کریدور زنگزور چه بلایی سر اقتصاد ایران میآورد؟
این روزها «مساله زنگزور» و تغییراتی که ناشی از آن به وجود خواهد آمد، در حال تبدیل شدن به یک گره کور هستند. این موضوع نه صرفا یک چالش سیاسی- امنیتی که یک چالش اساسی در حوزه تجارت کشور به وجود خواهد آورد، زیرا با تغییرات آن دسترسی ایران به یکی از سه همسایه اروپاییاش مسدود میشود.
به گزارش منیبان؛ اینکه ایران هنوز از ظرفیتهای موجود در مرز مشترک خویش با ارمنستان استفاده نکرده نباید اینگونه تعبیر شود که تغییر مرزها بی اهمیت است، زیرا تغییر مرزها یک تغییر ابدی است و بالفعل نشدن توانایی بالقوه، میتواند یک کاستی و کم کاری موقتی باشد. با احداث کریدور زنگزور میان آذربایجان و منطقه نخجوان، مرز دائمی ایران با ارمنستان قطع میشود. بر همین اساس، مساله زنگزور برای ایران اهمیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی دارد، زیرا این منطقه در همسایگی مرز شمالی ایران قرار دارد و هرگونه تغییر در وضعیت آن میتواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر منافع ایران تاثیر بگذارد. ایران از طریق ارمنستان به کشورهای شمالی از جمله گرجستان، روسیه و اروپا دسترسی دارد، اما ایجاد یک کریدور آذربایجانی میتواند این مسیر را محدود کرده یا از بین ببرد.ایران اجرای کریدور زنگزور را برخلاف مصالح و منافع ملی خود میداند و بسیاری از کارشناسان هم گفتهاند که اجرای این کریدور تاثیرات عمدهای بر روابط اقتصادی، امنیتی، و ژئوپلیتیکی ایران در قفقاز جنوبی خواهد داشت.
در این میان، ایجاد دالان زنگزور میتواند باعث کاهش تردد کالا و خدمات از طریق ایران شود. یکی از مسیرهای اصلی ترانزیت کالا بین آسیای مرکزی و اروپا از ایران میگذرد و دالان زنگزور میتواند این مسیر را به چالش بکشد و کاهش درآمدهای ترانزیتی ایران و در نتیجه زیان اقتصادی کشور را به دنبال دارد.«در صورت تغییرات پیشبینی شده برای مرز زنگزور، رقبای تجاری ایران از این مساله منتفع خواهند شد و چین نیز از مرزی جز ایران به اروپا دسترسی پیدا خواهد کرد.«اهمیت مرز با ارمنستان، کانالی است که از این طریق به اروپا وصل میکند. این کانال با گذر از ارمنستان و گرجستان وارد دریای سیاه میشود، ولی چون روابط جمهوری اسلامی و گرجستان گرم نیست، استفاده اقتصادی مهمی از این کانال تاکنون نشده است. با این حال مسیر فعلی که برای آن اندیشیدهاند به نحوی است که موقعیت ژئوپلیتیکی رقبای ما را ارتقا خواهد داد و همین در نهایت میتواند از نظر اقتصادی نیز گریبان ایران را بگیرد. این اقدام موجب میشود که ترکیه به آسیای میانه دسترسی بهتری داشته باشد.