تولد 32 هزار نوزاد معلول در سال/ به جای حذف غربالگی جلوی هزاران سقط غیرقانونی را بگیرند/خانواده‌ها خودشان خواهان غربالگری هستند

به گزارش منیبان؛ چند روز پیش کبری خزعلی رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان درباره موضوع غربالگری جنین توییتی منتشر کرد که حسابی سر و صدا به پا کرد و واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشت و موجب برخی نگرانی‌ها شد. او در توییت خود نوشته بود: «عرض تبریک به مادران و پرسنل خدوم وزارت بهداشت بلاخره با تلاش برخی از نمایندگان انقلابی مجلس اجبار به غربالگری توسط مادر و پزشکان با تجویز‌های غیراستاندارد وغیرمتقن علمی (که باعث قتل جنین می‌شد) برداشته شد. حالا دیگر هیچ پزشک و مادری مجبور به غربالگری و کشتن جنین نیست». اگر چه این توئیت توسط او حذف شد اما جامعه پزشکی و مردم واکنش شدیدی نشان دادند و همچنان صحبت‌ها درمورد این طرح در کمیسیون ویژه جمعیت و خانواده ادامه دارد.

سید محمد اکرمی، دانشیار ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس انجمن علمی ژنتیک پزشکی ایران در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به نحوه ساز و کار غربالگری در کشور گفت: دو مُدل تست آزمایشگاهی تشخیصی و غربالگری در کشور وجود دارد. تست غربالگری آزمایشی است که ارزان و سهل الوصول است و قابلیت انجام برای جمعیت بالایی را دارد همچنین تست تشخیصی نیز یکی دیگر از تست‌هاست که گران‌تر و تخصصی‌تر است و باید روی فرد خاص انجام شود.

او افزود: به دلیل افزایش سن ازدواج و باروری در کشور از سال‌ها پیش به منظور پیشگیری از معلولیت‌های قابل بررسی در جمعیت ایرانی، این امکان فراهم شد تا مادرها در ماه سوم بارداری به پزشک مراجعه کنند و تست غربالگری را انجام دهند تا اگر جواب آن مثبت شد سراغ تست تشخیصی بروند و از تولد یک فرزند معلول که هم برای خانواده و هم هزینه جامعه کاهش پیدا کند.

اکرمی با اشاره به تعداد نوزادان معلولی که در سال به دنیا می‌آیند، تصریح کرد: سالی 1 میلیون و 200 هزار تولد زنده اتفاق میفتد که از این تعداد 29 تا 32 هزار نوزاد معلول هستند. این درحالیست که با استفاده از کارهای علمی و تخصصی ژنتیک می‌توان از تولد نوزاد معلول جلوگیری کرد و در تمام این سال‌ها یک کار گروهی متخصصین ژنتیک پزشکی، متخصص زنان و زایمان و متخصص رادیولوژی این کارها را انجام می‌دادند.

این دانشیار ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی ادامه داد: متاسفانه در یک اقدام عجیب و غریب که همگان را شگفت زده کرد، یک کمیسیون فرعی مجزا از کمیسیون تخصصی بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با هدف افزایش جمعیت طرحی را مطرح کرد. این طرح براساس اصل 85 قانون اساسی به صحن علنی نمی‌رود و مستقیما پس از تصویب به شورای نگهبان ارسال می‌شود و مشکل اینجاست در ماده 40 این طرح ناگهان اعلام کردند تست غربالگری باید حذف شود، خبری که جامعه متخصصین را دچار شگفتی کرد.

اکرمی در انتقاد به این طرح گفت: جامعه پزشکی و متخصصین متعجب هستند که چرا این طرح در کمیسیون تخصصی بهداشت و درمان مورد بررسی قرار نگرفته و چرا زحمات طاقت فرسا وزارت بهداشت و درمان، بهزیستی و پزشکی قانونی زیرسوال رفته است؟ سال 1381 مقام معظم رهبری در استفتائی اعلام کردند اگر جنینی ناقص الخلقه، معلول و عقب افتاده باشد به گونه‌ای که باعث عسر و حرج خانواده شود، می‌توان قبل از ولوج روح او را سقط کرد به شرطی که تشخیص قطعی باشد. به همین ترتیب سال 1384 مجلس شورای اسلامی قانون سقط درمانی را تصویب کرد و در این قانون اعلام شد اگر سه پزشک متخصص سقط را تایید کنند و پزشکی قانونی نیز صحه بگذارد، می‌توان سقط درمانی را انجام داد. بنابراین ما انتظار داریم 15 سال زحمات جامعه پزشکی به هدر نرود و مجلس شورای اسلامی مسیری که منحرف شده را به مسیر علمی بازگرداند و بار اقتصادی، روانی و اجتماعی بچه‌های معلول را از روی دوش خانواده‌ها بردارد.

او با تاکید بر اینکه باید جلوی سقط غیرقانونی گرفته شود، عنوان کرد: سال گذشته 9 هزار سقط درمانی صورت گرفت درحالی که چند ده برابر این عدد سقط غیرقانونی رخ داد و به جای اینکه جلوی آن را بگیرند می‌خواهند غربالگری را حذف کنند، کاری که در کشور بسیار پیشرفته و علمی انجام می‌شود و حتی از سایر کشورهای منطقه برای انجام این کار به ایران می‌آمدند.

رئیس انجمن علمی ژنتیک پزشکی ایران در پاسخ به این سوال که انتقادات برخی افراد از غربالگری و اصرار به حذف آن چیست؟ گفت: برداشت من این است که منتقدان بین تست غربالگری و تشخیصی دچار اشتباه شدند در حالی که به عنوان مثال در غربالگری ما تست پاپ اسمیر انجام می‌دهیم تا مطمئن شویم مادری در معرض سرطان گردنه رحم است یا خیر که اگر جواب تست مثبت شود، پیشنهاد می‌دهیم پس از انجام تست‌های تشخیصی و تایید پزشک، رحم خود را خارج کند تا دچار سرطان نشود بنابراین اگر کسی نداند موضوع چیست فکر می‌کند پزشکان ایرانی در حال عقیم کردن خانم‌ها هستند که دروغ محض است و توهین به پزشکان تلقی می‌شود اما متاسفانه چنین موضوعی مطرح شده و این حس به آدم دست می‌دهد که کار سیاسی و سلیقه‌ای بر کار علمی و دانشگاهی غلبه کرده است به همین دلیل انتظار داریم و خواهان این هستیم تا این ماده حذف شود.

اکرمی با بیان اینکه خانم‌ها خواهان انجام تست غربالگری هستند، تاکید کرد: هیچ تست غربالگری در دنیا وجود ندارد که نتیجه 100 درصدی نشان دهد و همه تست‌ها درصدی خطا دارند اما نباید با این احتمال انجام آن را پشت گوش انداخت و خوشبختانه سطح دانش خانواده‌ها به قدری افزایش پیدا کرده است که خودشان برای غربالگری مراجعه می‌کنند درحالی که انجام این کار هیچ وقت اجبار نبوده و نهادینه شدن دانش در کشور باعث شده همه خانم‌های باردار در ماه سوم بارداری مراجعه ‌کنند تا از سلامت جنین خود مطمئن شوند.