متخصص گفتار درمانی:
افراد دارای لکنت زبان از لحاظ هوش و استعداد هیچ تفاوتی با دیگران ندارد/ لکنت زبان در پسران بیشتر از دختران است
شیوا بختیاری گفت: درصورتی که این مشکل در فرزندی مشاهده شد حتما باید به متخصص مراجعه شود چرا که درمان لکنت زبان از سنین شروع مدرسه مؤثرتر است بنابراین باید به پزشک متخصص مراجعه شود و از گفتاردرمانگر استفاده شود.
به گزارش منیبان؛ روز ملی گفتاردرمانی یعنی اول اردیبهشت ماه فرصتی‌ست تا آموزش دهیم اگر با کسانی که لکنت زبان دارند روبه رو شدیم چگونه با آن ها برخورد کنیم تا باعث اضطراب بیشترشان نشویم و همچنین اگر در خانواده خود فرزندی داریم که لکنت زبان دارد چگونه او را درمان کنیم.
شیوا بختیاری، آسیب شناس گفتار و زبان با اشاره به لکنت زبان به ویژه میان کودکان گفت: لکنت زبان اختلالی در گفتار است که به‌موجب آن فرد نمی‌تواند کلمات را پیوسته ادا کند و در خلال صحبت مکث می‌کند. این وقفه‌ها و مکث‌ها باعث می‌شود مخاطب، کلام را به صورت اصوات تکرارشونده بشنود مثلا ما…ما…مان (مامان) یا برخی آواها کش می‌آیند و در شکل خروجی واژه‌ها تغییر ایجاد می‌کنند مانند: باااا…د (باد). مشکل دیگرِ اختلال در تکلم وقتی رخ می‌دهد که جریان گفتار در حین صحبت کردن مسدود می‌شود، یعنی فرد قادر به ادای برخی حروف و اصوات نیست و در نتیجه شکل نهایی کلمه خروجی منقطع، متشنج و غیرطبیعی است اما در برخی موارد لکنت زبان خفیف است و مشکل چندانی ایجاد نمی‌کند در حالتی که شدت این اختلال زیاد باشد، به‌ویژه از نظر روحی فرد با مشکلات متعددی مواجه می‌شود.
او افزود: نحوه بروز این مشکل در افراد مختلف متفاوت است برای نمونه در بعضی افراد لکنت زبان پس از بازه‌های طولانی‌مدت در سخن گفتن بروز می‌کند و در برخی دیگر تعداد آن در هنگام حرف زدن متغیر است؛ یعنی به تعداد متغیر یا فواصل متغیر در بازه‌ی زمانی هنگام صحبت کردن خود را نشان می‌دهد به همین دلیل افراد مبتلا به لکنت زبان از گفتن برخی کلمات یا حضور در برخی محیط‌ها که آرامش آنها را سلب و حسی ناخوشایند برایشان ایجاد می‌کند، اجتناب می‌کنند. بعضی از این افراد طوری صحبت‌کردن خود را مدیریت می‌کنند که سایرین به‌ندرت به مشکل آنها پی می‌برند که در این حالت به این اختلال «لکنت پنهان» گفته می‌شود البته این پنهان‌کاری موجب می‌شود که فرد تا جایی که می‌تواند از صحبت‌کردن پرهیز کند.
بختیاری درمورد علت لکنت زبان تصریح کرد: برای شیوا و روان صحبت کردن، گذرگاه‌های عصبی مختلف در مغز کودکان باید رشد کنند و با سرعت و دقت زیادی با هم در تعامل باشند. لکنت زبان نشان می‌دهد که این تعامل به‌خوبی صورت نمی‌گیرد و از آنجا که درمان لکنت زبان با رشد کودک و افزایش سن سخت و سخت‌تر می‌شود، پیگیری این اختلال در دوران کودکی اهمیت دارد.
او ادامه داد: لکنت زبان در برخی موارد ریشه در مسائل ژنتیکی دارد و در موارد نادری نیز در بزرگ‌سالی سراغ افراد می‌آید که اغلب سکته و آسیب‌های مغزی موجب بروز این اختلال می‌شود همچنین از دلایل دیگر لکنت زبان می‌توان به ضربات واردشده به سر و فشارهای احساسی و عصبی اشاره کرد. افراد مبتلا به لکنت زبان به هیچ‌وجه از نظر هوش و استعداد با سایرین تفاوت ندارند و باورهای کلیشه‌ای و مرسوم معمولا آنها را خجالتی، عصبی، حساس، عجول، درون‌گرا و … می‌پندارد که البته هیچ شاهد علمی برای این ادعا وجود ندارد. شاید وقوع لکنت زبان ریشه در اضطراب یا موارد عنوان‌شده داشته باشد ولی حکمی کلی برای تعمیم آن به تمام مبتلایان موجود نیست.
این گفتاردرمان با اشاره به میزان شیوع لکنت زبان میان کودکان گفت: لکنت زبان معمولا در میان کودکان رواج دارد و طبق آمارها یک بیستم کودکان قبل از ورود به مدرسه این اختلال را تجربه می‌کنند، دو سوم کودکان با پشت سر گذاشتن دوران کودکی خود‌به‌خود درمان می‌شوند و در این میان تنها یک سوم این اختلال را با خود به بزرگ‌سالی می‌برند. یک درصد بزرگ‌سالان لکنت زبان دارند و مردان نسبت به زنان بیشتر به این عارضه دچار می‌شوند به طورکلی دانشمندان لکنت زبان را اختلالی شایع می‌دانند که در تمام جوامع و فرهنگ‌ها رخ می‌دهد.
او در پاسخ به این سوال که لکنت زبان میان دخترها بیشتر است یا پسران افزود: لکنت زبان هم در دختران و هم در پسران رخ می‌دهد اما آسیب‌پذیری مغز در پسران آنها را بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار می‌دهد. همچنین ژن‌ها نیز نقش مؤثری در بروز لکنت زبان دارند و دو سوم افراد مبتلا به این عارضه دارای سابقه خانوادگی هستند.
بختیاری با تاکید بر ضرورت درمان لکنت زبان گفت: درصورتی که این مشکل در فرزندی مشاهده شد حتما باید به متخصص مراجعه شود چرا که درمان لکنت زبان از سنین شروع مدرسه مؤثرتر است بنابراین باید به پزشک متخصص مراجعه شود و از گفتاردرمانگر استفاده شود.
او افزود: در حین درمان باید به نکاتی چون ایجاد محیط امن و مطمئن برای صحبت کردن کودک، راهکارهایی جهت افزایش مهارت‌های ارتباطی و روان صحبت کردن، کار کردن روی احساسات مرتبط با لکنت زبان مانند ترس و اضطراب و... توجه شود به طور کلی مراجعه به گفتاردرمان تنها راه درمان لکنت زبان است.
این گفتاردرمان در توصیه‌ای به خانواده‌ها عنوان کرد: آرام صحبت کردن با کودک، تشویق کودک به حرف زدن میان جمع خانواده و گوش دادن دقیق به دیگران، گفت‌و‌گو و صحبت‌کردن درباره موضوعات مختلف و آشنا برای کودک مثل آشپزی، بازی کردن، رفتن به پیش دبستانی، کتاب های داستانی‌اش و…، پرهیز از متوقف کردن کودک در هنگام صحبت‌کردن و انتقاد از وی، ایجاد محیطی آرام و بی تشویش در خانه از وظایفی است که خانواده‌ها باید انجام دهند.
بختیاری درباره شیوه برخورد با افرادی که لکنت زبان دارند، گفت: برای هم‌کلامی با افرادی که به این مشکل مبتلا هستند باید نکاتی را در نظر گرفت برای مثال از تکمیل کردن جملات آنها بپرهیزید، به او فرصت بدهید و به هیچ وجه وسط حرفش نپرید، نگویید سریعتر یا آرام‌تر حرف بزند، با او ارتباط چشمی داشته‌باشید و با علاقه صحبت‌هایش را پیگیری‌کنید، وقتی با فردی که لکنت زبان دارد، هم‌کلام می‌شوید؛ آرام و شمرده صحبت کنید و از عبارات کوتاه و ساده استفاده‌کنید. تند و سریع حرف نزنید چون این کار او را آشفته و گیج می‌کند. مطمئن بشوید که حرف شما را فهمیده‌است و منتظر پاسخ و واکنش او باشید.
منبع: برنا
