نفخ شکم چه هنگامی نگران‌کننده است؟
نفخ شکم مسئله‌ای شایع است که پیامدهای آن معمولاً جدی نیست؛ اما بر کیفیت زندگی تأثیر قابل توجهی می‌گذارد. در واقع بیشتر از نیمی از افرادی که دچار نفخ شکم هستند، مجبورند یک سری از روال‌های زندگی عادی خود را تغییر دهند.
به گزارش منیبان، «تبیان» در ادامه نوشت: اما نفخ چه زمانی جای نگرانی دارد؟ تفسیرهای بسیار زیادی در مورد میزان جدی بودن نفخ شکم وجود دارد. نفخ شکم برای عده‌ای موقتی و نه چندان مهم است و برای عده‌ای دیگر، معضلی روزانه.
نفخ شکم و تورم شکم عبارت‌هایی هستند که اغلب به جای هم استفاده می‌شوند اما در واقع یکی نیستند. در علم پزشکی بین نفخ شکم و تورم شکم تفاوتی وجود دارد. نفخ، احساسی است که فرد دارد اما تورم شکم، دریافت عینی افزایش سایز شکم است که می‌توان آن را با یک معاینه‌ی فیزیکی تائید کرد.
ضمناً باید بدانید که چاقی یا تجمع چربی در شکم عامل نفخ نیست و هم افراد لاغر و هم افراد چاق دچار نفخ شکم می‌شوند. محققان تخمین می‌زنند که یک‌سوم از افراد علامت نفخ را داشته‌اند یا دارند. خانم‌ها خیلی بیشتر از آقایان دچار نفخ شکم می‌شوند.
علت نفخ شکم
شاید معمول‌ترین دلیل نفخ شکم، غذای زیادی باشد که دلیلی بی‌خطر بوده و عوارض جدی ندارد. اما علت‌های دیگری هم برای نفخ وجود دارد که شدت‌های متفاوتی دارند:
- تجمع باد: در روده‌ها باد تجمع می‌کند و به سختی دفع می‌شود.
- سندرم روده تحریک‌پذیر: افرادی که دچار این مشکل هستند، فرایندهای داخل روده‌شان به کُندی صورت می‌گیرد.
- مایع در حفره شکم: این یک علت جدی است که باید هر چه سریع‌تر درمان شود.
- بارداری: طی بارداری، فرایند انتقال روده ممکن است کُند شود و تولید گاز افزایش بیابد.
- سندرم پیش از قاعدگی: شامل یک‌سری از علائمی می‌شود که برخی از خانم‌ها آنها را پیش از قاعدگی تجربه می‌کنند. نفخ شکم یکی از این علائم است که هرچند عارضه‌ی جدی نیست اما نسبتاً ناراحت‌کننده است.
- عدم تحمل لاکتوز: وقتی روده نتواند لاکتوز را به خوبی گوارش کند، تخمیر در سیستم گوارش افزایش می‌یابد.
چه زمانی نفخ شکم نگران کننده است؟
نفخ شکم تقریباً همیشه یک فرایند بی‌خطر است که چند ساعت طول می‌کشد و بدون نیاز به اقدام خاصی برطرف می‌شود. اما موقعیت‌هایی وجود دارد که این علامت مربوط به مشکلی جدی است.
یکی از چیزهایی که باید نگرانتان کند این است که نفخ و تورم شکم ادامه پیدا کند. در موارد بی‌خطر، احساس ناراحتی ناشی از نفخ نباید بیشتر از ۲۴ ساعت طول بکشد. اما در موارد خطرناک و جدی، نفخ ادامه‌دار می‌شود. ضمناً در عارضه‌های مزمن (مثلاً دیس پپسی یا سوءهاضمه) معیار بر اساس دوازده هفته است.
این دوازده هفته برای عوارضی مانند بیماری سلیاک یا سندرم‌های سوء جذب نیز به کار می‌رود. البته این عوارض همراه با اسهال و تغییرات اساسی در گوارش هستند.
گاستروانتریت یا بیماری التهاب معده و روده نیز همراه با علائمی است که نفخ یکی از آن‌هاست. در این موارد ممکن است اسهال، استفراغ و حتی تب هم وجود داشته باشد.
باید نسبت به احساس درد شدید نیز دقیق باشید زیرا در این صورت پزشک باید مشکلاتی مانند سیروز، نئوپلاسما (توده یا تومور در بافت)، لخته خون و ... را نیز بررسی کند. در این شرایط، سابقه و وجود ریسک فاکتورها می‌تواند به پزشک در تشخیص درست کمک کند.
چگونه نفخ شکم را کاهش دهیم؟
از آنجا که علت اصلی نفخ شکم به تغذیه برمی‌گردد، راهکارهایی وجود دارند که کمکتان می‌کنند این عارضه را کاهش دهید:
- افزایش فیبر در رژیم غذایی: میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند انتقال در روده‌ها را بهتر کنند زیرا فیبر دارند. در مواردی که یبوست دلیل نفخ شکم است، توصیه می‌شود فیبر بیشتری مصرف کنید.
- فعالیت بدنی: ورزش می‌تواند عملکرد سیستم گوارش را بهتر کند در نتیجه نفخ دفع می‌شود.
- نوشیدن آب: بدن هر روز به مقدار مشخصی آب نیاز دارد تا مخاط روده‌ها خشک نشوند. یادتان نرود که نباید آب گازدار بنوشید.
- آدامس نجوید: جویدن زیاد آدامس می‌تواند موجب تجمع گاز در سیستم گوارش شود.
- آهسته غذا بخورید: وعده‌های غذایی حجیم که با سرعت خورده می‌شوند، بر حرکات روده اثر می‌گذارند. پزشکان توصیه می‌کنند غذا را آهسته بخوریم و هر لقمه را خوب بجویم.
اگر سؤال‌هایی درباره نفخ شکم و علائمتان دارید مهم است که از یک پزشک متخصص کمک بخواهید. در این مورد توصیه می‌کنیم نفخ را چیزی عادی و طبیعی تلقی نکنید. اگر شک دارید و نفختان طولانی شده یا همراه با علائم دیگری است، حتماً به پزشک مراجعه کنید. هم‌زمان می‌توانید تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید تا احساس ناراحتی‌تان کمتر شود.
