حکم شرعی معاینات پزشکی زن بیمار توسط پزشک مرد

به گزارش منیبان؛ به دلایل مختلف امکان دارد زنی برای معاینه و "درمان نزد پزشکی مرد" مراجعه کند . اینکه پزشک در چه زمانی محرم خواهد بود و نظر مراجع تقلید درباره آن چیست ؟ و برخی استفتائات انجام شده در این زمینه در این گزارش گردآوری شده است که با هم می خوانیم.

حکم مراجعه زن به پزشک مرد یا رادیولوژی، سونوگرافی، تزریقات و جراحی زنان توسط مردان با وجود پزشک زن چیست؟

امام خمینی(ره):

اگر ضرورت دارد مراجعه به مرد مانع ندارد، ولی بدون ضرورت با وجود دکتر زن به مرد مراجعه نکنند.

(استفتائات، ج 3، ص 279 س84و 85)

آیة الله اراکی(ره):

نگاه دکتر مرد به زن اجنبی یا لمس آن در حالت اضطرار اشکال ندارد به شرط آنکه پزشک زن از جهت تخصص و قدرت بر معالجه وجود نداشته باشد.

(المسائل الوضحه، ج2، ص 92 م 2455)

آیة الله بهجت(ره):

در مواردی که مستلزم لمس و نظر محرم است تا به مرحله ضرورت نرسیده جایز نیست.

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 1 ص 183

استفتائات، ج 3، ص 180، با استفاده از س 3961، 3964)

آیة الله تبریزی(ره):

اگر ضرورت و احتیاج باشد مثل اینکه زن در دسترس نباشد یا مرد حاذق تر باشد مانعی ندارد.

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 1 ص 184)

آیة الله خامنه ای:

اگر معاینه و درمان منوط به نظر و لمس حرام باشد جایز نیست مگر در صورتی که مراجعه به پزشک زن حاذق و متخصص غیرممکن باشد.

(اجویة الاستفتائات، ص 311 س 1302)

آیة الله خویی(ره):

در مواردی که مستلزم لمس و نظر حرام است تا به مرحله ضرورت نرسیده جایز نیست.

(توضیح المسائل، ص 436، با استفاده از م 2450 و 2451)

آیة الله سیستانی:

اگر مستلزم نگاه یا لمس حرام است با بودن متخصص زن جایز نیست مگر اینکه به متخصص زن در انجام صحیح کار اعتماد نباشد.

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج1 ص 184)

آیة الله شبیری زنجانی:

اگر معالجه منحصر به پزشک نامحرم باشد و مرد برای معالجه زن نامحرم ناچار باشد که او را نگاه کند و دست به بدن او بزند اشکال ندارد و در صورتی که معالجه منحصر به پزشک مرد نباشد در صورتی که معالجه مرد بدون دست زدن یا نگاه کردن به قسمت های محرّم از اعضای زن امکان پذیر نباشد و مرد بداند که معالجه به مثل او منحصر نیست، جایز نیست معالجه کند (در نتیجه مراجعه زن نیز در این صورت جایز نیست.)

(توضیح المسائل، ج 2، ص 208، م 2450)

آیة الله صافی گلپایگانی:

در مورد سوال، با وجود ممائل (یعنی مثل پزشک مرد یک پزشک زن وجود داشته باشد) مراجعه به نامحرم جایز نیست.

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 1، ص 183 هدایة العباد، ج2، ص 398 م 22)

آیة الله فاضل لنکرانی(ره):

در صورت امکان مراجعه به پزشک ممائل (یعنی مثل پزشک مرد یک پزشک زن وجود داشته باشد)، مراجعه به غیر ممائل در صورتی که مستلزم نگاه و لمس باشد جایز نیست.

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج1، ص 183)

آیة الله گلپایگانی(ره):

در مواردی که مستلزم لمس و نظر حرام است تا به مرحله ضرورت نرسیده جایز نیست.

(توضیح المسائل، دارالقرآن الکریم، ص 413، با استفاده از م 2450 و 2451)

آیة الله مکارم شیرازی:

در صورتی که پزشک هم جنس به قدر کافی وجود داشته باشد و احساس ضرورتی به غیر هم جنس نشود به غیر هم جنس در جائی که مستلزم نظر و لمس حرام است، جایز نیست.

(مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج1، ص 184)

آیة الله نوری همدانی:

در مواردی که مستلزم لمس و نظر حرام است تا به مرحله ضرورت نرسیده جایز نیست.

(توضیح المسائل، ص 482، با استفاده از م 2437 و 2438)

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای:

آیا معاینه افراد غیر بیمار براى کنترل سلامتى آنها، توسط پزشک نامحرم جایز است؟

جواب: اگر ضرورت نباشد جایز نیست.

اگر بیمار خانمى که جانش در خطر است به تنها پزشک یک روستاى دورافتاده که مرد است، مراجعه کند آیا این پزشک مجاز است هرگونه معاینه ضرورى را در مورد بیمار انجام دهد؟

جواب:‌ چنانچه مورد ضرورت باشد اشکال ندارد.

بفرمایید در صورتى که زنى نباشد تا به زائو در وضع حمل کمک کند، آیا مرد مى‌تواند دخالت کند؟

جواب:‌ اگر عدم دخالت مرد موجب تهدید حیات مادر یا کودک باشد، مانعى ندارد.