارزیابی مخازن و ناقلین بیماری و بخصوص انجام اقدامات مراقبتی و کنترلی به موقع در این افزایش بیماری موثر بوده است.

به گفته این مقام مسوول در وزارت بهداشت، کانون های موجود در کشور عمدتا با تحقیقات انجام شده در مورد ناقلین و مخازن و عامل بیماری زا توسط دانشکده های بهداشت و پزشکی سراسر کشور بخصوص دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفته اند.

او تصریح کرد: البته کانونهایی هم هستند که باید تحقیقات بیشتری در خصوص ناقل و مخزن و عامل بیماری زا به عمل آید. از مهم ترین کانونهای شناخته شده نوع آنتروپونتیک در حال حاضر کرمان، بم و مشهد هستند البته نوع آنتروپونتیک در نیشابور، قم، شیراز، یزد، سبزوار و پل دختر و به طور تک گیر در سایر مناطق کشور شناسایی شده اند و از مهمترین کانونهای شناخته شده نوع روستایی نقاطی از استانهای اصفهان، جنوب فارس، سمنان، خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان، خوزستان، ایلام، بوشهر، هرمزگان و یزد را می توان نام برد.

از مهم ترین کانون های شناخته شده سالک در نوع آنتروپونتیک در حال حاضر کرمان، بم و مشهد هستند

عرشی تصریح کرد: مهمترین اقدامات انجام شده در سالهای قبل از ۱۳۸۶ عمدتا بر پایه سمپاشی کانونی علیه ناقل در مناطق شهری، برنامه مبارزه با مخزن با استفاده ار روش طمعه گذاری انجام لیشمانیزاسیون (در سالهای ابتدای جنگ تحمیلی) آموزش مردم، استفاده ا ز پشه بند آغشته به سم بوده که البته پس از سال ۱۳۸۶ با بازنگری در برنامه مراقبت و کنترل بیماری که شاهد روند کاهش موارد بیماری هستیم.

او ادامه داد: اقدامات انجام شده در این راستا ، شامل توجه به امر بیماریابی ، ارتقای سطح آگاهی مردم و آموزش بیماران جهت پوشاندن زخم، مبارزه جدی تر با مخازن از طریق جونده کشی و به سازی محیط زندگی جامعه و هماهنگی با ارگانهای ذیربط که در کنترل بیماری موثر هستند و قدمهای موثری در کنترل بیماری در نقاط آندمیک و پیشگیری از نفوذ آن به سایر مناطق، برداشته شده است.

او  تدوین دستورالعمل کشوری مراقبت، برگزاری کمیته کشوری سالک به منظور تداوم اقدامات کنترل و پیشگیری و درمان و واکسن سالک، تامین منابع مالی برای فعالیت های پیشگیری و کنترل سالک، برگزاری دوره های آموزشی تشخیص آزمایشگاهی سالک برای کارشناسان، تامین و توزیع داروهای درمان سالک (گلوکانتیم، پارمومایسین، آمفولیش، میلته فوسین)، دورکننده حشرات، تجهیزات درمان سالک نظیر دستگاه کرایو جهت دانشگاه های علوم پزشکی و انجام اقدامات به موقع و برنامه ریزی برای کنترل بیماری در همه گیری ها را از اهم فعالیتهای وزارت بهداشت در کاهش موراد ابتلا به سالک عنوان کرد.