درد شکم چه زمانی خطرناک است؟

به گزارش منیبان؛ دردهای شکم در زبان عامیانه به درد نواحی دور ناف ، درد ناحیه فوقانی میانی شکم یا درد اپی گاستر یا درد سر دل گفته میشود.درد شکمی ( یا درد معده) می تواند یکی از نشانه های مرتبط با اختلالات گذرا یا بیماری های جدی باشد. بیان یک تشخیص قطعی از علت درد شکم کار ساده ای نیست زیرا بسیاری از بیماری ها می توانند به این علامت منجر شوند. ممکن است مشکل داخلی ساده ای داشته باشیم اما علائم خاص ممکن است چیزی جدی تر نشان دهند، اگر هر کدام از این درد های شکمی که دلیل و ریشه ی آنها را در این بخش خواهیم گفت را تجربه می کنید، به پزشک خود مراجعه کنید تا بتوانید دستگاه گوارش خود را از مشکلات خطرناک حفظ کنید.

درد در شکم (IBS)

اگر فرد در معرض درد مزمن شکم و ناراحتی و تغییر در عادات روده یا یبوست یا اسهال باشد، ممکن است سندرم روده تحریک پذیر (IBS) باشد.لارنس جرد برانت، MD، رئیس بخش مامایی در بخش معاینه گوارش در سیستم بهداشت مونتفائور می گوید:"IBS احتمالا یکی از شایع ترین اختلالات دستگاه گوارش است که یک متخصص گوارش می بیند."

اگرچه علت ناشناخته است، برخی مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به این مشکل (گاهی اوقات به نام "اسپاستیک کولون") دارای درد روده بزرگ هستند. سندرم روده تحریک پذیر نباید باعث کاهش وزن یا خونریزی مقعد شود چراکه اگر چنین اتفاقی بیفتد، چیز دیگری در حال وقوع است.

درد شکمی و گرفتگی همراه با خونریزی رکتوم (IBD)

این علائم درد معده اغلب نشان دهنده بیماری التهابی روده (IBD) است. در شرایطی که تورم مزمن در دستگاه گوارش رخ می دهد، یعنی بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. طبق گفته متخصصان، این شرایط علائم مشابهی دارند که خود می تواند تشخیص را کمی پیچیده کند.

سوزش و درد در مرکز شکم

این احساس پس از یک وعده غذای سنگین و چرب بسیار شایع است که به سوزش سر دل معروف است و اکثر ما این درد معده را تجربه کرده ایم. علامت سوزش، معمولا با طعم تلخ در دهان شما همراه است. ریفلاکس اسید، مایع مجاز شده یا غذاهای مخلوط شده با اسید معده است.این ترکیب اسیدی، راه خود را در مری (لوله غذا) و گلو به وجود می آورد و موجب سوزش می شود.

اگر این درد به سرعت رفع شود و گذرا باشد چندان جای نگرانی نیست اما تکرار سوزش سردل همراه با سرفه مزمن که به عنوان ریفلاکس اسید یا بیماری ریفلاکس معده (GERD) شناخته می شود، می تواند منجر به اختلالات مزمن گوارشی در صورت عدم درمان شود.

سنگ های صفراوی:درد در اطراف ناف

اگر این درد شکمی همراه با درد مبهم در نزدیکی شانه را تجربه کرده اید و پس از خوردن وعده های غذایی چرب تکرار می شود، ممکن است دلیل سنگ صفراوی باشد. اگر شما زن هستید، بیش از 40 سال سن دارید و در سالهای اخیر زایمان کرده اید ، بیشتر در معرض خطر هستید و این به این دلیل است که سطح بالای استروژن، که در دوران بارداری شایع است، ممکن است سنگهای صفراوی ایجاد کند. این سنگهای کوچک که در کیسه صفرا تشکیل می شوند، می توانند برای سال ها پنهان شوند و به طور کلی بدون درد هستند مگر اینکه در کانال کیستیک گیر کرده باشند.

زخم معده : درد خفیف، سوزش درد شکم

زخم های گوارشی، یا زخم ها بر روی پوشش معده یا روده کوچک که با درد خفیف و سوزش شکمی همراه هستند ، سالانه تعداد زیادی از مردم جهان را تحت تاثیر قرار می دهند. احتمالا شنیده اید که این دردها با استرس تشدید می شوند و با مصرف آنتی اسیدها کاهش می یابد.در مورد علل و راههای کنترل و درمان زخم معده در مطالب " علائم اصلی معده هایی که زخم دارند " کامل توضیح داده ایم .

دیورتیکولیت:درد ناگهانی در ناحیه پایین سمت چپ شکم

اگر درد در این قسمت از شکم یعنی ناحیه پایین سمت چپ به همراه نفخ اتفاق بیافتد، میتواند علامتی برای وجود دیورتیکولیت باشد. التهاب کیست کوچک در روده بزرگ به نام دیورتیکولا است که نوعی اختلال ژنتیکی بسیار رایج در میان افراد مسن است.

افراد بسیاری در سن 60 سالگی این مشکل را تجربه می کنند با این حال، تنها 10 تا 20 درصد افراد مبتلا به علائمی مانند:نفخ بیش از حد، درد شکمی، گرفتگی و یبوست هستند که این علائم اغلب نتیجه مصرف فیبر زیاد در رژیم غذایی فرد مبتلاست.

آپاندیسیت:درد شدید در سمت راست پایین شکم

درد این قسمت از شکم می تواند آپاندیسیت باشد به خصوص اگر شما تب دارید ، قادر به خارج کردن نفخ معده خود نیستید، احساس برونشیت یا اسهال دارید. اگر آپاندیسیت دارید درد هر زمان که حرکت می کنید، هنگام نفس های عمیق، سرفه، یا عطسه افزایش می یابد و فشار بر روی این منطقه درد شما را افزایش می دهد.

آپاندیسیت، زمانی که آپاندیس ملتهب می شود و پر از عفونت است اتفاق می افتد. طبق گفته موسسه ملی بهداشت، درمان این بیماری دردناک یکی از عمل های اصلی اورژانس داخلی در کشورهای پیشرفته است . اغلب موارد آپاندیس شما قبل از ترکیدن باید برداشته شود.

درد در هر جای شکم نشانه چیست؟

هر زمان که دچار دل درد می شویم اول از همه به فکر سوء هاضمه، نفخ، یبوست یا مسمومیت غذایی می افتیم! غافل از اینکه درد در هر منطقه از شکم می تواند علل و راه های درمانی بسیار متفاوتی داشته باشد. از یک نفخ یا کرامپ ساده گرفته تا سنگ کلیه، پانکراتیت، عفونت های مثانه، آپاندیسیت، بیماری های کیسه صفرا، مشکلات کبدی و حتی سکته قلبی همگی می توانند دردهای شدید یا خفیفی را در بخش های مختلف شکم ایجاد کنند .

بعد از بررسی برخی از علل دل درد درادامه ی این بخش به بررسی علت دردهای شکمی با توجه به موقعیت درد در شکم می پردازیم، در حقیقت علت دل دردها همان است که در بالا گفته شد اما این بار با نشانی محل درد می خواهیم شما را راهنمایی کنیم تا زمانی که بخش خاصی از شکم تان دچار درد شد متوجه علت شوید.

درد شکم در بالای ناف و زیر دنده ها

بعضی وقتها سکته های قلبی با درد در این ناحیه خود را نشان می دهند به خصوص اگر سن فرد بالا باشد و علائم دیگر سکته مثل تعریق سرد، تهوع و استفراغ نیز وجود داشته باشند.

درد شکم در بالای ناف و زیر دنده ها عموما با راه رفتن تشدید می شود و با استراحت و مصرف قرص زیر زبانی بهبود نمی یابد. دقت داشته باشید که سکته قلبی فقط باعث انتشار درد به این ناحیه می شود و به هیچ عنوان لمس این نقطه موجب درد نمیشود.

درد شکم در قسمت بالا سمت راست

یکی از علل رایج این دردها سنگ ها و بیماری های کیسه صفرا و مشکلات کبدی هستند که همگی از عوامل درد در این ناحیه به شمار می آیند. دردهای کیسه صفرا ممکن است به شانه راست هم انتشار پیدا کنند و برعکس دردهای پانکراس با دراز کشیدن بهتر می شوند و با خم شدن بیشتر می شوند. باید بدانید که گاهی به ندرت بیماری های نیمه تحتانی ریه راست هم می توانند در این قسمت از شکم یعنی قسمت بالا سمت راست درد ایجاد کند.

درد شکم در قسمت بالا چپ

از آنجاکه معده در این منطقه قرار دارد، بیماری های مربوط به آن مثل زخم معده می توانند موجب درد در سمت چپ و بالای شکم شوند. یکی دیگر از علل درد در قسمت چپ سمت بالای شکم بزرگ شدن طحال است؛ طحال نیز در این منطقه قرار دارد بنابراین اگر بزرگ شود یا در آن آمبولی ایجاد شود باعث بروز درد خواهد شد.

درد شکم در قسمت پایین سمت راست

دردی که هر کسی باید با احساس آن فورا به پزشک مراجعه کند؛ شایع ترین علت درد در این ناحیه آپاندیسیت است اما باید توجه داشته باشید که درد آپاندیس در 24 ساعت اول معمولا دور ناف است و سپس به قسمت سمت راست و پایین شکم منتقل می شود.

یکی دیگر از علل درد در این ناحیه مشکل روده بزرگ است؛ در این ناحیه از شکم قسمتی از روده بزرگ به نام سکوم قرار دارد بنابراین هر نوع اختلال در آن می تواند باعث درد در این منطقه شود.

درد در قسمت پایین شکم سمت چپ

درد در این ناحیه می تواند ناشی از بیماری دیورتیکولیت (بیرون زدگی مخاط جدار روده بزرگ) باشد که بر اثر یبوست یا بیماری های زمینه ای ایجاد می شود.

باید بدانید که این وضعیت قابل درمان است ولی در صورتی که درمان نشود ممکن است عود کند. از علائم آن هم می توان به درد شکم همراه با دل پیچه، تب، تهوع و حساسیت به لمس در ناحیه بیرون زدگی مخاط روده اشاره کرد.

درمان آن در موارد خفیف، تغییر رژیم غذایی و استفاده از مواد ملین است. در موارد شدیدتر هم ممکن است نیاز به استراحت، دارو و جراحی وجود داشته باشد.

درد شکم در قسمت پایین چپ و راست به طور مشترک

اختلالات و سنگ های کلیه می توانند باعث دردهای کولیکی در این دو منطقه شوند؛ دردی که در ابتدا تشدید شونده است و پس از رسیدن به نقطه اوج، ناگهان قطع می شود. این درد معمولا به کشاله ران یا حتی بیضه ها هم انتشار پیدا می کند.

در این صورت فرد باید مایعات فراوان و مسکن های خوراکی مصرف کند. ولی گاهی اوقات درد آنقدر شدید است که مجبور می شویم از مسکن های وریدی استفاده کنیم. همچنین این افراد باید فعالیت فیزیکی زیادی داشته باشند و ورزش های پرشی انجام دهند تا سنگ شان دفع شود.

علت درد شکم در قسمت دور ناف

درد در این ناحیه می تواند به دلیل مسمومیت های غذایی و التهاب های ویروسی یا باکتریایی روده باریک ایجاد شود؛ دردهایی که معمولا مبهم هستند و اغلب کم و زیاد می شوند و با تهوع، استفراغ و اسهال همراه هستند.

توجه داشته باشید که چنان چه اسهال خونی و همراه با تب باشد و بعد از 48 ساعت رو به بهبود نرود فرد باید حتما بستری شود.

علت درد شکم در قسمت پایین ناف

در خانمها دلیل شایع درد در این ناحیه التهاب مثانه، عفونت سیستم ادراری و التهاب دستگاه تناسلی است. همچنین تخمک گذاری در روز چهاردهم سیکل ماهانه نیز می تواند باعث درد زیر ناف شود.

در همین ناحیه یک تا دو روز قبل از قاعدگی هم ممکن است درد ایجاد شود که با علائم دیگری چون بی حوصلگی و درد سینه همراه است. به مجموعه این علائم PMS یا سندرم قبل از قاعدگی گفته می شود.

چه زمانی برای دردهای شکمی حتما باید به پزشک مراجعه کنیم ؟

    اگر دردتان شدید و ناگهانی است و در عملکردتان مشکل ایجاد کرده است.

    در صورتی که درد شکم تان همراه با درد شکم، تب، تهوع، استفراغ، اسهال شدید، اسهال خونی و تنگی نفس دارید.

    چنانچه درد شکم تان مداوم و بی وقفه است و بیشتر از 24 ساعت طول کشیده، به خصوص اگر بالای 50 سال دارید.

    در وضعیتی که شکم تان سفت شده است و قادر به اجابت مزاج نیستید.